Yazılar:
  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince...
  • Ah Kılıcı - II
  • İlk Taşı Kim Atsın?
  • O Belde
  • Nutellanâme
  • Balığın Karnı
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sokağın Nabzı
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Devrim
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sâdî Şirâzî
    • Sezai Karakoç
    • Sözlük
    • Vasiyetim
    • Yenilgi
    • 2119
    • 2050
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sokağın Nabzı
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Devrim
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sâdî Şirâzî
    • Sezai Karakoç
    • Sözlük
    • Vasiyetim
    • Yenilgi
    • 2119
    • 2050

“Biliyorsunuz, Petersburg Arabaları Sağlam Değildir”

Davut Bayraklı  |  31/01/2015  |  Kategori : Kitap   |  Okunma:

2

“24 yaşında neredeydim ve ne yapıyordum?” diye geriye dönüp düşündüğüm zaman elimde dişe dokunur bir cevap olmadığını gördüğümde kendime çok kızmıştım. Goethe, o fırtınalar koparan “Genç Werter’in Acıları” kitabını 25 yaşında yazmıştı. Dostoyevski “İnsancıklar” isimli ilk romanını 24 yaşında tamamlamıştı.

1999 yılında uzun soluklu okumalar yaparken, okuduğum eserlerin üzerimdeki tesirlerini küçük kâğıt parçalarına not alıyordum. Bu notlar, yıllar sonra aynı eseri tekrar okuduğum zaman, iki okuma arasındaki duygu farkını ortaya koyuyordu. Şaşılacak derecede farklı hislere kapılıyordum. Ama bunları sonradan fark ediyor ve o zaman bir kere daha şaşırıyordum. Aynı eseri okumuştum oysa. Değişen tek şey zaman aralığıydı. Buna rağmen bazı eserler üzerimdeki etkisini arttırırken bazıları da ilk tesirinin daha altında bir etki veriyordu.

Mesela Mihael Nuayme’nin “Kendini Arayan Adam: Arkaş’ın Günlüğü” isimli eserini ilk okuduğumda çok etkilenmiştim. Yıllar sonra aynı eseri bir kez daha okuyunca eserin yer yer aksadığını, dil ve anlatım olarak çok da çarpıcı olmadığını fark etmiştim. İlk okumada kitabın kahramanının “Ölüm” ile sohbet etmesi ve ona “Ölüm” kavramıyla ilgili sorular sorması beni çok sarsmıştı. Belki de beni sarsan şey ölüme sorular sormasından ziyade, aldığı cevaplardı. Ancak dediğim gibi, ikinci okumamda bu diyaloglar beni pek de etkilemedi.

Halil Cibran’ın “Aşk Mektupları” okunması kadar anlatılması da zor olan kitaplardan bir tanesiydi galiba. Hem Cibran’ın insanın içini burkan aşk hikâyesi hem de Mey Ziyede’nin hüzünlü sonu, insanın etinden kemiğine doğru geçen bir acıyı hissettiriyordu okuyucuya. Cibran’ın yazdığı mektupları, bir yerden sonra, sanki birlikte kaleme alıyorduk. Ya da onun Mey Ziyade’yi görme isteğine biz de ekleniyorduk, sabırsızlanıyorduk “Hadi Halil! Kalk, gidelim ve o hayallerindeki kadını dünya gözüyle bir kere de olsa görelim.” diyorduk. Eseri bitirdiğinizde kahramanların aşkları kadar acılarını da kıskanıyor musunuz? Veya kendinize acıdığınız kadar onlara da acıyor musunuz? Bende mütemadiyen olan şey buydu işte.

Goethe’nin “Genç Werther’in Acıları” ise gücünden hiçbir şey kaybetmiyordu. Tam 11 kez başlayıp bitirdiğim bu eser her okuyuşumda beni yerden yere vuruyordu. Werther’in, Lotte’ye yazdığı 15 Eylül tarihli mektubu Kazakistan’ın o uçsuz bucaksız bozkırında beni adeta yeniden fethediyordu. Eserin finalinde Werther’in elinden o lanet olasıca tüfeği alıp kaç defa yere çarpmak istemişimdir anlatamam. Belki de Werther’in Albert ile intiharı tartıştığı sahne, bu elim sonun habercisiydi de biz okuyucu olarak bunu kestirememiştik. Ya da öyle olmasını istemediğimiz için bu ihtimali “evlerden ırak” diye aklımızın ucuna bile getirmemiştik. Biz mutlu sonları severdik çünkü. Acaba Lotte, Werther’in ölümüne benim kadar üzüldü mü diye düşündüğüm de çoktur. Bu eserin gücü mutlu sonla bitmemesinden mi kaynaklanıyordu yoksa? İyi de, hayat dediğin de böyle değil mi, zaten!

“Faust” ile olan ilişkim ise daha karmaşıktı. Kitabı asker olduğum bir dönemde okumuştum. O an için, acemi birliğinden dağıtım izni için geldiğim İstanbul’da on günüm vardı ve yapılacak en iyi iş kitap okumaktı. Askerliğin insan üzerindeki tuhaf etkisinden midir nedir bilmem kitabı okurken dört defa karşı duvara fırlattım ve “Ben, bunu okumam!” dedim. Ancak her defasında yerimden kalktım ve kitabı tekrardan okumaya başladım. Sonuç olarak kitap bittiğimde iyi ki okumuşum dedim.

