Yazılar:
  • Radyo Dersleri: Hikem-i Atâiyye Şerhi
  • Aşkar’ın 57. Sayısı Çıktı
  • Edebifikir Radyo
  • Kendini Kandırmak Yahut Bir Şehrin Uyandırdıkları
  • Hitler’in Sahte Günlükleri
  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi III
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050

Bencilik

EdebiFikir  |  01/02/2017  |  Kategori : Kitap   |  Okunma:2.255

İnsanı inceleme yetkisini, bir tek, edebiyatın elinde bulundurduğuna inananlardan Fransız muharrir, Henri Beyle/Stendhal (1783 – 1842), ‘bencillik‘ten farklı anlamda ‘bencilik‘ deyimini 1817de ortaya çıkarmıştır. Haddizâtında deyim, Onsekizinci yüzyılda görülür; ama çoğu kere ‘bencillik’le karışmış hâlde.

Nitekim Fransız filosof Claude Henri de Rouvroy Conde de Saint-Simon (1860 – 1825), insanseverliğe karşıt olarak ‘bencilliğ‘i/’benciliğ’i göstermiştir. ‘Bencillik‘ten farklı olarak ‘benciliğ‘in bakış açısınca insanlaşma sürecinin gerek başlangıcı, gerek zirvesi, gerekse sonu ‘birey‘de odaklanır. O hâlde insanı ve onunla ilintili sorunları ele alan, bireyden hareketle işe koyulmalıdır. Bireyin kendini algılayışının en temel dile getirilişi ‘ben‘ şeklindedir. Bu durumda ‘ben‘in duyuşunun, duygulanışının çevre ile ortama tavır alışı ile davranışlarının, sevgisinin, nefretinin sevinçleri ile üzüntülerinin, kendine güveni ile korkularının tasvîri esâstır. Şu durumda bencilik, kendini ve dünyayı ‘ben‘ olarak, ‘ben‘ açısından algılama ve bu algılayışın izhârıdır.

‘Ben‘i tasvîr eden ‘ben‘in kendisi olduğu gibi, bir ‘karşı-ben‘ dahî olabilir. Hikâye, roman yahut tiyatro yazarlığının üstün sanat tarafı da zâten budur: Bir ‘kendi-olmayan-ben‘i kendi-beniymişçesine ortaya koyması; kendini ‘başkasının-ben‘ine yerleştirmesi.

Ondokuzuncu yüzyılın sonlarında Alman felsefesinde ‘benciliğ‘i, ‘bencilliğ‘in uzantısı olarak tarif eden filosoflar olmuştur. ‘Bencillik‘te olduğu üzre, kişisel çıkarlar öne çıkarılmamak ve ‘ben‘den özge ‘ben‘lerin olmadığı iddiası ileri sürülmemekle birlikte, söz konusu filosofların nezdinde ‘ben‘in sürgit kendinden bahsetmesi, kendini ve özüne yakın ne varsa her şeyi ve kimseyi beğenmesi (Selbstliebe: Özsevgisi) ‘bencilik‘tir.

Çağımızın İspanyol filosofu Miguel de Unamuno (1864 – 1936) da yukarıda bahsi geçen görüşü paylaşmıştır: “Bencil, ben olarak benin kendine ait ne varsa onu ve çıkarlarını savunup yücelten kişi olmasına karşılık, benci, kendini nasılsa öyle kabul eden, bununla da kalmayıp kendine hayran olan kimsedir.”

Şaban Teoman Duralı

Kaynak: Kutadgubilig Türkcenin Felsefe-Bilim Sözlüğü, Dergâh Yayınları, 1. Baskı, Mayıs 2013, s: 184, 185.

Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

kitap pusulası: abdullah karaca’yı anlamak için okunacak kitaplar

Sonraki Yazı

Yitiş Sancısı

İlgili Yazılar

  • 1

    Konuşan Tarih 4

    Davut Bayraklı
    Yazarımız Davut Bayraklı'nın yeni...
  • 1

    Küreselleştikçe Batılılaşan Dünya

    EdebiFikir
    Künye: Küreselleştikçe...
  • Rahime’nin Yüz Görümlüğüne Ağıt

    EdebiFikir
    Bahadır Dadak’ın “Rahime’nin...
  • 4

    Kitap ile E-kitap Arasındaki Farklar

    EdebiFikir
    1. Kitabın bir bedeni vardır ve bu...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Edebifikir Radyo

Son Yorumlar

  • Radyo Dersleri: Hikem-i Atâiyye Şerhi için Tacettin
  • Radyo Dersleri: Hikem-i Atâiyye Şerhi için Sümeyye
  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi III için lamekan
  • Edebifikir Radyo için Hep Hiç
  • Edebifikir Radyo için eski bir radyocu
  • Edebifikir Radyo için Nazenin
  • Edebifikir Radyo için yemen illerinden
  • Edebifikir Radyo için Bilmesendeolur
  • Edebifikir Radyo için .
  • Edebifikir Radyo için muhibban

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi
  • “İyi de çocuk pencereden de düşebilir!”
  • Herkese Selam Sana Hasret
  • Genç Werther’in Acıları

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. Mehmet Erikli
  11. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  12. Mücahit Emin Türk
  13. Muhammed Furkan Kâhya
  14. Muhammet Emin Oyar
  15. Ömer Ertürk
  16. Ömer Can Coşkun
  17. Sizden Gelenler
  18. Süleyman Mete
  19. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Radyo Dersleri: Hikem-i Atâiyye Şerhi

    Sulhi Ceylan
    23.01.2021

  • Aşkar’ın 57. Sayısı Çıktı

    EdebiFikir
    23.01.2021

  • Edebifikir Radyo

    EdebiFikir
    22.01.2021

  • Kendini Kandırmak Yahut Bir Şehrin Uyandırdıkları

    Muhammed Furkan Kâhya
    22.01.2021

  • Hitler’in Sahte Günlükleri

    Davut Bayraklı
    21.01.2021

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • İletişim
  • Suyum Unum Buğdayım

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • Döngü

    By Sizden Gelenler
    İş merkezinden çıkan genç, seri...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...