Yazılar:
  • Sezai Karakoç'un Hatıraları - 2
  • Edebifikir Kitap Pusulası: Hatırat
  • Revü Gülütü
  • Bilgi ve Düşünce Faaliyeti
  • Sırrı Fâş Eylemek
  • yekinen
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050

Matrakçı Nasuh

Ahmet Özcan  |  09/10/2012  |  Kategori : Deneme   |  Okunma:5.865

 

Matrak oyununun ustası, minyatürü olgunlaştıran, Osmanlı kronolojisini oluşturan dâhi kişi; matematikçi, silah ustası, hattat, tarih yazarı bir üstat…

Doğum tarihi net olarak bilinmemekle beraber aslen Bosnalı olduğu bilinen Matrakçı Nasuh, bir devşirme olarak II. Bayezid döneminde (1481-1512), Hattat Saî’nin öğrencisi olmuş ve Yavuz Sultan Selim döneminde de (1512-1520) hattat olarak saraya girmişti.

Yavuz döneminde Mısır’da yapılan Matrak oyunlarında gösterdiği başarı, onun, bu oyunun adıyla anılmasına neden olmuştu. Kanunî döneminde şehzadelerin sünnet töreninde, kâğıttan iki yapay hisar mekânı oluşturmuş ve burada çeşitli savaş oyunları tertip etmiş, burada gösterdiği başarılar sayesinde de ‘savaş üstadı’ unvanını almıştı. Ayrıca, 1529 yılında Tuhfet el-Guzat adlı bir eser yazmış ve silahşörlükle ilgili geniş bir yazmıştı.

Birçok eseri bulunan Matrakçı Nasuh’un önemli kitapları arasında Umdet El-Hisab (1533) adlı eseri “Aritmetiğin ilkesi” adıyla medreselerde okutulurdu. Matrakçı Nasuh, 1520 tarihinden itibaren Mecma’el-Tevarih adlı eseri Arapça’dan çevirmeye başlamış ve devamına kronolojik bir biçimde, Kanuni Sultan Süleyman dönemini de içine alan Osmanlı tarihini eklemişti. Bu eserin en büyük katkısı, kayıt altına alınması gereken dönem olaylarının, daha net ve daha açık bir tarih tutanağıyla bizlere ulaşmasını sağlamasıdır.

Matrakçı, Kanuni Sultan Süleyman’ın İran Seferini konu alan 1537 tarihli Mecmu-ı Menazi adlı eseri ile minyatür sanatı için önemli bir isimdir. İstanbul-Tebriz-Bağdat hattı üzerinde yer alan menzilleri resmeden Matrakçı, burada yer alan minyatürlerdeki topografik ve figürsüz manzaralarla oluşturduğu üslupla, Türk minyatür sanatında önemli bir yer edinmiş. Bu yazmada, 90 metin, 107 minyatür ve 25 resimli metin yer almaktaydı. Minyatürler üzerinde geçilen camiler, saraylar, köprüler, şehirler, kaleler dönemin üslubu hakkında belge niteliği taşırken, Matrakçı’nın, minyatürü monotonluktan uzaklaştıran ifadeciliği sayesinde, minyatür sanatında durgun olmayan bir tarz oluşturulmuştu. Minyatür sanatında bu tarz yakalanmaya çalışılırken de, daha mübalağasız bir üslup kullanılmış ve bu sayede, dönemin mimarisi için çok geniş bir kaynak elde edilmişti. Bunun yanında Matrakçı Nasuh, haritacılık açısından da esas alınabilecek kalitede gerçekçi; mesafe görüşleri ise matematiksel mantığa oturan minyatürler oluşturmuştu.

Osmanlı’nın resimli tarihi olarak kabul edilen Süleymannâme eserinde de, gerçekçi bir tarih anlatımını resimle bütünleştirerek, ileri bir kaynak eseri meydana getirmişti. Bu eserin üç ayrı nüshasında, 1520-1537, 1542-1543 ve1543-1551 tarihleri arasındaki olaylar konu olarak alınmıştı. Ayrıca resimli tasvirler de, güçlü bir belge niteliği taşımaktadır.

Onlarca eserin sahibi Matrakçı Nasuh;  mübalağa sevmeyen, boş gezmeyen, gezdiği yerleri çok iyi gözlemleyen, zamanını matematik, tarih, hat gibi konulara ayıran, dâhi ve ağır başlı bir şahsiyetti.

 

 

 

Edebifikir

 

 

Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Memleket Kahvehânesi

Sonraki Yazı

Sanat, Sanat İçin midir?

İlgili Yazılar

  • Sezai Karakoç’un Hatıraları – 2

    Sizden Gelenler
    “O güne kadar İslam, içimizde...
  • 2

    Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi II

    Bilal Can
    Dünyanın bu yakasındaki çocukların...
  • Sezai Karakoç’un Hatıraları – 1

    Sizden Gelenler
    Cemal Süreya'nın biz yazmayı ondan...
  • Zamana Muhalif Bir Mekân: Irgandı Köprüsü

    Muhammed Furkan Kâhya
    Köprü denilince akla, iki yeri...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Son Yorumlar

  • Bana Verilen Armağan için dönem bitiyor ve ben
  • Şimdi ya Sonra Belki de Dün için Ketebet
  • En Sevdiğimiz Kitap İsimleri için Ambrosia
  • Sırrı Fâş Eylemek için Nagehan
  • Revü Gülütü için Nesnâs
  • Revü Gülütü için Yarı donuk hevesimi ellerine veriyorum
  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi II için Kardeş
  • Sırrı Fâş Eylemek için Meclis-i Mebusan
  • Bir Başka Açıdan “Yedinci Gün” için zeynep
  • yekinen için m. fatih

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi
  • “İyi de çocuk pencereden de düşebilir!”
  • Herkese Selam Sana Hasret
  • Genç Werther’in Acıları

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. Mehmet Erikli
  11. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  12. Mücahit Emin Türk
  13. Muhammed Furkan Kâhya
  14. Muhammet Emin Oyar
  15. Ömer Ertürk
  16. Ömer Can Coşkun
  17. Sizden Gelenler
  18. Süleyman Mete
  19. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Sezai Karakoç’un Hatıraları – 2

    Sizden Gelenler
    19.01.2021

  • Edebifikir Kitap Pusulası: Hatırat

    Abdurrahman Mıhçıoğlu
    18.01.2021

  • Revü Gülütü

    Sizden Gelenler
    16.01.2021

  • Bilgi ve Düşünce Faaliyeti

    Salih Mirzabeyoğlu
    15.01.2021

  • Sırrı Fâş Eylemek

    Sulhi Ceylan
    14.01.2021

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • İletişim
  • Suyum Unum Buğdayım

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • Yedi İklim Dergisi’nin Haziran Sayısı Çıktı

    By EdebiFikir
    Düşünceden şiire.. Yedi...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...