H. P. Lovecraft’ın “Charles Dexter Ward Olayı” kitabı ise okuduklarım arasında en ilginç olanıdır. Ölümüne kadar 100 bine yakın mektup yazmış bu tuhaf adamın kitabı, okurken korktuğum tek eser olma özelliğine sahip. Erzincan’da asker olduğum zaman nöbet dönüşü, geceleri koğuşta kitap okuyordum. İşte bu kitabı da o zaman okumuş ve korkudan koğuşun ışıklarını yakmıştım. Ölümsüzlüğün sırrını arayan bir simyacı, bir büyücü olan genç Ward, atası olan büyücüyü diriltir ve olaylar bundan sonra başlar. Kitap ilerledikçe aklınızın alamayacağı kurgularla karşılaşırsınız. Özellikle kitaptaki doktor karakterinin yer altına indiği ve hem Ward’ın hem de atasının deneyler yaptığı dehlizlerde dolaştığı sayfalar insanı ürpertiyor. Bu dehlizlerde Hitler ve Cengiz Han’ın büyü yöntemiyle ruhlarının çağrıldığını ve bir sandalyeye bağlanarak işkence yapıldığını hatırlıyorum.

Dostoyevski’nin “İnsancıklar” isimli eseri de okuru çarpan bir özelliğe sahip. Üzerine müstakil bir yazı yazılabilecek bu eser toplumsal bir roman olmasının yanında müthiş bir acıyı getirip içinize bırakıyor. Tamamen mektuplardan kurulan kitapta yazar ara söz kullanma ihtiyacı dahi hissetmeden okuru çarpmayı biliyor. Özellikle eserin içinde yer alan son mektupta giden sevgiliye, gitmemesi için söylenen o tek cümle için bile olsa okunur: “Biliyorsunuz, Petersburg Arabaları Sağlam Değildir.” Bugüne kadar okuduğum romanlar içerisinde en güzel, en samimi ve en içten “Lütfen gitme, kal!” cümlesi budur.  

Kısacası her kitabın bir yazılış hikâyesi olduğunu düşünüyorum. Yine her kitabın bir okunma hikâyesi olduğuna da inanıyorum. Belki de bu yazıları sadece bu nedenle kaleme alıyorum, okuduğum kitapların bendeki okunma hikâyelerini birileriyle paylaşmak için.

Davut Bayraklı

Tweet

2 Yorum

  1. haddi muttasıl 01.02.2015 09:12:45

    Kitap tahlil yazılarından çok daha samimi: kitapların okunma hikayesi.. Kitaplar okundukları kadar keşfedilir, bu da birbirinden farklı müteaddit keşif demek. Okuma eylemi, aslında, okuyucunun hayat hikayesi ile müellifin hikayesinin buluşması anlamına gelir. Bu buluşmadan sonra ortaya yepyeni bir hikaye çıkar. İşte Bayraklı’nın yaptığı da bu hikayeden bazı kesitleri bizlerle paylaşmak.
    Zevkle okudum, yazara teşekkürler. Devamı gelsin lütfen…

    Cevapla
  2. Çare Merve 31.01.2015 11:04:48

    Yazarına bakmadan yazıyı okudum. Dona geldiğimde davut bayraklı ismini gördüm. İşte böyledir; dili olan bi yazar, sonuna kadar okutur. Devamını beklerim Türkistanlım.

    Cevapla

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Umut ve Camus

Sonraki Yazı

Katil Bulmaca

İlgili Yazılar

  • Yapıştırma Bıyık

    EdebiFikir
    Künye: Salah Birsel, Yapıştırma...
  • Taşları Yemek Yasak

    EdebiFikir
    Künye: Taşları Yemek Yasak, İsmet...
  • Düşman Kazanmak Sanatı

    EdebiFikir
    Künye: Düşman Kazanmak Sanatı,...
  • Osmanlı İstanbul’unda Ramazan Kültürü ve Ramazan Sofraları

    EdebiFikir
    Künye: Osmanlı İstanbul’unda...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Son Yorumlar

  • Ah Kılıcı – II için A.b
  • Ah Kılıcı – II için ca-hill
  • Ah Kılıcı – II için Yolcu
  • Ah Kılıcı – II için gizli örgüt
  • Ah Kılıcı – II için Dıngıl Osman Tezvaran
  • Ah Kılıcı – II için A.b
  • 15 Maddede Ali Emîrî Efendi için Seçil
  • Ahmet Haşim: Müslüman Saati için Seçil
  • Ahmet Haşim: Müslüman Saati için Burak
  • Ankara Beni Bulsun! için serdar

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. İbrahim Orhun Kaplan
  11. Mehmet Emir
  12. Mehmet Erikli
  13. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  14. Mücahit Emin Türk
  15. Muhammed Furkan Kâhya
  16. Muhammet Emin Oyar
  17. Ömer Ertürk
  18. Ömer Can Coşkun
  19. Şadiye Sare Kaplan
  20. Sizden Gelenler
  21. Süleyman Mete
  22. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince…

    EdebiFikir
    17.05.2022

  • Ah Kılıcı – II

    EdebiFikir
    15.05.2022

  • İlk Taşı Kim Atsın?

    Sulhi Ceylan
    13.05.2022

  • O Belde

    Tahir Tarık Balıkçı
    12.05.2022

  • Nutellanâme

    Adem Suvağcı
    10.05.2022

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Devrim
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Genel
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sâdî Şirâzî
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sokağın Nabzı
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video
  • Yenilgi

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 7

    Sorgulama: Sahaflık İkinci El Kitap Satıcılığına mı Dönüyor?

    By EdebiFikir
    Beyoğlu Sahaf Festivali'ni gezdiğimde...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...