Yazılar:
  • Radyo Dersleri: Hikem-i Atâiyye Şerhi
  • Aşkar’ın 57. Sayısı Çıktı
  • Edebifikir Radyo
  • Kendini Kandırmak Yahut Bir Şehrin Uyandırdıkları
  • Hitler’in Sahte Günlükleri
  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi III
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050

Doğu Afrika Romanında İslam

Arif Akbaş  |  13/01/2016  |  Kategori : Kitap   |  Okunma:2.234

9780230108431

İslam Dünyası’ndaki kültür ve edebiyat konuları hakkında yaptığı çalışmalarla tanınan Emad Mirmotahari; “Islam in the Eastern African Novel”inde Sahra çölüne ait, Doğu Afrika’nın nev-i şahsına münhasır Nuruddin Farah, Abdulrazak Gurnah ve M. G. Vassanji gibi üç önemli roman yazarını inceliyor. Bu yazarlar kurguladıkları romanlarda İslami mefhumları ve imgeleri asla tesadüfî ya da sıradan bir şekilde kullanmazlar. Mirmotahari, Afrikalı yazarların bazı seçilmiş romanlarındaki millet, ırk, kopuntu [diaspora], sömürge parçalarından [metinlerinden] hareketle merkezi yapıdaki yeni oluşumları post-kolonyalizm bağlamında tartışıyor.

Kitabın ilk bölümlerinde Abdulrazak Gurnah’ın çalışmaları değerlendiriliyor. Gurnah, Zanzibar doğumlu Tanzanyalı ve Birleşik Krallık’ta yaşayan bir romancı. Kendisi bugün Naipaul, G. V. Desani, Anthony Burgess, Joseph Conrad, George Lamming ve Jamaica Kincaid gibi post-kolonyal yazarların çalışmalarını inceleyen birçok projeye de öncülük ediyor. Yazarın en önemli eseri “Cennet” eskiden Adam yayınlarınca çevrilmişti. Bundan başka bir kitabının çevrilip çevrilmediğini bilemiyorum. Gunah’ın ilk kitabı “Ayrılığı Hatırlamak” adını taşıyor. Onun Cennet’ten başka “Hac Yolculuğu”, “Dottie”, “Sessizlik Beğenisi”, “Denizde”, “Firar”  ve “Son Hediye” gibi bizde hemen hemen hiç bilinmeyen romanları da var.

Mirmotahari, ‘Şark-ı Afrika Roman’ında İslam’ kitabında Gurnah ile ilgili olan üç metin yazmış. Bunlar sırasıyla; “Kayıp Cennet: Abdulrazak Gurnah’ın Cennet’inde pre-koloniciliğin bir portresi”, “Abdulrazak Gurnah’ın ‘Sessizlik Beğenisi’ ve ‘Denizde’ romanlarında bir başka diaspora”, “Durumsal Kimlikler: ‘Ayrılığı Hatırlamak’ ve ‘Hac Yolculuğu’da sürgün kişilik” isimlerini taşıyor.

Kitapta bahsedilen diğer bir romancı ise Nuruddin Farah. İngilizce yazan Somalili romancı Farah, Etiyopya’da ve Mogadişu’da öğrenim gördükten sonra Pencap Üniversitesi’nde edebiyat ve felsefe okuyor. İlk romanı olan “Eğri Bir Kaburga Kemiğinden”i yetmişli yıllarda yazıyor. Roman, “Allah, kadını eğri büğrü bir kaburga kemiğinden yarattı, kim onu düzeltmeye çalışırsa kırar” hadisinden hareketle İslam’daki kadının konumunu açıklık getiriyor. Yazarın ikinci yapıtı olan “Çıplak İğne’de farklı etnik kökenden gelen kişiler arasında gelişen aşk konusu işleniyor. Nuruddin Farah’ın bir de meşhur “Tatlı ve Ekşi Süt”, “Sardalyeler” ve “Saklı Susam” üçlemesi vardır. Üçlemede diktatörlükle yönetilen bir Afrika ülkesinin toplumsal eleştirisi yapılıyor. Bu üç romanda ideolojik sloganların ardında neredeyse gerçeküstü bir toplum kendini belli eder ve insanlar arasında kopan ilişkisel bağlara dikkat çeker.

Mirmotahari, Farah’ın “Eğri Bir Kaburga Kemiğinden”inin tekrar bir değerlendirmesini yapıyor. Nuruddin Farah’ın diktatörlük eleştirisi olan romanlarındaki Politik İslam tipolojisini ortaya çıkarmaya çalışıyor. Aslında İslam; ‘İslami diktatörlük’ dâhil her türlü diktatörlüğe karşıdır. İslam’ın özü Hulefa-i Raşidin döneminden başlayarak ‘seçim’i tercih etmiş fakat daha sonraları bu yol terk edildiğinde halk ilk kez Haccac-ı Zalim gibi diktatörlük rejimleriyle tanışmıştı. Bu düzen İslam coğrafyasında yüzyıllarca sürüp gitti. Ne ilginçtir ki kolonyalist efendilerde her daim bu tarz diktatörlük rejimlerini desteklediler. (Bkz: Hüsnü Mübarek, Kaddafi, Hafız Esad vb.] Doğu Afrika ve Orta Doğu’daki bu tarz rejimlere karşı artık Müslümanlar; “Fel Yaskut Ennizam!” diyor..

