Yazılar:
  • Edebiyat ve Utanç
  • Yeni Kitaplar, Yeni Ufuklar...
  • Mutlu Olma Sakın
  • Reel Politiğin Kâhini: Carl Schmitt
  • Tarih Nedir?
  • Yedi İklim - Mart 2021
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
    • Devrim
    • Yenilgi
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
    • Devrim
    • Yenilgi

Parası Neyse Verelim Birader!

Demal Öcen  |  10/10/2012  |  Kategori : Deneme   |  Okunma:2.491

 

Ortaokulda okuduğumuz Türkçe ders kitaplarının birinde Sait Faik’e ait bir hikâye vardı. İsmini hatırlayamadığım bu hikâyede yaptığı işe ve onun gereklerine sadakat gösteren bir demirci anlatılıyordu. Demirciye, hizmetine tekabül eden ücretin üstünde bir ücret teklif edildiği hâlde, bir bastona daha uzun zincir yapmayı reddediyordu.  Diyelim işin standardı on halkalı bir zinciri icap ettiriyordu fakat müşteri on beş halka bir zincir talep ediyordu. Sait Faik bu demirciyi, o çocuk muhayyileme bir tür kahraman, bir mübarek derviş olarak yerleştirmeyi başarmış.

Bugün içinde yaşadığımız hayat, çevremizde gördüğümüz insanlar, gündelik davranışlar vs. bütün bu kuşatılmışlığımıza bakarak Sait Faik’in demircisinin bizim ülkemizin garibanına dönüştüğünü söylemek mümkün. Dünkü fazilet abidesi, bugünün garibanı… Belki memleket hudutlarında artık bulunmayan bir insan tipi…

Bir arkadaşla, o hilkat garibesi alış veriş merkezlerinden birinde Türk kahvesi içmeye niyetlendik. Diyeceksiniz başka yer mi yoktu. Mecbur kaldık. Oturduğumuz işletme “self servis” çalışıyormuş. Arkadaşla bir müddet oturduktan ve nihayet arkadaşın Türk kahvesi sipariş etmeye gitmesiyle öğrendik. Elinde küçük bir tepsiyle çıktı geldi arkadaş! Uyduruk, taklit bir süslemeyle tezyin edilmiş bir fincan… Sorsan bilmem ne kadar para döküp nereden aldığını anlatır adam. Sonra kahvenin yanına lokum konmuş. Bak sen bilmişliğe! “Sunumumuz kalitelidir beyefendi!”

“Ne var bunda?” diyenleriniz olacaktır. Belki de o işletmenin Türk kahvesi de bulundurmasını; “bilginin, eşyanın, haberin” çokluğuna çeşitliğine ve her an ulaşılabilirliğine önem veren kimseler tarafından takdirle karşılanacağını düşünmek de mümkündür. Türk kahvesinin, en önemli özelliklerinden birisi onun kahveyi pişiren tarafından kahve ikram edilecek kişiye sunulmasıdır. Self servis kahve içmek, “öğleyin dolunay seyretmek” gibi bir şeydir. Artık içilen şeyin adı “Türk kahvesi” değildir bu noktadan sonra.

Alış veriş merkezinde self servis Türk kahvesi içmeyi istemek, bundan rahatsızlık duymamak “parası neyse verelim birader!” görgüsüzlüğünün ve yaşadığımız “unutkanlık çağı”nın bir hastalığıdır. “Parası neyse verelim”in psikolojik alt yapısında, biri mazur görülebilir, biri mazur görülemez iki durum vardır. Karşılaştığı her meseleyi çabucak parayla ilişkilendiren, elde etmek konusunda nefsine gem vuramayan, gün görmemiş, umur tarlasını ışık hızıyla geçmiş, cahil bir tip vardır ki Sait Faik’in demircisiyle karşılaştığı zaman “Parası neyse verelim birader!” diye iğrençleşir. İşte bu mazur görülemez olan durum. Bir de mazur görülebilir “Parası neyse verelim arkadaş!” durumu vardır ki burada iğrençlik reaksiyonu gösteren kişiye değil, reaksiyon gösterilene aittir. Türkiye’de modernleşme devlet eliyle gerçekleştirilmiş bir operasyondur. Hayatımıza devlet eliyle girsin veya girmesin, herhangi yeni bir “modern unsur” ile karşılaştığımızda, bu gâvurluğu getiren kişide bir “memur kibri” müşahede ederiz. Modern hayatın bitmez tükenmez tatmin unsurlarını elde etmek için sele kapılan halk yığınlarından bir kimse talep ettiği şeyi elde etmek için böylesi bir memur kibriyle her zaman karşılaşabilir. Lüks bir lokantaya girdiğinde yeni bir pasta çeşidi sunan garson, karşısındaki vatandaşa pastayla beraber bu yeni gâvurluğun bilgisini kibirli bir surette satabilir. İşte bu noktada, vatandaş patlayabilir ve “Parası neyse verelim arkadaş!” diye ünleyebilir.  Çünkü nihayetinde o gavurluğun da bir fiyatı vardır değil mi? Her ne kadar, bu ikinci durumun içinde de her şeyin kıymetini paraya vurma namussuzluğu olsa da garsonun “memur kibri”ne karşı durma arzusu meseleyi daha mazur görülebilir yapmaktadır. Hele hele bu ikinci durumdaki “Parası neyse verelim!”in altında “Nihayetinde bu yeni gâvurluğun da kıymeti ancak parayla ölçülebiliyor.” tarzı bir küçümseme varsa ikinci durumu külliyen mazur görmek mümkündür.

