Yazılar:
  • Yenileyen Yenilgi
  • Gölgeler Âlemi ve Yenilgi
  • "Başkalarının Talihsizlikleri Baldan Tatlıdır"
  • Müsâbaka
  • Yenmek(!) = Yenilmek(?)
  • Sabahattin Âli’yi Kimler Öldürdü?
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
    • Devrim
    • Yenilgi
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
    • Devrim
    • Yenilgi

Hamid Dabaşi ve Post-Oryantalizme Dair

Arif Akbaş  |  18/11/2015  |  Kategori : Deneme   |  Okunma:2.799

‘İran Sineması’ deyince aklıma özelikle şaire Füruğ Ferruhzad’ın bir dizesinden yola çıkarak; ‘Bād mā rā khāhad bord’, Abbas Kiyarüstemi’nin yerel matem ritüellerini araştıran bir grup gazeteci ve teknisyenin başından geçenlerin anlatıldığı ‘Rüzgâr Bizi Sürükleyecek’ filmi gelir. “Dinle! Karanlığın esintisini duyuyor musun? Bakıyorum elgince ben bu mutluluğa, bağımlısıyım ben kendi umutsuzluğumun..”(Çev; Haşim Hüsrevşahi) Bu konu ile ilgilenirken Hamid Dabaşi’nin ‘İran Sineması’ isimli kitabıyla karşılaştım. New York’taki Columbia Üniversitesi’nde İran Araştırmaları ve Karşılaştırmalı Edebiyat profesörü olan Dabaşi, kitabında Kimyayı, Mehrcuyi, Kiyarüstemi, Beyzayi, Beni-İtimad ve Muhsin Mahmelbaf’tan, günümüze Semira Mahmelbaf ve Behmen Gubadi gibi genç yönetmenlerin filmlerini çözümlüyor, onlarla röportajlar yapıyordu.

Türkiyeli okur, yazarı ilkin engin dini bir devrimin tabiatında var olan süreklilik ve çatlakları tesbite yöneldiği “İslam’da Otorite” isimli çalışmasıyla tanımıştı. [İran: Ketlenmiş Halk; Metis’ten çıktı.] Bundan başka Dabaşi’nin “Filistin Sineması: Bir Ulusun Hayalleri” adlı diğer bir kitabını dilimize Osman Akınhay çevirmişti. (Agora’nın sinema sanatı dizisi bir hayli dikkat çekiyor.) Dabaşi’nin dünyaca ünlü yönetmen Muhsin Mahmelbaf ile yaptığı uzun söyleşi ise daha sonra yayımlandı. Dabaşi, Filistin Sineması’nın son otuz yıllık dönemini anlatırken; Filistin halkının yıllardır sürdürdüğü kendi kaderini belirleme mücadelesine dikkat çekiyor. Filistin Sineması; derin kökleriyle bu mücadeleci kimliği her bir film karesine taşıyor.

Filistin’de sinemanın beyaz perdesi, hayatları zulümle ve aşağılanmayla örülmüş bir halkın yaşadıklarına tanıklık eder. Edward Said’in bu kitabın ‘Önsöz’ünde belirtmiş olduğu gibi; Filistin mücadelesinin bütün tarihinin ‘görünür olma arzusu’yla yakından bir ilgisi vardır. Filistin filmlerinde ‘görünmez olan’ın estetiğine yönelinmesinin temel sebebi budur. Filistin Filmlerinde çoğunlukla bir milletin; “Her ne kadar siz görmek istemeseniz de ben de varım!” dediğini duyarsınız.

Hamid Dabaşi’nin en son yayımlanan çalışması; “Post-Orientalism: Knowledge and Power in Time of Terror”, “Post-Oryantalizm: Terör Çağında Bilgi ve Güç” ismini taşıyor. Kitabın hemen başındaki Giorgio Agamben’den bir alıntı var: “Olağandışı mekanizmalar farklıdır..” diye. Olağandışı mekanizmalar tarihin her döneminde bir otorite ve temsil gücünün kabul ettirilmek istendiği dönemlerde ortaya çıkmıştır. Asıl sorun; olağanüstü mekanizmalarla kim, kimden ve hangi yetkiyle temsil gücünü alır, sorunudur.

