Yazılar:
  • Yunus Emre Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar
  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır
  • Yenileyen Yenilgi
  • Gölgeler Âlemi ve Yenilgi
  • "Başkalarının Talihsizlikleri Baldan Tatlıdır"
  • Müsâbaka
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
    • Devrim
    • Yenilgi
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
    • Devrim
    • Yenilgi

Teoman Duralı: Hayatı tutarlılık üzerine yürütemezsiniz!

EdebiFikir  |  25/09/2019  |  Kategori : Fikir   |  Okunma:1.911

İnanç iki ırmağın kaynağı; duyguların ve aklın. Duyguları asla aşağılamamak lâzım. İnsanlığımızı belirleyen iki ırmaktan biri duygu dedim demin, öbürü de düşünceler; yani aklın yarattığı bir olaydır düşünce. Şimdi ikisinden birine aşırı ağırlık verdiğinizde bir dengesizlik meydana geliyor. Duygulara çok yer veriyor ve aklı çekiyorsak, karışıklık içinde kalıyoruz ve başkasının hâkimiyetine girme tehlikesi baş gösteriyor duygularda. Bütün işi akla verirsek ki yeniçağ da bu olmuştur, her iş akıldan bilinmeye başlanmıştır ve aklı işleyen felsefedir, felsefe bir akıl işidir, duygulara yönelmez felsefe. Sadece akıl üzerinde iş görür. Ve felsefe insanı yaşatmaz, bu yanlış bir kanaattir. Yani hayatımızı felsefeye göre… Evet felsefenin annesi bilgeliktir, o doğrudur yaşatır. Ama felsefe ortaya çıktıktan, felsefe doğduktan sonra artık o bilgelik tarafı kalmamıştır. Felsefe formal, biçimsel bir olay olmaya başlamıştır ve aklı esasa koymuştur. Yeniçağda büyük bir -ne deyim size- sapma olmuştur. Duygular bir tarafa atılmış, hatta ayıp sayılmıştır. 18. yüzyıldan itibaren hatta 17.’den diyebiliriz git gide bu artmıştır. Ve tepeye ne zaman çıkmıştır? 19. yüzyılın ikinci yarısında tepe noktasına varmıştır. Felsefenin hayata uygulanması, felsefenin hayatın dışında tutulmasının sonlandırılmasıyla ideoloji ortaya çıkıyor. İdeoloji bir felsefe sistemidir ama hayatın bütün köşe bucaklarına burnunu sokar. Her şeyi o idare eder, dinin yerini alır. Dinin yerini alsın diye zaten bu yapılmıştır. Sadece aklı koyduğunuzda en önemli husus tutarlılıktır. Akıl tutarlılığı şart koşar. Hayatı tutarlılık üzerine yürütemezsiniz. (Niye yürütemeyiz?) Zalim olursunuz, gaddarlığa götürür insanı. Demin dedim ya sadece duyguya yer verdiğinizde orda bir karışıklık ortaya çıkar. Zaten Avrupa’nın yahut ta batı Avrupa’nın böyle üstün gelmesinin sebebi nedir? Tutarlılığı esas almasıdır. Disiplini getiriyor bu. Tutarlılığın hayata uygulanması disiplin getiriyor. (Ama zalimlik de geliyor tabiî!)  gayet tabi. (Peki, o noktada vicdan ne oluyor?) Vicdanı dinlemiyorsunuz. Bakın mesela askerlikte disiplin şarttır. Emir komuta üzerinde yürür. Felsefenin kumandanı akıldır. Onun verdiği emirleri yerine getirmek zorundasınız. Duygularınız buna karşı çıksa da yerine getirmeniz lâzım. Şimdi, inanç iki yerden yürür dedim. Bazı inançlar kanıtlanmayı gerektirir. İşte onlar aklın siperine girer. Aklın alanına girerler. İnançlarımızın büyük çoğunluğu kanıtlamayı istemez. Ben annemin beni sevdiğinin kanıtını nasıl ararım? Mesela… Annem ne yaparsa yapsın, o benim annemdir. Şartsız bir durum vardır bu ortada.  Kanıt aranmaz burada. Yahut ta ne bileyim ben, sevdiğim bir insanın bana bağlı olup olmadığını bana ihanet edip etmediğini sorgulayamam. Felsefi şüphe akılla ilgilidir. Duygulara soktuğumuzda, hocamızın alanına gireriz hastalık halini alır. Paranoyalar falan belirmeye başlar. Şimdi duygu ile aklı belli bir dengede tuttuğumuzda hayatı başarabiliyoruz. Şimdi yalın kat aklın hâkimiyeti vardır ama akılda bütün topluma yayılmış değildir. Tepede, bir takım iyi saatte olsunların elinde bir silahtır. Onlar, o kitleyi yönetiyorlar. Sonuçta demokratik, liberal toplum dediğimiz aslında son derece diktatoryal bir tolum resmini bizlere sunmaktadır. Yani ben şu partiyi seçeyim… Zaten hangi partiyi seçeceğimi de bana bildiriyorlar. Yani bugün ABD’de olun Fransa’da olun Almanya‘da olun; öyle her zıp çıktı parti ortada duramıyor. Çeşitli sebeplerle onlar elimine edilir. Belli bir takım şeyler vardır, işte İngiltere’de malumdur; muhafazakârlar vardır, işçiler vardır, bir de arada galiba liberaller vardı hatırladığım kadarıyla. ABD’de iki tane vardır zaten vesaire… Güncel bir olaya ingirgemiş olduk. Hayatın bütün sahalarında teşmil edebiliriz. Bunu yayabiliriz bu söylediğimi. Bir taraf düşünüyor karar veriyor, öbür taraf bu buyruklara şartsız uyuyor. Şartsız uyulması gerektiğini düşünerek uymuyor! Bilinçsizce uyuyor.

