Yazılar:
  • Revü Gülütü
  • Bilgi ve Düşünce Faaliyeti
  • Sırrı Fâş Eylemek
  • yekinen
  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi II
  • Batlamyus ve Bilimsel Gerçekler!
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050

Yeni Bir İdeoloji

EdebiFikir  |  20/05/2020  |  Kategori : Deneme   |  Okunma:1.408

Sosyoloji buhranların çocuğu. Comte*, ihtilâlin ölüme mahkûm ettiği katolisizmi, insanlık dîni ismi altında hortlatan bir yarı deli. Le Play* sürüyü şer kuvvetlerine kaptırmak istemeyen kilise; şer kuvvetlerine, yani sosyalizme. Durkheim*, sarsılan düzeni rasyonalizm rayına oturtmaya çalışan bir haham torunu. Ortak vasıfları kötü birer nâsir olmak. Dâvâ: Hristiyan Batı toplumunu istikrâra kavuşturmak, dördüncü sınıfın ataklıklarını önlemek. Bir Fransız yazarı «çoban köpekleri» diyor üstadlara.

Fransa 1958’e kadar liselere almıyor sosyolojiyi. Bizde 1914’den beri kürsüsü var. Yeni teolojinin üç eknumu -Le Bon ve Demolins* gibi yamaklarıyla birlikte- İkinci Meşrûtiyetin en itibarda kâhinleri. Hangi meselemize aydınlık getirdiler? Başka bir dünyânın, başka bir medeniyetin çocuğuydular. Yeryüzünde yaşadığımızdan bile haberleri yoktu nerdeyse. Büyük bir isticalle ithâl edilen bu sahte ilim tek işe yaramış; nesillerin uyanmasını önlemek.

Fransa 1958’e kadar liselere almıyor sosyolojiyi. Bizde 1914’den beri kürsüsü var. Yeni teolojinin üç eknumu -Le Bon ve Demolins* gibi yamaklarıyla birlikte- İkinci Meşrûtiyetin en itibarda kâhinleri. Hangi meselemize aydınlık getirdiler? Başka bir dünyânın, başka bir medeniyetin çocuğuydular. Yeryüzünde yaşadığımızdan bile haberleri yoktu nerdeyse. Büyük bir isticalle ithâl edilen bu sahte ilim tek işe yaramış; nesillerin uyanmasını önlemek.

Sovyet sosyolojisi, sosyolojinin karikatürü.

Hüsnüne esîr olduğumuz bu yeni ideoloji, edebiyâtın en sevimsiz dalı, ilme benziyen tek tarafı: sıkıcılığı. Kendi târihlerinden, kendi mukaddeslerinden, bir kelimeyle kendi ruh dünyâlarından habersiz nesiller, bir ülkeden bir ülkeye, bir medeniyetten bir medeniyete taşınınca bütün hikmet-i vücûdunu kaybeden bu şiirsiz, bu soğuk ideolojiden öylesine bezmişlerdir ki, iffetlerini herhangi bir gerçek ideolojiye teslim etmelerine şaşmamak lâzım.

Bu son-moda mitolojinin yerli rahipleri bana hep Voltaire’in bir târifini hatırlatır: «Avukat, Paris’in örf ü adâtını öğrenmek için yıllarca Teodosyus* ve Justinianus* kanunlarını ezberliyen, sonra efendim, kaydını yaptırarak ücreti mukabilinde müdafaaya çıkmak hakkını kazanan kimesnedir, sesi müsâitse tabiî.»

Cemil Meriç

Kaynak: Bu Ülke, Cemil Meriç, Ötüken Yayınları, Dördüncü Baskı, İstanbul 1979, Sayfa: 116-117.


Comte: (1789 – 1857), fransız filozofu, fazla bilgi için bkz. Saint-Simon, İlk Sosyolog – İlk Sosyalist, Cemil Meriç).

