Edebifikir Kitap Pusulası: Cumhuriyet Tarihi

Dosyamızın altıncı yazısını Ömer Ertürk hazırladı: Cumhuriyet Tarihi

***

Giriş

Cumhuriyet tarihini; cumhuriyet rejimine hazırlık (Milli Mücadele) ve cumhuriyetin ilanından sonraki süreç diye iki kısma ayırmamız mümkündür.

Milli Mücadele evresi Mondros Mütarekesi’nden sonra itilaf kuvvetlerinin kendi aralarında yapmış oldukları gizli antlaşmalarla Osmanlı topraklarını kâğıt üzerinde paylaşmayı kararlaştırmalarıyla başlamıştır. İtilaf devletleri faaliyete geçtikten sonra buna tepki olarak Kuvay-ı Milliye hareketi ortaya çıkmış ve daha sonra da İstanbul’daki subaylar Anadolu’ya geçerek bu harekete katılmış ve hareketi başarıya ulaştırmışlardır.

İkinci aşamada, yani Cumhuriyetin kurulmasından sonra, ise bu kez inkılâplar dönemi başlamış, ve Osmanlı’dan alınan miras yavaş yavaş devre dışı bırakılmaya çalışılmıştır. Yapılan inkılaplar temelleri güçlü bir yeniliğe dayanmaktan çok, şekil üzerinde yapılmaya çalışılmış ve kısmen de olsa başarılmıştır. Ve fakat milli mücadelede beraber görev yapmış paşalar bu kez bazı inkılâplar konusunda birbirilerine ters düşmüş ve hatta bazıları Mustafa Kemal’e fazla karşı çıktıklarından daha sonra faklı sebeplerle idamla yargılanmışlardır. Aşağıda yazılan kitapları okuduktan sonra cumhuriyet tarihine dair kafanızda cumhuriyetin oluşum ve gelişim süreci hakkında belli bir bilgi birikiminin oluşacağı kanaatindeyim.

Cumhuriyet Tarihi Kitap Pusulası

1. Modernleşen Türkiye’nin Tarihi – Erık Jan Zürcher
2. Türkiye Cumhuriyeti Tarihine Giriş – Dr. Mehmet Doğan
3. Nutuk – Mustafa Kemal Atatürk
4. Nutuk ve Karabekir’ den Cevaplar – Prof. Dr. Faruk Özerengin
5. Ama Hangi Atatürk – Taha Akyol
6. Türkiye Cumhuriyeti’nde Tek Parti Yönetimine Geçiş – Mete Tunçay
7. Türkiye Cumhuriyeti’nde İlk Teşkilâtlı Muhalefet Hareketi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası – Ahmet Yeşil
8. Bir Düello ve Bir Suikast – Kâzım Karabekir
9. Türk Demokrasi Tarihi – Prof. Dr. Kemal H. Karpat
10. Cumhuriyet Tarihi’nin Tartışmalı Konuları – Yayına Hazırlayan Bülent Bilmez
11. Mustafa Kemal, İttihat Terakki ve Bolşevizim – Emel Akal
12. Tek Adam – Şevket Süreyya Aydemir
13. İkinci Adam – Şevket Süreyya Aydemir
14. Menderes’in Dramı – Şevket Süreyya Aydemir
15. Kâzım Karabekir’in Gözüyle Yakın Tarihimiz – Mustafa Armağan
16. Paşaların Hesaplaşması – Kâzım Karabekir
17. Karabekir’in Gözüyle Kuruluş Yılları (1922-1933) Kızıl Pençe – Mustafa Armağan
18. Rauf Orbay’ın Hatıraları – Osman Selim Kocahanoğlu
19. İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele – Sina Akşin
20. Atatürk Din ve Laiklik Üzerine – Derleyen Doğu Perinçek
21. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Din ve Siyaset – Dücane Cündioğlu
22. Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler – Prof. Dr. Ayşe Afet İnan
23. Unutamadıklarım&Hatıralar Işığında Cumhuriyet Tarihi Okumaları – Yavuz Bülent Bakiler
24. Menderes Dönemi -Abdurrahman Dilipak
25. Hayat ve Hatıratım – Dr. Rıza Nur

---

“Kitap Pusulası” Dosya Yazıları

• Sosyoloji
• Yeni Türk Edebiyatı
• Tasavvuf
• Türk Aydınlanması
• İslam Felsefesi
• Cumhuriyet Tarihi
• Sanat Tarihi
• Sezai Karakoç
• Felsefe
• Nurettin Topçu
• Mustafa Kemal