Yazılar:
  • Distopyadan Ütopyaya
  • Kahraman Öldüğünde
  • Zihniyet ve Din
  • Eski Bir Dosttan Gelen Mektup
  • Kısa Bir Anın Fotoğrafı Yahut Modern Babil Efsanesi
  • Mezar Saati
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sokağın Nabzı
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Devrim
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sâdî Şirâzî
    • Sezai Karakoç
    • Sözlük
    • Vasiyetim
    • Yenilgi
    • 2119
    • 2050
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sokağın Nabzı
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Devrim
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sâdî Şirâzî
    • Sezai Karakoç
    • Sözlük
    • Vasiyetim
    • Yenilgi
    • 2119
    • 2050

Amerikan Damak Zevki

İbrahim Halil Aslan  |  02/12/2015  |  Kategori : Kitap   |  Okunma:

3

Kütüphanede dolanırken çoğunlukla adı pek duyulmamış, arada kalmış kitapları ve en azından benim için pek bilinmedik yazarları keşfetmeye çalışırım. Yine böyle bir anda Amerikalı kadın yazar Joyce Carol Oates ile tanıştım.

Yan yana dizilmiş birkaç kitabından en çok ilgimi çekeni Amerikan Damak Zevki adlı kitap oldu. Arka kapağındaki ‘Amerikan düşünün kâbusa dönüşmesi’ sözleri, kitabı tercih sebebim oldu. Kitap, tam anlamıyla büyük Amerikan düşünü gerçekleştirmiş olan McCaullough ailesinin hikâyesini anlatıyor.

Ian ve Glynnis McCaullough çifti, Hazelton adlı dedikodunun kolayca duyulduğu bir kasabada yaşamaktadırlar. Ian enstitüde çalışırken, Glynnis ise evde kitabını yazmakla meşgul: “Amerikan Damak Zevki”

Glynnis, şu an adı belki de Amerikan damak zevki: Alaska’dan Hawaii’ye Amerikan yemekleri olacak bir kitapla uğraşıyordu, geçen yıl boyun kâh heyecanla kâh umutsuzlukla çalışmıştı bu kitap üzerine. (s. 40)

Kale gibi bir ev, yüksek gelir, şöhret… Bir aileye imrenilmesi için gerekli her şey var. Ian’ın Enstitüdeki konumuna karşılık Glynnis çalışmıyor fakat evi kendi kalesi gibi kullanıyor. Hele ki mutfağı:

Et kesme tezgâhının üzerinde hemen dikkati çeken son derece gösterişli, modern bir mutfak robotu, dolapların içine yerleştirilmiş çeşit çeşit mutfak aletleri, kevgirler, güveç kapları, graten kapları, sufle kapları, dökme demir tavalar, dökme alüminyum krep tavaları, Çin yemeği tavaları, küçük francala kalıpları ve yumurta kapları. (s. 40)

Glynnis’in Amerikan Damak Zevkine uygun yaşam tarzına karşılık, Ian içinde hep bir yabancılık hissediyor ve zaman zaman bunu daha fazla içinde tutamıyor:

Rüzgârlı bir mart gecesi yatmak üzere hazırlanırken Ian, yine birden bire “Ruhun olduğunu hissediyor musun Glynnis?” deyiverdi… (s. 47)

Geçen yıl bir akşam Ian McCullough, şu an başka bir yaşamda olmuş gibi anımsadığı, kalabalık, gürültülü bir odaya giriyordu- kendi odasına. Gerçekten kendi oturma odaları mıydı bu? Kendi evinde miydi? Eşikte bir an duralıyor, kadınlara, erkeklere, sanki onlarla birden karşılaşmış olmanın verdiği şaşkınlıkla bakıyordu, sanki arkadaşları değil de bir ruh topluluğuydu gördüğü. Herkes birbirine ne kadar yabancı, diyordu içinden. Ruhların her biri etle kaplanmış, deriden bir kılıf geçirilmişti üstlerine, içlerine kapanmış, sessizliğe gömülmüşlerdi. Ruh ışıktı ya da alevdi, ateş küçük, cansız, olayca sönüveren.  (s. 105)

