Yazılar:
  • Üç Yüz Yirmi Altı Adım
  • Hal Bu ki
  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince...
  • Ah Kılıcı - II
  • İlk Taşı Kim Atsın?
  • O Belde
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sokağın Nabzı
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Devrim
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sâdî Şirâzî
    • Sezai Karakoç
    • Sözlük
    • Vasiyetim
    • Yenilgi
    • 2119
    • 2050
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sokağın Nabzı
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Devrim
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sâdî Şirâzî
    • Sezai Karakoç
    • Sözlük
    • Vasiyetim
    • Yenilgi
    • 2119
    • 2050

Charles Baudelaire: Yoksun Hayat, Güçlü İmgelem, Doyumsuz Tutkular

EdebiFikir  |  23/09/2016  |  Kategori : Deneme   |  Okunma:

Modernist estetiğin ve sembolizm akımının kurucularından kabul edilen Charles Baudelaire, 1821 yılında Paris’te dünyaya geldi. Uyumsuz ve disiplinsizdi. Hukuk eğitimini yarım bıraktıktan sonra, gerçek bir “bohem” olarak yaşamaya başladı. Tavırlarındaki derbeder sıradışılık, “öyleymiş” gibi görünmeye çalışmaktan değil, gerçekten de “öyle” olmasından kaynaklanan tabiî bir haldi. Bu durum, şiirlerine örtülü bir öfke ve kapalı anlamlarla dolu bir yıkıcılık olarak yansıdı. Döneminde hâkim olan, yalnızca gerçek ve fikirlere önem veren Parnasyen akıma karşı büyük bir hamleydi artık o. Baudelaire, şiirlerinde, tüm zamanların ve hayal edilebilir olası mekânların dışına çıkar, karmaşık ruhunun belirsizliğine bırakır kendini. Sonsuzluğun etkili, zarif ve baş döndüren zemininde gezinirken, gerçeği bir yalan, yalanı ise sarsılmaz bir gerçekmişçesine yaşamaya ve ifade etmeye başlar.

Derin bir suskunluk… Anlaşılmayı beklemenin anlamsızlığını fark ederken, “beklenti” denen kötü alışkanlığın kısıtlayıcı, çürütücü zararlarını düşünmek… Aile hakkında söylenen yalanlara eklenen, özel hayatın garip, anlaşılmaz çelişkilerle grileşen sırları… Yoksun hayat, güçlü imgelem, doyumsuz tutkular; işte Charles Baudelaire.

Baudelaire ve Poe

Baudelaire’in, dünya edebiyatına en büyük hizmetlerinden biri de, “Çağımızın en güçlü yazarı” dediği, Gotik edebiyatın kurucusu Edgar Allan Poe’nun, Avrupa edebiyat çevrelerince tanınmasını sağlamaktı. Aralarındaki okyanustan sebep, hiçbir zaman yüz yüze tanışamadılar. Ne var ki Baudelaire, büyük bir Poe hayranı olarak, Amerikalı ustanın bir ruh ikizi halinde yaşadı. Dünyayı bir cehennem olarak algılıyorlardı. Zifiri bir karanlıkla, keskin bir aydınlığın arasında, tuhaf bir alacakaranlığın içinde geçiriyorlardı günlerini. Bir müddet sonra, düşkünlükten alınan zevk, bilinçli bir Epikürcülük çabasına dönüşür Baudelaire’de. Acıyı soyluluk olarak görür ve inanır. Istıraplarından zevk alabilmeyi eşsiz bir yücelik olarak tanımlar. Kötülüğü, yazgı gereği işlenen doğal bir olay olarak değerlendirirken, iyinin bir sanat eseri olduğunu ilan eder. Issızlığın içinde arar huzuru; düşkün, rezil, yalancı, bilinçli bir kötülük edici olmak, tüm yalnızlıkların en büyüğünde yaşamak, gri boşlukları keşif ve onları tek tek fethetmek ister. Şöyle söyler, “Her alanda, herkesin gözünde tiksinti ve iğrenme uyandırdığımda, yalnızlığı fethetmiş olacağım.”

