Yazılar:
  • Yeni Kitaplar, Yeni Ufuklar...
  • Mutlu Olma Sakın
  • Reel Politiğin Kâhini: Carl Schmitt
  • Tarih Nedir?
  • Yedi İklim - Mart 2021
  • Yunus Emre Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
    • Devrim
    • Yenilgi
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
    • Devrim
    • Yenilgi

Derisini Değiştiren Yılanın Hayreti 11

Sulhi Ceylan  |  18/08/2017  |  Kategori : Deneme   |  Okunma:2.286

3

Tasavvufta, dervişin beşeriyete ait her türlü esaretten kurtulması, nefsinin zincirlerini kırması,  irade olarak sadece Allah’ı bilmesi ve dünyevî endişelerden soyunmasına “hürriyet” denir. Hürriyet kişinin nefsini dizginlemesini ve masivadan, yani heva ve heves uğruna yapılan işlerden elini ve kalbini çekmesini ifade eder. Bu sayede derviş, kuş misali manevi âlemlerde kanat açabilir. Elbette bu ulvî makam kişiye Hakkın bir hediyesidir.

Hürriyet, tevhidin hakiki olarak yaşanması sonucu elde edilir. Öfkesine, şehvetine ve gururuna esir olan bir insanın hürriyetten bahsetmesine imkân yoktur. Çünkü bu sıfatlar kalın duvarlar gibi olup, kişinin hürriyete ermesine engel olurlar.  Zira hürriyetin tersi esarettir ve esaret kişiyi olduğu yere bağlar.

Tasavvuf büyükleri hürriyeti üçe ayırır:

1- Avamın (halkın) hürriyeti, nefsin yönelişlerinin (şehvetin) esaretinden kurtulmayı ifade eder.

2- Havassın (seçkinlerin) hürriyeti, kişinin iradesinden yani her türlü isteğin esaretinden kurtulmasını ifade eder. Böyle kulların iradesi bu hürriyet ile Hak Teâlâ’nın irade-i külliyesinde fani olur. Yani Rabbi ne hükmetmişse ona razıdır, kendisi kendi adına bir şey dilemez, istemez.

3- Havvassu’l-Havassın (seçkinlerin seçkini) hürriyeti: Böyle kullar Hakk’ın nurlarına gark olmuşlar dolayısıyla her türlü şekil ve eserin esaretinden kurtulmuşlardır. Yani bu âlemin sınırlayıcı bağlarından sıyrılmışlardır.

***

Dervişler hürriyeti, özümüzle aramızı açan, kalbimizin varlığını unutturan, kısaca Allah’a ulaşmamızı engelleyen her şeyin üzerimizdeki baskısından kurtulmak olarak ifade eder. Zira nefsinin her dediğini yerine getiren özgür değildir, bilakis nefsinin zindanlarında vakit geçiriyordur.

Ahmed er-Rifaî hazretleri: “Hürriyet zühd ile elde edilir. Zâhid, dünyaya karşı esaretten kurtulmuş olduğundan her şey karşısında hürdür.” buyurur.

***

Kul ile Allah arasında yetmiş bin perde vardır. Bu perdelerin tamamı kula aittir. Zira hiçbir perde Allah’ı perdeleyemez. Hem fâni nedir ki Bâki olana perde olsun! Perde kulun gözündedir. Kul ibadet ve taatıyla bu perdeleri birer birer kaldırabilir. Dolayısıyla perdeler kulun idrakinden kalkar.

İmam Tehânevî (rh.a.) perdelerin zulmanî (karanlık) ve nuranî (aydınlık) olarak ikiye ayrıldığını söyler. Zulmanî perdeler bedenin zulmetinden, nuranî perdeler ise ruhun nurundan kaynaklanır.  Yine Tehânevî, nefsin perdesinin şehvet ve lezzet, kalbin perdesinin Hakk’ı düşünmekten uzak kalmak ve aklın perdesinin ise kendine has manalarla oyalanmak olduğunu söyler.

***

Nefsinin kusurları ve masivaya ilgisi sebebiyle Allah’a yakınlaşamayan kişinin duyduğu acı ve kedere tasavvuf lisanında hüzün denilir. Hüzün hakikati arayan dervişin kabz (tutulma, darlık) halini ifade eder. Fakat olumsuz görünen bu halin içinde de imkânlar vardır. Dervişin kendini yetersiz görmesini, kınanmış bir özgüvene kapılmamasını, kendini hesaba çekmesini sağlar. Tasavvuf yolunda nefsinin kusurlarından ötürü hüzünlenmeyenler kınanmış ve ‘derviş hüzünlenmediği için hüzünlenir, ağlayamadığı için ağlar’ buyurulmuştur. Yani hüznü olmayan derviş henüz hamdır, pişmesi gerekir.

