Yazılar:
  • Distopyadan Ütopyaya
  • Kahraman Öldüğünde
  • Zihniyet ve Din
  • Eski Bir Dosttan Gelen Mektup
  • Kısa Bir Anın Fotoğrafı Yahut Modern Babil Efsanesi
  • Mezar Saati
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sokağın Nabzı
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Devrim
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sâdî Şirâzî
    • Sezai Karakoç
    • Sözlük
    • Vasiyetim
    • Yenilgi
    • 2119
    • 2050
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sokağın Nabzı
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Devrim
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sâdî Şirâzî
    • Sezai Karakoç
    • Sözlük
    • Vasiyetim
    • Yenilgi
    • 2119
    • 2050

Edebiyat Yazıları I

EdebiFikir  |  20/10/2021  |  Kategori : Kitap   |  Okunma:

Künye: Edebiyat Yazıları I, Sezai Karakoç, Diriliş Yayınları, İstanbul, 1982.

***

“Sanatçı, adeta, bilmediğimiz bir dünyadan, bir kaza sonucu dünyamıza düşmüş bir yaratıktır. Yani fiziötesi yaşantılı bir kazazede…” (sf. 20)

“İşi gücü bu yabancılığı gidermeğe çalışmak olacaktır. Bazılarının sandığı ya da iddia ettiği gibi, o, yabancılaşmamış, yabancılaştırılmamıştır. Düpedüz yabancıdır o… Ona düşen bu yabancılığı ortadan kaldırmak, şu dünyaya alışmaktır. Dünyayı tanımalıdır ilkin. Ona seslenmeli, dost olduğunu söylemelidir. Ama bu kolay iş midir? Ne kadar bu dünya diliyle söylese de, o geldiği ülkenin sesleri ve sözleri araya karışmakta ve dünyalılarda bir kuşku uyandırmaktadır.” (sf. 21)

“Peygamberler de gelmişlerdir; ama onlar “dosdoğru” gelmişlerdir. “gönderilmişler”dir. Gelmenin, gönderilmenin bilincindedirler. Oysa, sanatçı çoğu kez gönderildiğini bile bilmez. Ya da çok sonraları onun farkına varır. Bazen de ta gidinceye kadar bu “geliş”ten haberi olmaz. Ama her zaman içinde bir sezgi, belli belirsiz bir sarsıntı vardır. Kuşku gibi, kaygı gibi. Kimi zaman, bu, tutku şeklinde ortaya çıkar. Halledilecek bir muamma vardır sanki. Kimi zaman çözüm, adeta bir çılgınlık şeklinde belli bir objenin üzerinde aranır.” (sf. 21-22)

“Sanat eseri fizikten bir kurtuluş, fizikötesine bir çıkış noktası ararken ileri atılan bir köprü ucudur. Kimi zaman bu uç muallakta kalır; tutulacağı yeri bekler, ya da kollar gibi. Kimi zaman da tekrar yere düşer ve parça parça olur. Paramparça olur. Tuzla buz olur. Ama bir kere yükseldi o; yere düşse de, o ülkeden izler, yaldızlar taşır. Yerdekilerin yüreğine bir ateş düşürür.” (sf. 23)

“…en büyük esintiyi, metafizik akışı İslam klasiklerinde görürüz. Attar’da, Senai’de, Mevlana’da, Câmi’de, Yunus Emre’de. Onların eserlerinde rahmaniliğin rüzgârları eser. O dünya gelmiş, bu dünyayı da içine almıştır sanki. Adeta, bu dünya, öbür dünyanın yapraklarından bir yapraktır.” (sf. 25)

“Öyle bir dünya doğurmuşlar ki, edebiyat, bu dünyanın içinde soluk alır. Tasavvuf ve musiki, bu dünyaya zaman ve mekân boyutları olur. İslam medeniyetinin ruhudur bu. Bu ruh, damar damar, klasik şairlerimize, divan şiirimize sızmıştır.” (sf. 25)

“Sanatçı, nesneyle hesaplaşan adamdır. Sanatçı, nesneyi yorar. Şu esrarlı yolculukta, nesne Musa, sanatçı Hızır’dır. Nesne süreklice sanatçıya sorular yöneltir. İtiraz eder. Direnir ona; sürekli onu reddeder…

Ama sanatçı sabrı, görünmeden, yavaş yavaş hücrelere işleyen nem gibi, vahşi nesnenin direnişini kıran ilahî armağandır.” (sf. 35)

“Nesneyi, nesnelikten çıkaran sanatçı, bu kez ona yeniden nesnelik onurunu iade edecektir. Rastgele bir ölü yıkayıcısı değildir o. O, onu yıkıyorsa diriltmek istediği içindir. O, iksirle yıkar ölüyü. Ve ölü bu kez yıkayıcısının elinde dirilir.” (sf. 35)

“Şair, halkın içinde parlayan ve doğan yeni bir şair, yeni doğan günün, eşyaya yeni bir ruh haliyle bakışını getirir. O, insana, eşyaya bakışı için yeni bir ışı, bütün iç sıkıntılarını dağıtan yeni bir umut, yeni bir sevinç, her fecre yeni bir horoz, her çiçeğe yeni bir ussare getiren tılsımcıdır.