Teoman Duralı

(Söz Sende Özel Programı çözümü, 21 Temmuz 2013)

Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

insanlığın ağlama tarihine bir giriş

Sonraki Yazı

Peyami Safa: Kültür Haftası Dergisi

İlgili Yazılar

  • Yunus Emre Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar

    Feyyaz Kandemir
    Yunus Emre ve İlim # Yunus Emre...
  • 3

    Bize Giden Yol

    Ali Sözer
    Konuya iki misal ile başlayalım....
  • Bilgi ve Düşünce Faaliyeti

    Salih Mirzabeyoğlu
    Bilgi ve Düşünce Faaliyeti Bilgi,...
  • 1

    Anlatının Büyüsü ya da Kurmaca Dünyaların Gerçeklikleri

    Mehmet Erikli
    Söze, anlatının insan için ne ifade...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Edebifikir Radyo

Son Yorumlar

  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır için Obsidyen
  • Gölgeler Âlemi ve Yenilgi için Periferi
  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır için Ömer asaf
  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır için okur
  • Sermest Gezegeni Radyo Programı için .
  • Sermest Gezegeni Radyo Programı için Feyza
  • Sermest Gezegeni Radyo Programı için Abdullah
  • Mihrinaz için buradayımhep
  • Yenmek(!) = Yenilmek(?) için genel okuyucu
  • Dut Ağacı için hayri pıtır

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi
  • “İyi de çocuk pencereden de düşebilir!”
  • Herkese Selam Sana Hasret
  • Genç Werther’in Acıları

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. Mehmet Erikli
  11. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  12. Mücahit Emin Türk
  13. Muhammed Furkan Kâhya
  14. Muhammet Emin Oyar
  15. Ömer Ertürk
  16. Ömer Can Coşkun
  17. Sizden Gelenler
  18. Süleyman Mete
  19. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Yunus Emre Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar

    Feyyaz Kandemir
    01.03.2021

  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır

    Celal Kuru
    27.02.2021

  • Yenileyen Yenilgi

    Mehmet Emir
    26.02.2021

  • Gölgeler Âlemi ve Yenilgi

    Davut Bayraklı
    25.02.2021

  • “Başkalarının Talihsizlikleri Baldan Tatlıdır”

    Sulhi Ceylan
    24.02.2021

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Derin Yapılanma
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Devrim
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video
  • Yenilgi

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 3

    Erkekler Çalışmaya Mecbur ve Mahkûm mu?

    By Mustafa Armağan
    Tembelliik Meslektir Derneği, ilk defa...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...