Le Play: (1806 – 1882), fransız mühendisi ve iktisatçısı. Samîmi bir katolik. Tasarladığı pederşâhî dünya düzeninde, çeşitli hücrelerin âile düzeni gibi işlemelerini ve istihsal bolluğundan çok, huzûra… yönelmelerini ister. Bizde ilk hayranı, Ali Suâvi’dir hazretin. Sonra, Prens Sabahattin’in akıl hocası olur.

Durkheim: (1858 – 1917) fransız sosyologu, Türkiye temsilcisi, Ziya Gökalp, temsilcisi daha doğrusu komisyoncusu.

Demolins: (1852 – 1907), fransız tarihçisi ve sosyoloğu. Prens Sabâhaddin’in üstadlanndan.

Teodosyus: Vâli Antiokhos’un teşvikiyle II. Theodosius’- un 435-438 yıllarında hazırlattığı kanun. Theodosius imparator Costantinus zamanından beri çıkarılan imparatorluk kararnamelerini tek bir derleme halinde toplatmış ve tasnif ettirmişti. Theodosius kanunu Batı Roma İmparatorluğu yıkılıncaya kadar süren dönemde Theodosius sonrası kanunlar ile tamamlandı.

Justinianus: Roma kanunlarının toplayıcısı veya toplatıcısı olan hükümdar. «Avrupa kıtasında en ibtida tedvîn olunan kanunnâme Roma kanuıı-nâmesidir, ki şehr-i Konstantiniyye’de bir cem’iyyet-i ilmiye ma’rifetiyle tertîb ve tedvîn olunmuş idi. Avrupa kanunlarının esâsıdır ve her tarafta meşhur ve mu’teberdir. Fakat «Mecelle-i ahkâm-ı adliyye»ye benzemez. Beyinlerinde çok fark vardır. Çünki c beş altı kanun-şinas zâtın mârifetiyle yapılmıştır. Bu ise beş altı fakih zâtın ma’rifetiyle vaz-ı İlâhî olan «şerîat-i garrâ»dan ahz ü iltikat edilmiştir.» (Tezâkir-i Cevdet 8).

TagsComteDurkheimsosyoloji

Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Taklitten Tekâmüle II: Meyveyi Tadarken Tohumu Hatırlamak

Sonraki Yazı

Kuramsal Kurumsallık Yanılgıları

Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Son Yorumlar

  • Sırrı Fâş Eylemek için Meclis-i Mebusan
  • Bir Başka Açıdan “Yedinci Gün” için zeynep
  • yekinen için m. fatih
  • Kütüphanemizde duran ama okumadığımız kitaplar bize ne öğretir? – 5 için kütüphanesinden uzak üniversiteli
  • yekinen için Meclis-i Şuara
  • Birilerinin Suyu ve Ateşi Olmak için Nesnâs
  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi II için Halil Kütahyavi
  • Konuşan Tarih 4 için ihsan
  • Gerçek Kesit için google---
  • Birilerinin Suyu ve Ateşi Olmak için Muhtaç

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi
  • “İyi de çocuk pencereden de düşebilir!”
  • Herkese Selam Sana Hasret
  • Genç Werther’in Acıları

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. Mehmet Erikli
  11. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  12. Mücahit Emin Türk
  13. Muhammed Furkan Kâhya
  14. Muhammet Emin Oyar
  15. Ömer Ertürk
  16. Ömer Can Coşkun
  17. Sizden Gelenler
  18. Süleyman Mete
  19. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Revü Gülütü

    Sizden Gelenler
    16.01.2021

  • Bilgi ve Düşünce Faaliyeti

    Salih Mirzabeyoğlu
    15.01.2021

  • Sırrı Fâş Eylemek

    Sulhi Ceylan
    14.01.2021

  • yekinen

    Feyyaz Kandemir
    13.01.2021

  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi II

    Bilal Can
    12.01.2021

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • İletişim
  • Suyum Unum Buğdayım

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 4

    Kahırdaki Lütuf

    By Sulhi Ceylan
    (Metafizik Günlük 4) Bağdatlı büyük...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...