Yazılar:
  • Ölüm Var!
  • Üç Yüz Yirmi Altı Adım
  • Hal Bu ki
  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince...
  • Ah Kılıcı - II
  • İlk Taşı Kim Atsın?
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sokağın Nabzı
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Devrim
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sâdî Şirâzî
    • Sezai Karakoç
    • Sözlük
    • Vasiyetim
    • Yenilgi
    • 2119
    • 2050
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sokağın Nabzı
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Devrim
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sâdî Şirâzî
    • Sezai Karakoç
    • Sözlük
    • Vasiyetim
    • Yenilgi
    • 2119
    • 2050

Yenileyen Yenilgi

Mehmet Emir  |  26/02/2021  |  Kategori : Dosyalar, Yenilgi   |  Okunma:

“Yenilgi Nedir?” dosyamızın beşinci yazısını Mehmet Emir yazdı.
***

“Benim hayatım bir hatalar ansiklopedisidir, bir müze” diyen Borges ilave ediyor: “Bir beyefendi mutlaka yenilgiyle sonuçlanacak işlerle ilgilenmeli”. Yenilgiyle sonuçlanacak işlerin pîr-i pîrânı Şeytan aleyhillâneyi sair mağluplardan ayıran özellik, yenilgiyi istemediği halde ona kerhen maruz kalmış olması. Ava giderken avlanan zavallı bir hâlde, ne yapsa feci akıbetine biraz daha yaklaşıyor. Saltukname’de anlatıldığına göre Seyid Gazi, İblis’le görüşüp ona lisan-ı münasiple Âdem aleyhisselama secde etmesini teklif etmiş; oysa bütün yorgunluğuna rağmen daha hâlâ pişmanlık göstermemiş. Şeytanı şeytan yapan böyle bir hazımsızlık illetine sahip olması var ki yenilgiyle herhangi bir benzerlik göstermemekte.

Yenilgiyi övebilmeye imkân sağlayan sebeplerin başında şehitlik kavramı yer alıyor. Ölümü talep etmek memduh bir iş değilken şehitliği istemek iman alameti olarak tebarüz etmekte. Kılıçların gölgesi altında olan cennete ulaşmanın yolu savaşta düşmana yenilmekten geçiyor. Mücâhidin kendi canına susaması demek olan istişhad ameli, mecbur kalınmadıkça hoş görülmüyor. Eğer bir kimse muzaffer olmak maksadıyla savaşırken ölürse o da şehitlik rütbesinden mahrum kalıyor. İ’lâ-yi kelimetullah gayesiyle savaşıp yenik düşmek gerekiyor ve sonunda sadakanın malı çoğaltması gibi, canını tasadduk eden de ölümsüzlük payesine kavuşuyor.

Yenilgiyi insanileştiren ve bu haseple yücelten diğer bir husus nefsimize yenik düşmemiz. Cüneyd-i Bağdadi Hazretleri “Tasavvuf, sulhu olmayan bir cenktir” buyuruyor. Nefisle mücahedede nihai bir zafere ulaşıp yenilmezlik ilan edebilmek mümkün değil. Sürekli nefse yenik düşmekte ise kendiyle yenişmeye çalışmak gibi bitimsiz bir hüner var. Yenilgi yenileniyor, kendisiyle mücadele eden kişi yense de yenilse de yenilmiş oluyor. Nefsine yenik düşen kişi, kendisine kastettiği sırada yenildiği için, yenilgisinde mağfiret sebebi olup galibiyet sebebi olmayan tövbeyi buluyor. Ebu Eyyüb el-Ensari hazretlerinin dinde gevşekliğe sebebiyet vermemek için sır gibi sakladığı, ancak vefatına yakın ilmin mesuliyeti gereği naklettiği bir hadis-i şerifte, eğer hiç günah işlemeseydik Allah’ın bizleri helak edeceği buyruluyor. Yenik düşüp günah işlemek ve peşinden yenilgiyi tövbeyle tescil etmek, eşref-i mahlûkat ile melâikenin farkını ortaya koyuyor.

Hazreti Âdem’le başı dertte olan Hristiyanlığın büyük azizlerinden Augustinus’a göre tarihin amacı, “İnsanoğlunun, ilk insan çiftinden kendisine miras kalmış olan günahtan kurtulması”. İlerlemeci ve selametçi modern tarih felsefelerine öncülük eden bu tür yorumlara göre, tarih yenik düşerek başlıyor. Gadre uğrayan insanoğlunun tarihi, giderek “bilincin tarihi” olmaya meylediyor. İnsanın dünyada kesbettikleri, suçluluktan kurtulmaya yaklaştırmakta. Yenik düşmek insanı çatışmaya ve dolayısıyla terakkiye sevk ettiği için tarih boyunca galiplerle mağluplar yer değiştiriyor. Ârızî olan mağlubiyet, insanı harekete geçirip başarıya ulaştıran muharrik kuvvetlerin başında geliyor. Mağlup olan sırasını savıyor.