Tasavvuf ehli hüznü de ikiye ayırır. Birincisi, hata ve günahların sebep olduğu hüzündür ki bu avamın (halkın) hüznüdür. İkincisi, kalbinin bir an mâsivâya dalmasından ötürü duyulan hüzündür ki, bu da havâssın (seçkinlerin) hüznüdür.

***

İbn Arabî hazretleri: “Derviş, kendisiyle oturan bir kimseden bir an ayrılıp veya bir nefes yüz çevirip sonra o kişiye tekrar döndüğünde, ‘Muhtemeldir ki o, ilahî nazardan bir nazar elde etmiştir ve bununla bu nazardan daha yücesi kendisine hâsıl olmuştur’ der. Tazim ve hürmetle onunla karşılaşmaya hazırlanır. Bu, dervişlerin Allah’la birliktelik adabındandır.” buyuruyor.

Allah her an yeni bir tecellidedir ve tecelliler asla tekrar etmez. Bu sebeple etrafına dikkatli bakan derviş Allah’ın her an yeni bir tecellisine şahit olabilir. “Her gördüğünü Hızır bil” düsturu sebebiyle derviş başkalarına nazaran kendini küçük görür ve karşısındaki kişiye hürmet gösterir.

***

İstanbul’da son devrin önemli irfan ve tefekkür simalarından Ahmed Sadık Efendi, Allah dostlarının kitaplarından faydalanmak için dikkat edilmesi gereken hususları şöyle ifade eder:

“Evliyaullahın eserlerini abdestli olarak okumak gerekir. Eseri okumaya başlamadan, Rasulullah Efendimiz’in (s.a.v.) ve eserin müellifinin ruhlarına bir Fatiha okunursa bir manevi irtibat ile feyz-i ilahî hâsıl olur. Böylece eser okunurken karşılaşılabilecek müşküller çözülür. Buna rağmen anlaşılmayan hususlar olursa, inkâr edilmemeli, heybeye atıp vakti zamanı beklenmeli. Vakti zamanı gelince de anlaşılamayan hususlar birer birer anlaşılır.”

Sulhi Ceylan

Tweet

3 Yorum

  1. Çaylak Hekim 19.08.2017 00:55:47

    Sulhi Ceylan’dan tasavvuf derlemesi niteliğinde, kısa ve öz bir kitap bekliyoruz.

    Cevapla
  2. septik 18.08.2017 14:39:55

    eyvallah derviş kardeş, eyvallah.

    Cevapla
  3. sinan önel 18.08.2017 12:42:56

    eyvallah. dervişliğin yolları ve güzelliği kelimelerinde güzel bir anlam bulmuş

    Cevapla

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Okurlarımız Soruyor Yazarlarımız Cevaplıyor

Sonraki Yazı

Elbise

İlgili Yazılar

  • 2

    Sabahattin Âli’yi Kimler Öldürdü?

    Davut Bayraklı
    “Sağlığında nice ehl-i...
  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi V

    Bilal Can
    I. İçimizde mayalanan her hüzün,...
  • Şehrengîz

    EdebiFikir
    Meslek ve esnafların tanıtıldığı,...
  • 1

    Kitap, daima kitap, her zaman kitap…

    EdebiFikir
    İsmail Kara tarafından yazılan bu...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Edebifikir Radyo

Son Yorumlar

  • Sermest Gezegeni Radyo Programı için EdebiFikir
  • Sermest Gezegeni Radyo Programı için Nagehan
  • yekinen için furkan
  • Hayat Denen Soru İşareti için bu fotoğraflar
  • Bu Yazı Sadece Öğretmenler İçin Yazılmadı! için canevinden
  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır için Reel okur
  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır için Obsidyen
  • Gölgeler Âlemi ve Yenilgi için Periferi
  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır için Ömer asaf
  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır için okur

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi
  • “İyi de çocuk pencereden de düşebilir!”
  • Herkese Selam Sana Hasret
  • Genç Werther’in Acıları

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. Mehmet Erikli
  11. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  12. Mücahit Emin Türk
  13. Muhammed Furkan Kâhya
  14. Muhammet Emin Oyar
  15. Ömer Ertürk
  16. Ömer Can Coşkun
  17. Sizden Gelenler
  18. Süleyman Mete
  19. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Yeni Kitaplar, Yeni Ufuklar…

    Cüneyt Dal
    05.03.2021

  • Mutlu Olma Sakın

    Sulhi Ceylan
    04.03.2021

  • Reel Politiğin Kâhini: Carl Schmitt

    Muhammed Furkan Kâhya
    03.03.2021

  • Tarih Nedir?

    EdebiFikir
    02.03.2021

  • Yedi İklim – Mart 2021

    EdebiFikir
    02.03.2021

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Derin Yapılanma
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Devrim
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video
  • Yenilgi

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 6

    Kızgınlığımız Dolaylı Tümleçler Gibiydi

    By EdebiFikir
    İyi misin?  Görüşmeyeli çok...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...