Birçok şekilde tanımladığımız bu çağ, belki de “unutkanlık çağı” diye tarif edilmeli. Cep telefonu yokken nasıl irtibat kurduğumuzu hatırlayan var mı? Self servis Türk kahvesini hayatımıza hoyratça alınca ne olacak, ne değişecek? Yedisinde ne ise yetmişinde o diyoruz insanlar için fakat insanların değişimi de bizi hayretlere gark ediyor. Acaba bizi dehşete düşüren yeni insan hâllerinin “Ya biz cep telefonu yokken ne yapıyorduk?” cümlesiyle ilgisi nedir? Siz bunu düşünün ben bir Türk kahvesi yapacağım kendime, şimdiki kızlar bilmiyor Türk kahvesi yapmasını bir de üstüne sunarken suratlarıyla turşu satıyorlar, hadi görüşürüz!

 

 

Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

“Hüzünsel Anılar” Denebilir mi?

Sonraki Yazı

Irak’ta Savaşmış Amerika’lı Seth İle Röportaj

İlgili Yazılar

  • 2

    Sabahattin Âli’yi Kimler Öldürdü?

    Davut Bayraklı
    “Sağlığında nice ehl-i...
  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi V

    Bilal Can
    I. İçimizde mayalanan her hüzün,...
  • Şehrengîz

    EdebiFikir
    Meslek ve esnafların tanıtıldığı,...
  • 1

    Kitap, daima kitap, her zaman kitap…

    EdebiFikir
    İsmail Kara tarafından yazılan bu...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Edebifikir Radyo

Son Yorumlar

  • Sermest Gezegeni Radyo Programı için EdebiFikir
  • Sermest Gezegeni Radyo Programı için Nagehan
  • yekinen için furkan
  • Hayat Denen Soru İşareti için bu fotoğraflar
  • Bu Yazı Sadece Öğretmenler İçin Yazılmadı! için canevinden
  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır için Reel okur
  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır için Obsidyen
  • Gölgeler Âlemi ve Yenilgi için Periferi
  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır için Ömer asaf
  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır için okur

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi
  • “İyi de çocuk pencereden de düşebilir!”
  • Herkese Selam Sana Hasret
  • Genç Werther’in Acıları

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. Mehmet Erikli
  11. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  12. Mücahit Emin Türk
  13. Muhammed Furkan Kâhya
  14. Muhammet Emin Oyar
  15. Ömer Ertürk
  16. Ömer Can Coşkun
  17. Sizden Gelenler
  18. Süleyman Mete
  19. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Edebiyat ve Utanç

    EdebiFikir
    06.03.2021

  • Yeni Kitaplar, Yeni Ufuklar…

    Cüneyt Dal
    05.03.2021

  • Mutlu Olma Sakın

    Sulhi Ceylan
    04.03.2021

  • Reel Politiğin Kâhini: Carl Schmitt

    Muhammed Furkan Kâhya
    03.03.2021

  • Tarih Nedir?

    EdebiFikir
    02.03.2021

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Derin Yapılanma
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Devrim
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video
  • Yenilgi

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 1

    Geriye Çocukların Acısı Kalıyor

    By Süleyman Salih
    Süleyman Salih, 21 Eylül’de vizyona...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...