Evlilikleri boyunca hiçbir zaman problem olmayacak bu ruhsal ayrılık evlenmeden önce başlamış, fakat Glynnis, müstakbel kocası Ian’ı bir şekilde Amerikan düşüne hazırlamaya başlamıştır:

Ian’ın düşlediği yaşam bambaşka ve normal bir yaşamdı, benzerlerinin sürdüğü türden bir yaşam, yine de özbeöz Amerikan. Evlilik, çocuklar, iş saygınlığı, edinilecek ve elde tutulacak mal mülk zaman içinde toplumda iyi bir yer: bir ün. Ian kaybolmak, adsız olmak istiyordu. Kierkegaardçı bir inanç kurbanı, oluşumu süren varoluşçu bir varlık, Camus’nun lanetlenmiş kahramanlarından biri ya da John Brown gibi, gözükara bir şehit olmak…  Evlen benimle diye yalvardı ona Ian, kurtar beni. (s. 122)

Ian’ın hayatını yeni baştan düzenleyeceğini söylerdi, bunda kararlıydı;  başarı ve saygınlık için yaratılmıştı Ian: yeni bir gözlüğe, dişçiye gitmeye, birkaç yeni elbiseye, yeni ayakkabılara, saçını kestirmeye, yaşayacak yeni bir yere gereksinimi vardı. (s.123)

Ian’ın kitap raflarını elden geçirirdi: Siyaset kuramı, klasik felsefe, Avrupa tarihi, Amerikan tarihi, Marx ve Engels, Spengler, Toynbee, Bertrand Russell ve bilim uzmanlığı programı hocalarından birinin saygıyla söz ettiği John Dewey. … Glynnis bir kitabını açıp biraz okumuştu. Burnunu hoşnutsuzlukla kırıştırıp kitabı bir kenara fırlatmıştı. “bu kadar John Dewey yeter”. (s. 123)

Glynnis’in arzusu yerine gelmiş ve Amerikan düşü gerçekleşmişti. Ancak bütün bunların bir rüya oluşunu, yazar, evin dış duvarlarının camdan olmasıyla imgeliyor. Nitekim bu camlardan birinin kırılmasıyla düşü alaşağı eden çark dönmeye başlıyor:

…Ian, Bianca’nın küçüklüğünden beri ilk kez onunla konuşurken Glynnis’ten ‘Anneciğin’ diye söz ediyordu. (s. 117)

Ian, çocukluğunun geçtiği evi görünce, hayatımı geri istiyorum, diye düşündü. (s. 214)

Malcolm, “Tanrım, ne kadar da mutluyduk hepimiz” dedi. (s. 341)

Olayların gelişmesiyle kahramanımız Ian kendini bir mahkeme salonunda buluyor ve yazar Amerikan modeli adaleti, başından kokmaya başlamış düzensizlik içinde düzeni, çok da sert hamlelere gereksinim duymaksızın naif bir dille eleştiriyor:

Biliyorsun ki yasalarının ışığında, yasalarıyla elbirliği yaparak çalıştığımız hukuk yapı olarak zıtlıklar barındırır. Bir tür oyundur, ama çoğu oyundan farklı olarak kuralları biraz belirsizdir. (s.197)

Kahramanımızın hakikati arayan fakat ışığın ne taraftan geldiğini bir türlü göremeyen çeltikli ruhu mahkeme salonunda da durumdan soyutlanıyor ve arka planı kendince gözlemliyor:

Kiliseyi andıran bu mahkeme binasının ikinci katındaki duruşma salonunu …. (s. 258)

Olay yeri ve alabalık Ian’a Unitarian kilisesindeki cenaze törenini hatırlattı. Kilisedeki tabuta karşılık mahkemedeki sanık kürsüsü… (s. 258)

