Yazılar:
  • Ölüm Var!
  • Üç Yüz Yirmi Altı Adım
  • Hal Bu ki
  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince...
  • Ah Kılıcı - II
  • İlk Taşı Kim Atsın?
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sokağın Nabzı
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Devrim
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sâdî Şirâzî
    • Sezai Karakoç
    • Sözlük
    • Vasiyetim
    • Yenilgi
    • 2119
    • 2050
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sokağın Nabzı
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Devrim
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sâdî Şirâzî
    • Sezai Karakoç
    • Sözlük
    • Vasiyetim
    • Yenilgi
    • 2119
    • 2050

Felsefeye Giriş

EdebiFikir  |  23/10/2020  |  Kategori : Kitap   |  Okunma:

Künye: Felsefeye Giriş, İsmail Tunalı, Fol Kitap, 1. Baskı, 2019, Ankara.

***

Felsefe de bilgidir, ama bu bilimler gibi sınırlı, homojen bir varlık alanının bilgisi değildir. Tersine felsefe, maddi varlık alanından canlı, ruhsal, sosyal ve tinsel varlık alanlarına kadar uzanan, birbirinden çok farklı heterojen varlık alanlarını kuşatan ‘var olanın varlığı’nı ele alır ve bu anlamda felsefe, tümel yani evrensel bilgidir. (Sayfa 13)

Başka bir deyişle dinsel bilgide süje ile obje arasında inanç bağı kurulur. (Sayfa 17)

Felsefe bilgisi, varlığı bütünlüğü içinde açıklamak isterken oluşturduğu düşünsel yapının mantıkça tutarlı ve akıl yürütmelerinin mantıkça sağlam olmasına dayanır. (Sayfa 23)

İnsan, algıladığı ve bildiği bütün bu nesnelerin var olduğunu kabul eder, ama yine de onların varlığını sorgulama gereği duyar. (Sayfa 24)

Felsefe, normal olarak dinin her zaman pratik ve duygusal olarak yaptığı şeyi, yani insan hayatını, insanın içinde bulunduğu evrenle belli ölçüde doyurucu ve anlamlı bir ilişkiye sokma girişimidir. (Sayfa 32-33)

Bilgi, bir bilinç olan özne (süje) ile onun yöneldiği, algıladığı, düşündüğü bir nesne (obje) arasındaki ilgiden oluşur. (Sayfa 35)

Başka bir deyişle gerçeklik; düşünülmüş, zihinde tasarlanmış şeylere karşıt olarak bilinçten bağımsız olarak var olandır. Gerçeklik, varlığın bir özelliği, varoluş tarzıdır. Doğruluk ise bilginin, bilgi edinilen obje ile tam anlamıyla uyuşması durumudur. (Sayfa 37)

Filozofların aynı konularda farklı, hatta birbiri ile çelişik sonuçlara ulaşmaları varlık hakkında doğru bilgi elde edilemeyeceği görüşünün, yani septik düşünüşün ortaya çıkmasına neden olmuştur. (Sayfa 43)

Örneğin rasyonalizme göre bilginin kaynağı akıldır, empirizme göre deneydir, kritisizme göre akıl ve deneydir, entüisyonizme/sezgiciliğe göre sezgidir, analitik felsefeye göre yine akıldır, pragmatizme göre deneydir, fenomenolojiye göre fenomenlerdir. (Sayfa 47)

Farabi’ye göre felsefenin amacı, varlıkları var olma özellikleri açısından bilebilmek ve varlığın ilk nedenlerine ulaşmaktır. (Sayfa 51)

Gazali, felsefeye şüphe ile başlar. Bilginin amacının mutlak hakikate ulaşmak olmasına karşılık, bu hakikate biz ne duyularımız (Çünkü duyularımız aldatıcıdır.) ne de aklımız (Akıl da yanıltıcıdır.) kazandırabilir. Mutlak bilgiye, hakikate yalnız iman (inanç) ile ulaşabiliriz. (Sayfa 61-62)

Wittgenstein’a göre dil önermelerden meydana gelir ve anlamlı önermeler gerçekliğin resimleridir. Dilin sınırları ile hem gerçekliğin hem de düşüncenin sınırları aynıdır. (Sayfa 65)

19. yüzyılda yöntem üzerine çalışmalar ve doğa bilimlerinin başarısı hem felsefenin bir alt disiplini olarak bilgi felsefesinin ortaya çıkmasına yol açmış hem de bilimlerin felsefeden ayrılmaları sonucunu hazırlamıştır. (Sayfa 75)

Yeniçağla beraber doğayı bilmek ve ona egemen olmak amacıyla yola çıkan bilim, bir süre içinde doğa yasalarına ulaşmış ve onlara dayanarak meydana getirdiği teknoloji ile doğaya egemen olmuştur. (Sayfa 89)

