Yazılar:
  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi III
  • Sezai Karakoç'un Hatıraları - 2
  • Edebifikir Kitap Pusulası: Hatırat
  • Revü Gülütü
  • Bilgi ve Düşünce Faaliyeti
  • Sırrı Fâş Eylemek
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050

Konuşan Şehir Trabzon

Muhammed Furkan Kâhya  |  31/03/2020  |  Kategori : Deneme   |  Okunma:2.404

Suriçi’nde keşfe çıktığım bir gün aniden Trabzon’a gitmeye karar verdim. İstanbul dar geliyordu. Şubat ayı bitmeden sokaklarına âşina olmadığım bir şehri daha görsem fena olmayacaktı. Fazla bir yoğunluğum da yoktu. Beni, ben yapan şeylerden birinin bu tarz yolculuklarım olduğunu düşünürken bir de baktım ki altı gün sonraya uçak biletimi almışım. Şubat, garip bir ay. Gelişiyle gidişiyle bir. Ne seveni var, ne nefret edeni. Ocak ayıyla Mart ayının hâkimiyetini de kabul etmemiştir. İki arada bir derede ama kendi halinde. Bana da böyle bir ay giderdi zaten. Kaç arada kaç derede kaldığımı bile bilmiyorum. Zihnimin keşmekeşi ve ruhumun kaosu beni avare bir güvercine çevirdi. Kelimenin tam manasıyla savruluyorum. Nereden nereye gittiğimi bilmek bir yana öngöremiyorum bile. Silkeleniyorum da aynı zamanda. Değerli değersiz ne varsa dökülüyor üzerimden. Ceplerimde, üzerimde taşıdığım o kadar lüzumsuz şey varmış ki. Oburca her şeyi doldurmuşum cebime. “Bir gün lâzım olur.” diyerek. Hiçbiri de lâzım olmadı. Ama artık durdum. Kendime kendimde yer açıyorum. İçimdeki kurşunları atıyorum.

Trabzon’da iki gece kalacaktım. İlk gece Tahir Ağa Konağı, diğer gece Feza Hotel’de konakladım. Tahir Ağa Konağı’ndan memnun kaldım ama Feza Hotel için aynısını söyleyemem. Şehir merkezine vardığımda öğle vaktiydi. İlk önce etrafı bir süzdüm. Meydanın peyzajı başarılıydı. Kahve içilebilecek birkaç yer, yemek mekânları ve oteller meydanı çevrelemişti. İskenderpaşa Camii meydana uhuvvet veriyordu. Binalardaki başarılı taş mimari hoşuma gitmişti. Maraş caddesi ve Uzun sokak görülebiliyordu. O halde başlayabilirdim. Bu iki cadde ve sokak Trabzon’un can damarları. Uzun sokak gençler, Maraş caddesi orta yaş ve üstü için her gün uğranılan yerlerin başında geliyor. Parayla ilgili bir işiniz varsa Maraş caddesine uğramamanız mümkün değil. Kitap alacaksanız da Uzun sokak uğrak yeriniz olacaktır. Belli başlı tüm kitapçılara gittim. Beşikçi, en eski kitabevi. Ra kitabevini beğendim. Ama sahibi tok satıcı. Derya, Çağrı ve İpekyolu kitabevleri nispeten küçük olsalar da beni heyecanlandırmaya yetti.

İrili ufaklı bir sürü cami var çarşı civarında. İki elin parmaklarını rahatlıkla geçebilecek kadarını ziyaret ettim. Çok temiz ve bakımlıydılar. İlk defa Bursa’ya camiye ihtimam gösterme konusunda bu kadar yaklaşan bir şehir gördüm. Gülbahar Hatun, Tabakhane, Pazarkapı, İskenderpaşa, Ortahisar, Fatih, Hızırbey, Sakız Hasanağa gibi camileri aklımda yer edenler. Hepsinin insanı ibadete davet eden bir havası vardı. Temizlik konusunda aynı hassasiyetin Küçük Ayvasıl Kilisesi’ne gösterilmediğini görünce üzüldüm. Canım sıkıldı. Oradaki güvenlik görevlileri bu kilisenin öneminin bilincinde değillerdi. Şikâyet etmek istediğimde İl Turizm Müdürlüğü’ndeki görevli çok ilgisiz davrandı.