İlkellikle ilk elden derdi olmayıp dünyaya günahsız gelen kimseler için yenilgi böyle çetin bir ikileme dâhil değil. Veraset yoluyla intikal etmiyor; insan, ferd-â-ferd kendisi hak ediyor. Bozduklarını onarmaktan başka, tarihi tam tersine çevirmek gibi bir yükümlülüğü yok. “Adam, yanıla yanıla; pehlivan, yenile yenile” yanılgının ve yenilginin kıymetini öğreniyor. Kaybetmek, yenik düşmek ve geride kalmak, hayrete mucip işlerden olarak tefekkür sebebi sayılıyor. Suçluluk kuruntusuna karşılık, kurtuluşa teveccüh etmeyen ve artırılmasında fazilet olan nedâmet var. Arınıp hidayete erme böyle bir miskinlik sonucunda gerçekleşiyor. Miskinlik, gâip olmayı gâlip olmaktan yüce gören bir tavır. Seyr u sülûk ve seyahat etmekle meşgul olan, devran yapan dervişlerin mahareti. Yunus Emre hazretleri şiirinde sıkça geçen kavram, alelade bir tevazu ifadesi olarak yer almayıp icabında Âdem aleyhisselamı tavsif etmek için de kullanılıyor. İnsanı tevhide götüren istiğnayı anlatıyor.

Söz de bir mülk. Hem susanın kurtulması hem de söylemek istediklerimizi sınırlandıran kelimelerin yanıltıcı olması, ifade-i meramın yenilgisiyle sonuçlanmakta. Her yenilgi insana yanılgısını öğretip, başka tecellilere mazhar olması için feyiz veriyor. İsmet Özel’in ifadesiyle, kaybeden kazanıyor ilkesini iyi anlayan kişi, yaşamakta derin bir bilinç buluyor.

Mehmet Emir

Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Gölgeler Âlemi ve Yenilgi

Sonraki Yazı

Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır

İlgili Yazılar

  • Edebifikir Kitap Pusulası: Enver Paşa

    Ömer Ertürk
    Dosyamızın yeni listesini Ömer...
  • 1

    Tesbih Hakkındaki Yazılı Kaynaklar ve Video Kayıtlar

    Feyyaz Kandemir
    Dosyamızın yeni listesini Feyyaz...
  • Mehmed Âkif Ersoy – Sâdî

    EdebiFikir
    Mehmed Âkif Ersoy’un, 25 Teşrin-i...
  • Gülistan’dan Güldeste

    EdebiFikir
    Künye: Sa’di-i Şirazi, Gülistan,...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Son Yorumlar

  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince… için vefati
  • Üç Yüz Yirmi Altı Adım için Sağlık ocağı
  • Üç Yüz Yirmi Altı Adım için Birsen T.
  • Ankara Beni Bulsun! için General
  • Hal Bu ki için Biryolcu
  • Ah Kılıcı – II için serhat
  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince… için Peder bey
  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince… için Tahir Tarık
  • Ah Kılıcı – II için A.b
  • Ah Kılıcı – II için ca-hill

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. İbrahim Orhun Kaplan
  11. Mehmet Emir
  12. Mehmet Erikli
  13. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  14. Mücahit Emin Türk
  15. Muhammed Furkan Kâhya
  16. Muhammet Emin Oyar
  17. Ömer Ertürk
  18. Ömer Can Coşkun
  19. Şadiye Sare Kaplan
  20. Sizden Gelenler
  21. Süleyman Mete
  22. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Ölüm Var!

    Tahir Tarık Balıkçı
    20.05.2022

  • Üç Yüz Yirmi Altı Adım

    Bilal Bahadır Kuzucuk
    19.05.2022

  • Hal Bu ki

    Ömer Can Coşkun
    18.05.2022

  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince…

    EdebiFikir
    17.05.2022

  • Ah Kılıcı – II

    EdebiFikir
    15.05.2022

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Devrim
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Genel
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sâdî Şirâzî
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sokağın Nabzı
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video
  • Yenilgi

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 1

    İntizâr-ı Müebbed (Ebedi Bekleyiş)

    By EdebiFikir
    Beklerim dâimâ fakat bilmem, Neyi bekler...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...