Buna göre metafiziğin konusu, empirik ve bireysel varlığın üzerinde bulunan, duyularla kavranamayan mekân ve zaman dışı hiçbir zaman değişmeyen ve daima kendi kendisi ile aynı kalan özler ya da ideal varlıklardır. (Sayfa 98)

İnsan eylemlerinin, ereklerini ve yöneldikleri değerleri inceleyen felsefe, ahlak felsefesi ya da etik adını alır. (Sayfa 117)

İrade, akıl ve doğal eğilimler biçimindeki seçenekler, yani ikilem karşısında kalan insanın doğal eğilimlere karşı karar verme yetisidir. (Sayfa 119)

Özgürlük, kişinin, aklını ve iradesini kullanarak doğru olduğunu düşündüğü bir davranışı bilinçli olarak seçebilmesidir. (Sayfa 119)

İyi, ahlaki olarak yapılması lazım gelen, iradenin yapılmasına özgürce karar verdiği eylemlerdir. (Sayfa 120)

Kötü, ahlaki bakımdan iyinin karşısında yer alıp yanlış ya da kabul edilemez olan, ahlaki olarak yapılmaması gereken eylemlerdir. (Sayfa 120)

Ahlaki eylemin bir amacı olduğunu savunan görüşlerin başlıcaları, bu amacın, mutluluk, haz, fayda, ödev olduğunu belirtmişlerdir. (Sayfa 122)

Aritoteles için mutluluk, akla uygunluktur. Bunun için bilgelik, akıl, doğru görüş ve ölçülü davranmak en yüksek erdemlerdir. (Sayfa 123)

Beatham’a göre, insan hayatını iki temel güdü yönetir. Bunlar bütün insanlarda ortaktır, evrenseldir: haz ve acı. (Sayfa 134)

B. Spinoza’ya göre insan tutkular ve düşünce ikilemi içinde yaşar. (Sayfa 136)

İnsan, duyguları, düşünceleri ve hayal gücü ile tinsel (manevi) bir varlıktır. Buna karşılık nesneler dünyası tinsellikten yoksundur, bir madde dünyasıdır.  (Sayfa 174)

Descartes şöyle der: “Ruhumda sonsuz varlık fikri buluyorum. Ben sonlu bir varlık olduğuma göre, bu sonsuz varlık fikrini ben meydana getirmiş olamam. O halde bu sonsuzluk fikri benim ruhuma, kendisi de sonsuz olan bir varlık tarafından konmuş olmalıdır. Bu varlık Tanrı’dır.” (Sayfa 197)

Aktaran: Sulhi Ceylan
Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Rüzgâra Tutulmuş Günler – 37

Sonraki Yazı

Dünyanın Ağrısı

İlgili Yazılar

  • Yapıştırma Bıyık

    EdebiFikir
    Künye: Salah Birsel, Yapıştırma...
  • Taşları Yemek Yasak

    EdebiFikir
    Künye: Taşları Yemek Yasak, İsmet...
  • Düşman Kazanmak Sanatı

    EdebiFikir
    Künye: Düşman Kazanmak Sanatı,...
  • Osmanlı İstanbul’unda Ramazan Kültürü ve Ramazan Sofraları

    EdebiFikir
    Künye: Osmanlı İstanbul’unda...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Son Yorumlar

  • Ufacık Tefecik İçi Dolu Öykücük için Tarık Günersel
  • Ölüm Var! için Serhad
  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince… için vefati
  • Üç Yüz Yirmi Altı Adım için Sağlık ocağı
  • Üç Yüz Yirmi Altı Adım için Birsen T.
  • Ankara Beni Bulsun! için General
  • Hal Bu ki için Biryolcu
  • Ah Kılıcı – II için serhat
  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince… için Peder bey
  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince… için Tahir Tarık

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. İbrahim Orhun Kaplan
  11. Mehmet Emir
  12. Mehmet Erikli
  13. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  14. Mücahit Emin Türk
  15. Muhammed Furkan Kâhya
  16. Muhammet Emin Oyar
  17. Ömer Ertürk
  18. Ömer Can Coşkun
  19. Şadiye Sare Kaplan
  20. Sizden Gelenler
  21. Süleyman Mete
  22. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Ölüm Var!

    Tahir Tarık Balıkçı
    20.05.2022

  • Üç Yüz Yirmi Altı Adım

    Bilal Bahadır Kuzucuk
    19.05.2022

  • Hal Bu ki

    Ömer Can Coşkun
    18.05.2022

  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince…

    EdebiFikir
    17.05.2022

  • Ah Kılıcı – II

    EdebiFikir
    15.05.2022

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Devrim
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Genel
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sâdî Şirâzî
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sokağın Nabzı
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video
  • Yenilgi

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 2

    Aristoteles – Filozof ve Bilme Meselesi

    By EdebiFikir
    Aristoteles M.Ö. 384 yılında,...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...