Son olarak her ne kadar kitabın sonlarına yaklaştığımda olayların gereksiz yere uzadığını ve hafiften sıkıldığımı söylemek durumunda olsam da yazarın, bugün bile kendi ülkemizde bize pazarlanmaya çalışılan bu plastik düşü her yönüyle açığa çıkarması kitabı okumaya değdi demeye yetecek bir sebep. Ayrıca okurun alacağı hazzı şimdiden kesmemek için alıntı yapmadığım bazı müthiş benzetmeler de cabası. Keyifli okumalar…

İbrahim Halil Aslan


Künye:
Amerikan Damak Zevki
Joyce Carol Oates
Can Yayınları
Türkçesi: Alev Bulut

Tweet

3 Yorum

  1. ibrahim h. aslan 04.12.2015 01:35:59

    hayır. linkten inceleyebilirsiniz.
    http://edebiyat.istanbul.edu.tr/ingilizceceviri/?p=6462

    Cevapla
    • mustafa sarıgül 04.12.2015 07:59:17

      teşekkür ederim, düğününe giderim diyordum ama hocamız evlenmiştir çoktan, nasip. oğluna, kızına inşallah.

      Cevapla
  2. mustafa sarıgül 02.12.2015 13:29:34

    acaba kitabın mütercimi “alev bulut” müstear mıdır?

    Cevapla

ibrahim h. aslan için bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

orhan veli’yi sünnet ettiren osmanlı padişahı kimdir?

Sonraki Yazı

Edebifikir Söyleşileri

İlgili Yazılar

  • Zihniyet ve Din

    EdebiFikir
    Künye: Zihniyet ve Din -İslâm,...
  • Edebiyatın İyileştirici Gücü

    EdebiFikir
    Künye: Edebiyatın İyileştirici...
  • Yapıştırma Bıyık

    EdebiFikir
    Künye: Salah Birsel, Yapıştırma...
  • Taşları Yemek Yasak

    EdebiFikir
    Künye: Taşları Yemek Yasak, İsmet...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Son Yorumlar

  • Kahraman Öldüğünde için hasna para
  • Kahraman Öldüğünde için H. G.
  • Mezar Saati için A.
  • Örümcek Adamın Bundan Haberi Var mı? için Padavra
  • Kısa Bir Anın Fotoğrafı Yahut Modern Babil Efsanesi için can
  • Eski Bir Dosttan Gelen Mektup için A.b
  • Eski Bir Dosttan Gelen Mektup için #TTB
  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi VII için Tahir Tarık
  • Kısa Bir Anın Fotoğrafı Yahut Modern Babil Efsanesi için KöstekliSaatKösteği
  • ben bugün düşüyorum için Derya

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. İbrahim Orhun Kaplan
  11. Mehmet Emir
  12. Mehmet Erikli
  13. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  14. Mücahit Emin Türk
  15. Muhammed Furkan Kâhya
  16. Muhammet Emin Oyar
  17. Ömer Ertürk
  18. Ömer Can Coşkun
  19. Şadiye Sare Kaplan
  20. Sizden Gelenler
  21. Süleyman Mete
  22. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Distopyadan Ütopyaya

    Cüneyt Dal
    01.07.2022

  • Kahraman Öldüğünde

    Sizden Gelenler
    30.06.2022

  • Zihniyet ve Din

    EdebiFikir
    29.06.2022

  • Eski Bir Dosttan Gelen Mektup

    Tahir Tarık Balıkçı
    28.06.2022

  • Kısa Bir Anın Fotoğrafı Yahut Modern Babil Efsanesi

    Mehmet Erikli
    27.06.2022

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Devrim
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Genel
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sâdî Şirâzî
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sokağın Nabzı
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video
  • Yenilgi

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 4

    Budur Senden Çektiğim

    By Abdülkerim Kolat
    Kerim Kolat, uzun yorgunluklarının...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...