mücahit emin türk’ün “övgüyle yergi arasında göremediğimiz osmanlı” yazısında tespit ve tasvir ettiği gibi osmanlı devleti tarihini anlamak için önümüze bir hayli perde çekilmiş durumda. osmanlı padişahlarının her birinin yetmiş evliya kuvvetinde olduğundan tutun da osmanlı padişahlarının hepsinin günahkâr, katil, keyfine düşkün, zalim kimseler olduğuna dair sözleri, yazıları işitiyor, okuyorsunuz. aklı başında kimselerin bu iki aşırı tavırdan birini takınmayı kabul etmesi mümkün değildir.
bu küçük yazının amacı, osmanlı sevgisinin(!) aşırılıklarından birkaçını işaret etmekten ibarettir. babası veya dedesi köyden şehre göçmüş, kendisi de şehirde doğmuş, tahsil hayatını istediği gibi tamamlayamamış ve şehirde esnaflık, müteahhitlik vs. yapmaya başlamış bir adam düşünün. ilk defa dükkanı olmuş, dükkana da bir isim vermesi gerekiyor. acaba dükkana ne isim koyar? eğer şehirdeki sosyalleşmesinde muhafazakar, sağcı hocalar, öğretmenler, yazarların sohbetleri ve vaazların payı varsa o konuşmalarda meftun olduğu osmanlı’nın adını niçin koymasın. ya köyünün ismini, ya ailenin lakâbını, ya çocuğunun ismini veya da dini, mübarek, osmanlı bir şey koyması gerekir! ondan sonra gelsin “osmanlı market”, “osmanlı kebap” türünden isimler… bunlar, bu coğrafyanın ahvalini bize haber veren, beraber yaşadığımız insanların duygusu, kendi varlığını dışa vurma şekli -ve elbette, kendilerini ifade şekillerine hürmet ediyorum. ancak daha sonraki nesillere ne oluyor? hadi diyelim babası darbelerin, ekonomik sıkıntıların göbeğinde fakirlikten, hayat mücadelesinden bazı şeyleri durup düşünemedi, okuyamadı. ama sonraki nesilde de benzer, hatta aynı durumlar görülebiliyor. son beş-on yılda ise kaba saba, sathi bir osmanlı muhabbeti başladı ki tuhaf sonuçlarını şimdiden görmeye başladık. bir futbol takımına osmanlı ismini vermenin anlamı nedir? iç çamaşırı satan bir dükkanın adını “1453 iç giyim” koymak nasıl bir izanın, anlayışın sonucudur? sosyal bilimler lisesinde öğretmenlik vazifesini gören bir hocamızın nakletmesiyle öğrendim: talebelerden birisi yaklaşık bir ay boyunca okula fes ile gelmiş, sebebi sorulduğunda “hocam, biz osmanlı değil miyiz?” diye mukabele etmiş. bilhassa bu dijital, “z kuşağı”nın osmanlıcılığı bizi hayli yoracak gibi duruyor. çünkü kendileriyle konuşmak rasim ozan kütahyalı’yla televizyonda tartışmaktan daha zordur. allah yardımcımız olsun.
aşağıdaki liste benim tespit ettiğim, gördüğüm, içinde “osmanlı” geçen terkipler. mutlaka sizin de ilave edeceğiniz birkaç tane olacaktır, yorum kısmına yazarsanız kollektif bir çalışma ortaya çıkmış olacaktır.
- osmanlı ocakbaşı
- osmanlı ocakları
- osmanlı mermer
- osmanlı pidesi
- osmanlı kahvesi
- osmanlı spor
- osmanlı emlak
- osmanlı reklam
- osmanlı un
- osmanlı ısıtma
- osmanlı pazar
- osmanlı stadyumu
- osmanlı gelinlik
- osmanlı jeneratör
- osmanlı işmerkezi
- osmanlı mahallesi
- osmanlı sitesi
- osmanlı parkı
- osmanlı bulvar
- osmanlı elektronik
- osmanlı kuyumculuk
- osmanlı bilişim
- osmanlı simit
- osmanlı apartmanı
- osmanlı restaurant
- osmanlı bazlama döner
- osmanlı kebap
- osmanlı bilgisayar
- osmanlı ajans
- osmanlı yazılım teknolojileri
- osmanlı tuğra yapıdenetim
- osmanlı kitabevi
- osmanlı petshop
- osmanlı şekerleme
- osmanlı cafe
- osmanlı tuhafiye
- osmanlı mobilyacılık
- osmanlı aydınlatma
- osmanlı eczanesi
- osmanlı diş sağlığı merkezi
ayrıca turistlere hitap eden, kendi kendini kolonize etmenin bir tezahürü olarak şu tür ingilizce veya yarı ingilizce terkipler de var:
- ottoman residence
- ottoman antep
- ottoman pub ve bistro
- ottoman butik
bu arada, mücahit emin türk’ün yazısı da şurada: Övgüden ve Yergiden Göremediğimiz Osmanlı
Mehmet Raşit Küçükkürtül
3 Yorum