Vakit gelmişti. Artık buluşmaları gerekiyordu. Saatler, günler hatta aylar geçmişti lâkin Celal Kuru, Sulhi Ceylan’ın nazarından geçmemişti. Son günlerdeki ketumluğu, bir şeyler yazamaması hep bu yüzdendi. Kalbine gelen bir ilhamla doğrudan Feyyaz Kandemir’i aradı. “Buluşalım mı?” diye sorduğunda Feyyaz dişil bir reverans yaptı. Biraz nazlandı, ağırdan aldı. Sonra coşkuyla, “tabiî ki” diye bağırdı.
Âdil bir buluşma noktası arandı. Belki de ismiyle müsemma olsun diye Çağlayan Adliyesi’nin önü seçildi. İkili metrobüse bindiler ve Sulhi Ceylan’ı aradılar. Sulhi hiç tereddüt etmeden “Ben de sizi bekliyordum, haydi gelin” dedi.
Celal, metrobüsün koltuğuna oturur oturmaz uzun zaman sonra yanına aldığı çantasından Beş Şehir’i çıkardı. Feyyaz’a, “Bazen üç bazen beş bazen de sekiz kitap bir arada okuduğum oluyor ama ne zaman bir Tanpınar kitabını elime alsam başka bir kitaba yönelemiyorum. Özellikle Beş Şehir kuma kabul etmeyen kıskanç bir kadına benziyor. Onu okumaya başladığınızda kendisine şerik istemiyor, başkasına gözünüzün kaymasına bile müsaade etmiyor.” dediğinde herkesin kulakları ve gözleri bu iki adamın üzerindeydi. Edebiyat, Tanpınar, Beş Şehir, kadın, kuma, şerik… Bu adamlar ne konuşuyor, neyi kast ediyorlardı?
Bu arada Sulhi onları küçük bir çay ocağında bekliyordu. Celal’le aynı anda Sulhi de çantasından bir şiir kitabı çıkardı. Şair “tavaf ettim kendimi bu akıl almaz bir hâldi / delirmiş yüzlerimi topladım uysal günlerden” diyordu. Bu arada Kadıköy hafiften heyecanlanmaya başlamıştı. Edebifikir ekibi ne zaman buluşsa Kadıköy kendince mutlu oluyordu. Mutluluğun duygunun ötesinde bilgi ile ilgili olduğunun farkında olan Kadıköy, bu bilgiyi üstünde gezinenlere verememenin acısını da yaşıyordu. Hayat işte acı ve mutluluğun dansı…
Sonunda ekip “Mutlu Çay Ocağı”nda buluştu. Çaylar içildi, tostlar yenildi. Sonra Celal sürekli tekrar eden şehir hayatından, makine sesinden, betondan sıkıldığını, bu tekrarların hayatı çekilmez hale getirdiğini ve artık köyüne, toprağa dönmek isteğini anlatırken, Sulhi, hayatın tekrarlardan ibaretmiş gibi göründüğünü ama aslında tekrarı görmenin bir gaflet hali olduğunu ve nedense insana çok yakıştığını anlattı. Eğer göz körse “toprakta bile tekrarı görebilir” dediğinde Celal anlaşılmadığını düşünüyor ama nedense susuyordu. Belki de susmanın en üst bir konuşma dili olduğunu anlatmak istiyordu. Susarak bağırmanın bir yolu da bu olsa gerekti.
Zaman geçiyordu. Mutlu Çay Ocağı kapanmış, üçlü Kadıköy sokaklarını aşındırmaya başlamıştı. Celal birden Sulhi’ye dönerek, “Bir insan hayatında Kierkegaard’ın ‘Tanrı benimle neyi kast etmiş olabilir?’ sözünün cevabını bulabilir mi?” sorusunu yöneltti. Feyyaz bir âh çekti. Sanırsınız ki Didem Madak o âh’ı işitip Ah’lar Ağacı’nı yazmıştı. “Ah be Celal Kuru biz bunun cevabını bir mısra ile vermiştik, ‘doğmadın, yaratıldın sevildiğine delil bu’”. Ardından Sulhi Ceylan felsefedeki “teşebbüh billâh” kavramı ile konuya girdi. “İnsanın en mükemmel örneği Rabbi’dir. Çünkü O mutlak ve en yüce varlıktır. İnsanın dünyada iken yetkinliğe kavuşması ise bu en mükemmel varlık olan Hakk’a benzemekle elde edilecek bir şeydir. Bu mesele İslam kültüründe ise Allah’ın ahlakı ile ahlaklanmak ilkesi ile açıklanır.” Kierkegaard belki de bunları biliyordu ama kendisinin kesinlikle bir Edebifikir buluşmasına katılması gerekiyordu.
Ekip, küçük bir çayocağı bulup muhabbeti koyulaştırdılar. Edebifikir için yeni projeler, ne olacak dünyanın hali, ayrılığın sevdaya dâhil oluşu, patates ve kitap fiyatları gibi pek çok konu konuşuldu. Bir ara sohbet o kadar koyulaştı ki ne konuştuklarını bile unuttular. Önemli olan aynileşmekti. Sohbetten kasıt buydu, öznellik kapısını sonuna kadar açıp birbirlerini birbirlerinde görmek…
Derken ayrılık saati gelmişti. Celal adisyona H. Auden‘in meşhur dizelerini yazmıştı: “Arkadaşlar burada buluştu ve kucaklaştı / Sonra herkes kendi yanlışı peşi sıra gitti.” Hesabı bu şekilde kapatmayı düşünürken, Feyyaz ödemişti bile.
Sulhi Ceylan ayrı bir mecraya aktı. Celal ile Feyyaz metrobüse bindi. Geride Naile Dire’nin bir dizesini bırakmışlardı: “İnsan / rahmine dönmeyi istedi”.
Edebifikir
Son Yorumlar