İnsanlık tarihinin en korkunç askeri makinelerini icat eden ve insanlar üzerinde kullanan Amerika Birleşik Devletleri; Afganistan, Irak gibi ülkelerde korkunç yıkımlara ve can kayıplarına yol açmıştı. [Hâlâ açıyor!] Sistemi idare edebilmek ve kontrolü kaybetmemek için U.S. altan alta bir şekilde militarist ve terör eylemlerini körüklüyordu. Hatta bazı ülkelerde, hedefteki ülkeye karşı kendisini meşru müdafaa zemininde konumlamak için militanları bizzat eğitiyordu. Amerika’nın dünyadaki işgal algısını kendi lehine çevirmek için terör eylemlerini kullandığı artık bilinen bir gerçektir. [Bkz: Dylan Avery’in “Loose Change”i 11 Eylül saldırıları herhangi bir terörist saldırının sonucu değil, tamamen Amerikan hükümeti tarafından planlanmış zeki bir planın ürünü olduğunu söylüyor.] Post-Oryantalist dönemde Amerika; [Ya da Amerikan Oryantalizmi] silah tüccarlarını, paralı askerleri, Hıristiyan misyonerleri, dünya çapındaki zombi militan grupları yine eski İngiliz emperyalist geleneklerine sağdık kalacak şekilde daha etkili tekniklerle eğitiyor/kullanıyor.

Edward W. Said’in 1970’li yıllardan itibaren ortaya koyduğu ve “Şarkiyatçılık”, “Kültür ve Emperyalizm” gibi entelektüel kariyerinde dönüm noktası olan, çalışmaları hâlâ güncelliğini koruyor. Bunlar ve bundan sonra yazılan eserlerle 18. ve 19. yüzyıldaki klasik sömürge dönemini anlama doğrultusunda bir hayli yol kat edildi. Said’in “Oryantalizm” kitabı sömürgeciliğin egemenlik ve temsil koşullarını açıklayan bir eserdir. Said’in anlayışındaki bazı durumlar hâlâ geçerliliğini korumaktadır. Dabaşi, “Post-Oryantalizm: Terör Çağında Bilgi ve Güç”le onun gözlemlerini bir nevi 11 Eylül olaylarına yol açan sendromu da dikkate alacak şekilde güncellemiş oluyor. Bunla birlikte Dabaşi salt manada bir sömürge dönemi ve onun temsilinin klasik eleştirisini yapmakla yetinmiyor. Olayın bilgi üretim boyutuyla da ilgileniyor. Dabaşi için sürgün entelektüellerin sayısındaki artış; karşı ve doğru bilgi üretimi için her şeyden önemlidir. Post-Oryantalist imgelemin kıyısında marjinal, yabancı ve sürgün bir aydın Dabaşi…

Beyaz Arif Akbaş

Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Edebifikir Söyleşileri

Sonraki Yazı

40 Fincan Kahve, Mum, Atkı ve Biraz da Balzac

İlgili Yazılar

  • 2

    Sabahattin Âli’yi Kimler Öldürdü?

    Davut Bayraklı
    “Sağlığında nice ehl-i...
  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi V

    Bilal Can
    I. İçimizde mayalanan her hüzün,...
  • Şehrengîz

    EdebiFikir
    Meslek ve esnafların tanıtıldığı,...
  • 1

    Kitap, daima kitap, her zaman kitap…

    EdebiFikir
    İsmail Kara tarafından yazılan bu...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Edebifikir Radyo

Son Yorumlar

  • Mihrinaz için buradayımhep
  • Yenmek(!) = Yenilmek(?) için genel okuyucu
  • Dut Ağacı için hayri pıtır
  • Yenmek(!) = Yenilmek(?) için Cüneyd Dal'ı Okur
  • Yenmek(!) = Yenilmek(?) için Sühan perver
  • Yenmek(!) = Yenilmek(?) için Feyyaz Kandemir
  • Yenmek(!) = Yenilmek(?) için Celâl Kuru
  • Dut Ağacı için Eksi Beş Karış Miyop
  • Sermest Gezegeni Radyo Programı için sıkı can iyidir
  • Sermest Gezegeni Radyo Programı için EdebiFikir

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi
  • “İyi de çocuk pencereden de düşebilir!”
  • Herkese Selam Sana Hasret
  • Genç Werther’in Acıları

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. Mehmet Erikli
  11. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  12. Mücahit Emin Türk
  13. Muhammed Furkan Kâhya
  14. Muhammet Emin Oyar
  15. Ömer Ertürk
  16. Ömer Can Coşkun
  17. Sizden Gelenler
  18. Süleyman Mete
  19. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Yenileyen Yenilgi

    Mehmet Emir
    26.02.2021

  • Gölgeler Âlemi ve Yenilgi

    Davut Bayraklı
    25.02.2021

  • “Başkalarının Talihsizlikleri Baldan Tatlıdır”

    Sulhi Ceylan
    24.02.2021

  • Müsâbaka

    Ömer Can Coşkun
    23.02.2021

  • Yenmek(!) = Yenilmek(?)

    Cüneyt Dal
    22.02.2021

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Derin Yapılanma
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Devrim
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video
  • Yenilgi

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 5

    Kırıla Kırıla Bütünlenmek

    By Muhammed Furkan Kâhya
    Sulhi Abi, Sünbüli havaları ayrı bir...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...