Kasvet Yüklü Bir Şehrin Hayali

Baudelaire’nin yaşamayı arzuladığı zeminin, zihninde tuhaf bir de hayali vardır. Su kıyısında mermerden inşa edilmiş, donuk renkleri kasvet yüklü bir şehir hayal eder. Halk, tabiata karşı derin bir tiksinti duymaktadır, bu yüzden de ağaç ve bitki adına ne varsa sokaklarından ve civarından kazımışlardır. “İşte benim zevkime göre bir manzara, ışık ve mineralden, bir de bunları yansıtacak sıvıdan yapılma bir manzara.” Tüm bu çılgın hayallerin içinde, kendini garip biçimde eşsiz bulur, “Öyle benzersiz bir ruhum var ki, ben bile tanıyamıyorum kendimi.” Pastel renkler, kasvetli tasvirler ve hep bir “öte” beklentisini uyandıran sırlar;

“Saçan üzgün çiçek var nice
Tatlı kokusunu bir sır gibi
Derin yalnızlıklar içinden.”

Ve edebiyatın, tüm karşılıksız tutkunlarına uzanan, Poe üzerine söylenmiş şu sözlerdeki evrensel hitap, “Edebiyatı bir meslek olarak, onurlu ve üretken bir şekilde benimsemek ve bunu aşağılamalara, beceriksizliklerin iftiralarına, zenginlerin kıskançlığına -o kıskançlık ki kendi kendileri için cezadır!- ve sıradan burjuvaların intikamına katlanmak zorunda kalmadan başarabilmek her zaman için çok zor olacaktır.”

Baudelaire ve Türk Edebiyatı

Baudelaire, düşünen, yalnız, sanatsal ve toplumsal tüm değerlere başkaldıran bir adamdı. Gücünü yine terk edilmişliğinden alırdı. Bu noktada son sözü, hakkında muhteşem bir incelemeye sahip Jean Paul Sartre’ye bırakalım; “Hiçbir şeyin onarılamayacağı duygusu ile her şeyin yeni baştan başlayabileceği duygusu arasında gidip gelen Baudelaire, her an bu iki duygudan hangisi daha işine geliyorsa, ona sıçramaya hazırlar kendini.” Baudelaire’nin Sembolizmi, kısa süre sonra Servet-i Fünun dönemiyle birlikte, Türk edebiyatında da kendini gösterir. Mehmet Rauf’un “Eylül” romanı nesre bir numuneyken, Cenap Şahabettin, Ahmet Haşim, Cahit Sıtkı Tarancı gibi isimler, şiir alanındaki temel örneklerdir.

Ömer Kara

Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Sen Beni Kırıyosun

Sonraki Yazı

Mücahid Mürşidler

İlgili Yazılar

  • 1

    İlk Taşı Kim Atsın?

    Sulhi Ceylan
    1. İnsan ve günah (suç) arasındaki...
  • “Yazıyor Yazıyor” Demenin Dünü Bugünü

    Ferhat İnan
    Hâlâ Gazete Okuyor musunuz? Geçen...
  • Göle Maya Çalarken Eşeğe Ters Biniyor ve Bindiğim Dalı Kesiyorum

    Feyyaz Kandemir
    Göle Maya Çalmak Nasreddin...
  • 3

    Peki Ne Olacak?

    Sulhi Ceylan
    Telefonum çaldı. Arayan Bülent...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Son Yorumlar

  • Hal Bu ki için Biryolcu
  • Ah Kılıcı – II için serhat
  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince… için Peder bey
  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince… için Tahir Tarık
  • Ah Kılıcı – II için A.b
  • Ah Kılıcı – II için ca-hill
  • Ah Kılıcı – II için Yolcu
  • Ah Kılıcı – II için gizli örgüt
  • Ah Kılıcı – II için Dıngıl Osman Tezvaran
  • Ah Kılıcı – II için A.b

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. İbrahim Orhun Kaplan
  11. Mehmet Emir
  12. Mehmet Erikli
  13. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  14. Mücahit Emin Türk
  15. Muhammed Furkan Kâhya
  16. Muhammet Emin Oyar
  17. Ömer Ertürk
  18. Ömer Can Coşkun
  19. Şadiye Sare Kaplan
  20. Sizden Gelenler
  21. Süleyman Mete
  22. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Üç Yüz Yirmi Altı Adım

    Bilal Bahadır Kuzucuk
    19.05.2022

  • Hal Bu ki

    Ömer Can Coşkun
    18.05.2022

  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince…

    EdebiFikir
    17.05.2022

  • Ah Kılıcı – II

    EdebiFikir
    15.05.2022

  • İlk Taşı Kim Atsın?

    Sulhi Ceylan
    13.05.2022

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Devrim
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Genel
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sâdî Şirâzî
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sokağın Nabzı
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video
  • Yenilgi

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 3

    Dejavu Günler

    By Sulhi Ceylan
    Herhangi bir mesai günü Yeni bir...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...