Oradan Muhibbi Edebiyat Müze Kütüphanesi’ne gittim. İçeriye girdiğimde ahşap yer döşemeleri çok hoşuma gitti. Hemen sağda büyükçe bir tabloda Muhibbi kelimesinin manasından bahseden bir tablo vardı. Bina üç katlıydı. Her odasında Trabzonlu edebiyatçıların eşyalarının bulunduğu bir kat çok hoşuma gitti. Orada en dikkatimi çeken kişi Mustafa Ruhi Şirin oldu. Çocuk edebiyatı denilince akla ilk gelen kişidir. Ve Çocuk Vakfı’nı da 1990 yılında o kurmuştur. Aydın Hoca’nın arkadaşı olduğunu da eklemeliyim. Bu kütüphaneye hayran kaldım. Dekoru, hissettirdikleri, çalışanları bana çok sıcak geldi. Kütüphane sorumlusu Seda (Aslanbaş) Hanım’a ayrı bir teşekkür borçluyum. Küçük Ayvasıl Kilisesi’nin durumunu anlattığımda bizzat ilgilendi ve İl Kültür ve Turizm Müdürü Ali Bey’e durumu iletti. Ali (Ayvazoğlu) Bey gerekli ciddiyeti gösterip kilisenin içindeki fazlalıkları oradan kaldırttı. İşini ciddiyetle yaptığı için kendisini takdir ettim. Muhibbi Kütüphanesi’nin güvenlik görevlisi Gökhan (Öztürk) Bey’i çok sevdim. Benimle sanki uzun süredir tanışıyormuşuz gibi ilgilendi. Hatta kütüphanedeki hatıra fotoğrafımı da o çekti. Trabzon hakkında epey bir bilgi verdi. Ona da teşekkürlerimi sunuyorum.

Trabzon’da köprü altı denilen yerden kalkan minibüslerle şehir merkezindeki hemen her yere gitmeniz mümkün. Moloz denilen yerden kalkan minibüslerle şehrin batısına Söğüt ve Beşirli üzerinden gidilebiliyor. Çömlekçi’den kalkan minibüslerle de şehrin doğusuna ve yaylalara gitmek mümkün. Şehir içi minibüslerini kullanarak Atatürk Köşkü’ne gittim. Hava bahardan kalmaydı. Bahçesinde dolanırken ve denizi izlerken ruhum genişledi. Köşke çok güzel bakılmış. Görevlileri tebrik edip oradan ayrıldım. Zağnos Vadisi ile yaşanılabilir bir alan meydana getirilmiş. Köprü üzerine çıkıp rahatlıkla izlenebiliyor. Tabakhane köprüsü de kendini bir nebze de olsa koruyabilmiş güzel bir köprü. Dikkatimi çeken başka bir husus Rusya ve Gürcistan’ın konsolosluk binalarının olması oldu. Rusya konsolosluk binası açacak kadar önem veriyordu demek ki bu şehre. Hemen karşıda Soçi şehri vardı en nihayetinde.

Trabzon’un çok zengin bir mutfağı yok. Kuymak, kaygana, turşu kavurma kahvaltıda yenilen yöresel lezzetler. Meyve bıçağıyla Karadeniz pidesi yememiş olanlara Rüştü’nün Fırını’nı tavsiye edebilirim. Akçaabat Köfte’yi Akçaabat’ta tattım. İdare ederdi. Ama biraz kuru olduğunu söyleyebilirim. Karadeniz Somonu ve Kaya Levreği’nden yeme imkânım oldu. Kaya Levreği muhteşemdi. Tavası değil de buğulaması favorimdir. Çok lezizdi. Meşhur Beton helvayı pas geçmedim tabiî ki. Susamında dolayı bir miktar acıyı andırır gibi olsa da tadı iyi. Trabzon’da kahve ve kahveci sıkıntısı çektim. Çay kültürü kahve kültürünün çok önünde. Kahve içmek için gidilebilecek mekânlar çok sınırlı. Trabzon’a has bir kahve bulamadığım için üçüncü nesil kahve orada da yoldaşım oldu.

Trabzon insanı hakikaten fıkra gibi. Hepsi yaşayan birer Cem Yılmaz olmasa da en azından Can Yılmaz. Herhangi bir kalabalık sokağa ya da caddeye girdiğinizde göreceğiniz ilk şey herkesin birbirine bir şeyler anlattığı olacaktır. Sürekli bir hareketlilik var insanlarda. Sabah, esnafın neler konuştuğunu duymak için erken saatte çarşıda gezmeye başladım. Haliyle siyasetten bahsediliyordu. Bu denli politik bir şehre hayatımda hiç denk gelmedim. Trabzonluların kabinedeki Trabzonlu bakanlarla övünmek gibi bir hasletleri var. Mana veremedim. “Karadeniz Tutuculuğu”nun herhalde bunda bir miktar payı vardır diye düşünüyorum. Hâlbuki Trabzonlu siyasiler hiçbir zaman Rizeli siyasetçilerin gölgesinde kalmaktan kurtulamamıştır. Bir de İstanbul’un fethinin Trabzon’un fethiyle anlam kazandığına dair bir inanışları var. Buna inanmak için herhalde Trabzonlu kimliğinin Türk kimliğinden üstte olduğuna inanmak gerekir ki hakikaten de buranın insanı buna inanıyor. Müslümanlıktan sonra Trabzonluluğu değerli görüyorlar. Üçüncü sırada Türk olmak geliyor onlar için. Bu durum üzerinde uzlaşılmış bir Türk kimliğine ulaşmada en büyük engellerden bir tanesi. Yaşadığım şu iki diyalog bu savımı destekleyecektir. Erdoğdu’ya doğru yürürken yolda denk geldiğim birine adres sordum. Ayrıntılı tarif verince “siz Trabzonlusunuz” herhalde dedim. Evet dedi. “Sen nerelisin” dedi “Bursalıyım” dedim. “Olsun olsun” dedi. Doğrudan Trabzonlu olmayı Bursalı olmanın yukarısına koydu. Hâlbuki aralarında bir üstünlük söz konusu olamaz. Sonra Fatih mahallesinde bir teyze ile konuşmaya başladım. “Buralı mısınız” dedim “evet sen nerelisin delikanlı” dedi. “Bursalıyım” dedim. “Olsun olsun orası da memlekettur.” Dedi. O an artık literatüre “Trabzonlu kibri” ifadesini kazandırsam haksızlık etmiş olmam diye düşündüm.

