Yazılar:
  • Nefehât
  • Bir Kitabın Tahlili: Kuşçubaşı Eşref
  • Adı Aşk
  • Edebifikir Kitap Pusulası: İstanbul
  • Üç İstanbul Tek Devrim
  • Yalnızlığın Mabedi
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
    • Devrim
    • Yenilgi
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
    • Devrim
    • Yenilgi

Matrakçı Nasuh

Ahmet Özcan  |  09/10/2012  |  Kategori : Deneme   |  Okunma:5.988

 

Matrak oyununun ustası, minyatürü olgunlaştıran, Osmanlı kronolojisini oluşturan dâhi kişi; matematikçi, silah ustası, hattat, tarih yazarı bir üstat…

Doğum tarihi net olarak bilinmemekle beraber aslen Bosnalı olduğu bilinen Matrakçı Nasuh, bir devşirme olarak II. Bayezid döneminde (1481-1512), Hattat Saî’nin öğrencisi olmuş ve Yavuz Sultan Selim döneminde de (1512-1520) hattat olarak saraya girmişti.

Yavuz döneminde Mısır’da yapılan Matrak oyunlarında gösterdiği başarı, onun, bu oyunun adıyla anılmasına neden olmuştu. Kanunî döneminde şehzadelerin sünnet töreninde, kâğıttan iki yapay hisar mekânı oluşturmuş ve burada çeşitli savaş oyunları tertip etmiş, burada gösterdiği başarılar sayesinde de ‘savaş üstadı’ unvanını almıştı. Ayrıca, 1529 yılında Tuhfet el-Guzat adlı bir eser yazmış ve silahşörlükle ilgili geniş bir yazmıştı.

Birçok eseri bulunan Matrakçı Nasuh’un önemli kitapları arasında Umdet El-Hisab (1533) adlı eseri “Aritmetiğin ilkesi” adıyla medreselerde okutulurdu. Matrakçı Nasuh, 1520 tarihinden itibaren Mecma’el-Tevarih adlı eseri Arapça’dan çevirmeye başlamış ve devamına kronolojik bir biçimde, Kanuni Sultan Süleyman dönemini de içine alan Osmanlı tarihini eklemişti. Bu eserin en büyük katkısı, kayıt altına alınması gereken dönem olaylarının, daha net ve daha açık bir tarih tutanağıyla bizlere ulaşmasını sağlamasıdır.

Matrakçı, Kanuni Sultan Süleyman’ın İran Seferini konu alan 1537 tarihli Mecmu-ı Menazi adlı eseri ile minyatür sanatı için önemli bir isimdir. İstanbul-Tebriz-Bağdat hattı üzerinde yer alan menzilleri resmeden Matrakçı, burada yer alan minyatürlerdeki topografik ve figürsüz manzaralarla oluşturduğu üslupla, Türk minyatür sanatında önemli bir yer edinmiş. Bu yazmada, 90 metin, 107 minyatür ve 25 resimli metin yer almaktaydı. Minyatürler üzerinde geçilen camiler, saraylar, köprüler, şehirler, kaleler dönemin üslubu hakkında belge niteliği taşırken, Matrakçı’nın, minyatürü monotonluktan uzaklaştıran ifadeciliği sayesinde, minyatür sanatında durgun olmayan bir tarz oluşturulmuştu. Minyatür sanatında bu tarz yakalanmaya çalışılırken de, daha mübalağasız bir üslup kullanılmış ve bu sayede, dönemin mimarisi için çok geniş bir kaynak elde edilmişti. Bunun yanında Matrakçı Nasuh, haritacılık açısından da esas alınabilecek kalitede gerçekçi; mesafe görüşleri ise matematiksel mantığa oturan minyatürler oluşturmuştu.

Osmanlı’nın resimli tarihi olarak kabul edilen Süleymannâme eserinde de, gerçekçi bir tarih anlatımını resimle bütünleştirerek, ileri bir kaynak eseri meydana getirmişti. Bu eserin üç ayrı nüshasında, 1520-1537, 1542-1543 ve1543-1551 tarihleri arasındaki olaylar konu olarak alınmıştı. Ayrıca resimli tasvirler de, güçlü bir belge niteliği taşımaktadır.

Onlarca eserin sahibi Matrakçı Nasuh;  mübalağa sevmeyen, boş gezmeyen, gezdiği yerleri çok iyi gözlemleyen, zamanını matematik, tarih, hat gibi konulara ayıran, dâhi ve ağır başlı bir şahsiyetti.

 

 

 

Edebifikir

 

 

Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Memleket Kahvehânesi

Sonraki Yazı

Sanat, Sanat İçin midir?

İlgili Yazılar

  • 1

    Yalnızlığın Mabedi

    Sulhi Ceylan
    1. Edip Cansever’in “İdris’le...
  • 1

    Edebiyat

    Orhan Veli Kanık
    Birçok yazarımızın bir türlü...
  • 1

    Olay Şöyle Oldu!

    İbrahim Orhun Kaplan
    Günlerden bir gün can...
  • Mevziden Uzak Düşler

    Bilal Can
    İnsanın yalnızlık nedeni Gecenin...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Edebifikir Radyo

Son Yorumlar

  • Midye Karanlığı için tişkirler
  • Yalnızlığın Mabedi için Zeynep
  • Edebifikir Kitap Pusulası: İstanbul için tahattur
  • Edebifikir Kitap Pusulası: İstanbul için Muhammed Furkan
  • Edebifikir Kitap Pusulası: İstanbul için Künhüne vâkıf birisi
  • Geçmiş Zaman Sancısı için İhsanbul
  • Yahyâ’ya Mektup – 4 için körlük
  • Midye Karanlığı için Bilmesendeolur
  • Mutlu Olma Sakın için bu havaya bir attar dükkanı
  • Midye Karanlığı için EdebiFikir

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Türkçe Sözlükleri
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi
  • “İyi de çocuk pencereden de düşebilir!”
  • Herkese Selam Sana Hasret
  • Genç Werther’in Acıları

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. Mehmet Erikli
  11. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  12. Mücahit Emin Türk
  13. Muhammed Furkan Kâhya
  14. Muhammet Emin Oyar
  15. Ömer Ertürk
  16. Ömer Can Coşkun
  17. Sizden Gelenler
  18. Süleyman Mete
  19. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Nefehât

    Celal Kuru
    20.04.2021

  • Bir Kitabın Tahlili: Kuşçubaşı Eşref

    Sizden Gelenler
    19.04.2021

  • Adı Aşk

    EdebiFikir
    18.04.2021

  • Edebifikir Kitap Pusulası: İstanbul

    Muhammed Furkan Kâhya
    16.04.2021

  • Üç İstanbul Tek Devrim

    EdebiFikir
    15.04.2021

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Türkçe Sözlükleri
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Niçin Sevdiniz?
  • Derin Yapılanma
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Devrim
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Genel
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video
  • Yenilgi

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 4

    Tuhaf şey

    By Mehmet Erikli
    Durdum Durmadan Başımın...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...