Mirmotahari’nin anlattığı Kenya ve Tanzanya’da büyüyen M. G. Vassanji ise Kanada’nın en beğenilen yazarlarından biridir. İlk kez Hindistan’a yaptığı seyahatler neticesinde yazdığı bir anı ve biyografi kitabıyla tanındı. Vassanji’in çalışmalarının odağında; Doğu Afrika’da yaşayan Hintliler bulunuyor. Vassanji, romanlarındaki karakterlerde çoğunlukla göçmen hayatlar ve bu hayatların göçlerden nasıl etkilendiği anlatılıyor. [Hint Diasporası] Yazar, sömürge idaresi altındaki göçmen Hint topluluğu ve yerli Afrikalılar arasındaki ilişkilere çarpıcı bir şekilde değiniyor. O’nun en bilinen kitapları; “Topçu Sack”, “Yeni Toprak”, “Sırlar Kitabı”, “Amriika”, “Vikram Lall’ın Dünyası”, “Haşhaşilerin Şarkısı” ve “Saida’nın Büyüsü”nden oluşuyor.

Şark-ı Afrika Roman’ında İslam, Afrika romanı anlayışımızı genişleten ve derinleştiren bir eser. Mirmotahari, Afrika tarihinin kolonyal panoramasını bir dizi roman ve romancı üzerinden aydınlatmaya çalışıyor. Eser, çok kültürlü, çok milletli ve çok dinli tarihi bir bölgenin yeniden değerlendirilmesi oluyor böylece.

Cemal Süreya’nın; “Zaten bizi her gün sabahtan akşama kadar kurşuna diziyorlar. Bütün kara parçalarında. Afrika dâhil!” dizesini ya da Conrad’ın “Karanlığın Yüreği”ni okurken Batı emperyalizminin Afrika’ya hücumunu düşünüyorum.

 

Beyaz Arif Akbaş

 

 

Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Yeraltından Notlar

Sonraki Yazı

“Yarını Adı Gibi İç Cebinde”

İlgili Yazılar

  • 1

    Konuşan Tarih 4

    Davut Bayraklı
    Yazarımız Davut Bayraklı'nın yeni...
  • 1

    Küreselleştikçe Batılılaşan Dünya

    EdebiFikir
    Künye: Küreselleştikçe...
  • Rahime’nin Yüz Görümlüğüne Ağıt

    EdebiFikir
    Bahadır Dadak’ın “Rahime’nin...
  • 4

    Kitap ile E-kitap Arasındaki Farklar

    EdebiFikir
    1. Kitabın bir bedeni vardır ve bu...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Edebifikir Radyo

Son Yorumlar

  • Edebifikir Radyo için eski bir radyocu
  • Edebifikir Radyo için Nazenin
  • Edebifikir Radyo için yemen illerinden
  • Edebifikir Radyo için Bilmesendeolur
  • Edebifikir Radyo için .
  • Edebifikir Radyo için muhibban
  • Edebifikir Radyo için EdebiFikir
  • Edebifikir Radyo için ,
  • Edebifikir Radyo için EdebiFikir
  • Edebifikir Radyo için .

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi
  • “İyi de çocuk pencereden de düşebilir!”
  • Herkese Selam Sana Hasret
  • Genç Werther’in Acıları

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. Mehmet Erikli
  11. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  12. Mücahit Emin Türk
  13. Muhammed Furkan Kâhya
  14. Muhammet Emin Oyar
  15. Ömer Ertürk
  16. Ömer Can Coşkun
  17. Sizden Gelenler
  18. Süleyman Mete
  19. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Radyo Dersleri: Hikem-i Atâiyye Şerhi

    Sulhi Ceylan
    23.01.2021

  • Aşkar’ın 57. Sayısı Çıktı

    EdebiFikir
    23.01.2021

  • Edebifikir Radyo

    EdebiFikir
    22.01.2021

  • Kendini Kandırmak Yahut Bir Şehrin Uyandırdıkları

    Muhammed Furkan Kâhya
    22.01.2021

  • Hitler’in Sahte Günlükleri

    Davut Bayraklı
    21.01.2021

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • İletişim
  • Suyum Unum Buğdayım

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 2

    Edebifikir Söyleşileri Başlıyor

    By EdebiFikir
    Edebifikir, birbirinden ilginç konu ve...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...