Trabzon’da adımsayarım beni yanıltmıyorsa yetmiş üç bin kadar adım attım. Ayaklarım beni nereye götürdüyse oraya gittim. En keyif aldığım yer Boztepe oldu. Orada uzun uzun ufku izledim. Denizle gökyüzünün birleştiği yeri… Maviden beyaza doğru kaymış bir grilik gördüm orada. Geceye mi gündüze mi ait olduğu belli olmayan türdendi. Ürperdim. Belirsizliği düşündürdü bana. Hayatın içime sızdırdığı rahatsızlık hissinin önüne geçemeyişimi hatırlattı. Hem ölü hem diri olmak çok zor. Payıma azat mı düşecek, azap mı bilmiyorum. Tek bildiğim sürüklenişim. Galiba benim sorunum yaşayamamak ve ölememek. Bu ikisinin hakkını bir türlü verememek. Kafam karışık, yüreğim dağınık, ruhumda kaosa karşı koyacak güç yok. Ağlamıyorum ve bağırmıyorum ki acım hafiflemesin. Hatta ağlamaya ve bağırmaya borçlanırcasına gülüyor ve susuyorum. Öteye geçmek için çırpınıyorum. Ama bir türlü öteye geçemiyorum. Tek yaptığım yer değiştirmek. Kendi dairemin içi bana yetmiyor. İnsan acele eder oysa Allah’ın acelesi yoktur. Yoksa ben acele mi ediyorum?

 

Muhammed Furkan Kâhya

 

 

Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Edebiyatımızda Roman – 2

Sonraki Yazı

Aşk Soluğunu Keser Kimse(s)sizliğin

İlgili Yazılar

  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi III

    Bilal Can
    Bizi buraya sıkıştırdılar, bizi...
  • Sezai Karakoç’un Hatıraları – 2

    Sizden Gelenler
    “O güne kadar İslam, içimizde...
  • 2

    Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi II

    Bilal Can
    Dünyanın bu yakasındaki çocukların...
  • Sezai Karakoç’un Hatıraları – 1

    Sizden Gelenler
    Cemal Süreya'nın biz yazmayı ondan...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Son Yorumlar

  • Bana Verilen Armağan için dönem bitiyor ve ben
  • Şimdi ya Sonra Belki de Dün için Ketebet
  • En Sevdiğimiz Kitap İsimleri için Ambrosia
  • Sırrı Fâş Eylemek için Nagehan
  • Revü Gülütü için Nesnâs
  • Revü Gülütü için Yarı donuk hevesimi ellerine veriyorum
  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi II için Kardeş
  • Sırrı Fâş Eylemek için Meclis-i Mebusan
  • Bir Başka Açıdan “Yedinci Gün” için zeynep
  • yekinen için m. fatih

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi
  • “İyi de çocuk pencereden de düşebilir!”
  • Herkese Selam Sana Hasret
  • Genç Werther’in Acıları

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. Mehmet Erikli
  11. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  12. Mücahit Emin Türk
  13. Muhammed Furkan Kâhya
  14. Muhammet Emin Oyar
  15. Ömer Ertürk
  16. Ömer Can Coşkun
  17. Sizden Gelenler
  18. Süleyman Mete
  19. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi III

    Bilal Can
    20.01.2021

  • Sezai Karakoç’un Hatıraları – 2

    Sizden Gelenler
    19.01.2021

  • Edebifikir Kitap Pusulası: Hatırat

    Abdurrahman Mıhçıoğlu
    18.01.2021

  • Revü Gülütü

    Sizden Gelenler
    16.01.2021

  • Bilgi ve Düşünce Faaliyeti

    Salih Mirzabeyoğlu
    15.01.2021

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • İletişim
  • Suyum Unum Buğdayım

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • Üç Adımda Huzur Denemesi

    By Mustafa Çolak
    I: Bunalımın Kaynağı;...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...