Toplulukların tam bir depresyona düştüğü, ruhlardan havai fişek hızıyla çıkan melankoli dairesinin tam kapanmak üzere olduğu anda yetişen şairi, insanı hedefine götüren bir ok haline getirir; ileriye, ufuklara çevirir… Dirilişinin harcını yoğurur, kıvamlaştırır.” (sf. 40)

“Şair bir toplum için başlı başına bir devrimdir. Şairden önceki toplulukla şairden sonraki topluluk arasında bir fark vardır. O, sanki araya giren garip ve esrarlı bir unsur olarak, cansız toplumu harekete geçirir, onu diriltir.” (sf. 41)

 “Şairler, hep yüce olanı ararken, o âleme yakışan bir ahlakın da peşindedirler. Estetik damgalı ve mühürlü bir ahlakın.” (sf. 45)

“Evet şair, milletinin sözcüsü, yorumcusu ve gerekirse yol gösterenidir. Şair, milletinin kalbidir. Şiir sanatı kadar, millet sanatı olan bir sanat yoktur. Resim, musiki, mimari ve edebi sanatlardan romanda da milli çizgiler ve karakterler görülür kaçınılmaz bir şekilde. Ama şiirde, milli damga zorunludur.” (sf. 47)

“Şairi olmayan millet, yok demektir. Şairlerini görmeyen millet, kendini görmüyor, şairlerini yaşamayan millet, kendini yaşamıyor demektir.” (sf. 47)

“Şair, yılanın tepesinde gül açtırmak, akrebin ağzında tebessüm vücuda getirmek, deve sırtında dans etmek gibi bir kader cambazlığının adamıdır. O, insanlık trajedyasında, soluk aldıran bir gedik açmak için, kendi trajedisini unutmak zorundadır. Onun trajedisi ki, yaratımın istediği sükûnla kader ve hayatın sunduğu trajiğin çarpışmasından doğar. O, insanlığın çektiğini ve çekmesi gerektiğini çekecek, fakat bu çekilenlerden ötürü ezilmeyecek ve bu çilenin macerasını, bir kutup kâşifi sabrıyla, hatırasını kaydederken gösterdiği sabırla ve ameliyat başındaki doktordan daha sakin ve soğukkanlılıkla yazacaktır.” (sf. 58)

“Günümüzü ve çağımızı, biz şair denen kişiler, öylesine kelimelerimizin örsünde ve deyişlerimizin çekiciyle döğüp yoğurmalıyız ki, saçtığımız kıvılcımlar ve çıkardığımız çınlayışlar, şairin diriliş ve dönüşünün ayak sesleri olsun.” (sf. 67)

“Şair, kafasına üşüşen kelimeleri birlikte çarmıha gere gere ve kendisi de o kelimelerle birlikte çarmıha gerile gerile, doğum acıları içinde kıvrana kıvrana, şiirini biçimlendirir. Şiir ebedi biçimini bulduğu an, oluş bitmiştir, metamorfoz tamamlanmıştır. Arı ve ipek böceği geride kalmıştır. Bal ve ipek hazırdır. Şiir tamdır.” (sf. 80)

Aktaran: A. İsak

Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Kaygı Sandalı

Sonraki Yazı

Gülücük

İlgili Yazılar

  • Zihniyet ve Din

    EdebiFikir
    Künye: Zihniyet ve Din -İslâm,...
  • Edebiyatın İyileştirici Gücü

    EdebiFikir
    Künye: Edebiyatın İyileştirici...
  • Yapıştırma Bıyık

    EdebiFikir
    Künye: Salah Birsel, Yapıştırma...
  • Taşları Yemek Yasak

    EdebiFikir
    Künye: Taşları Yemek Yasak, İsmet...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Son Yorumlar

  • Kahraman Öldüğünde için hasna para
  • Kahraman Öldüğünde için H. G.
  • Mezar Saati için A.
  • Örümcek Adamın Bundan Haberi Var mı? için Padavra
  • Kısa Bir Anın Fotoğrafı Yahut Modern Babil Efsanesi için can
  • Eski Bir Dosttan Gelen Mektup için A.b
  • Eski Bir Dosttan Gelen Mektup için #TTB
  • Tarhana İçen Çocukların Sosyolojisi VII için Tahir Tarık
  • Kısa Bir Anın Fotoğrafı Yahut Modern Babil Efsanesi için KöstekliSaatKösteği
  • ben bugün düşüyorum için Derya

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. İbrahim Orhun Kaplan
  11. Mehmet Emir
  12. Mehmet Erikli
  13. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  14. Mücahit Emin Türk
  15. Muhammed Furkan Kâhya
  16. Muhammet Emin Oyar
  17. Ömer Ertürk
  18. Ömer Can Coşkun
  19. Şadiye Sare Kaplan
  20. Sizden Gelenler
  21. Süleyman Mete
  22. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Distopyadan Ütopyaya

    Cüneyt Dal
    01.07.2022

  • Kahraman Öldüğünde

    Sizden Gelenler
    30.06.2022

  • Zihniyet ve Din

    EdebiFikir
    29.06.2022

  • Eski Bir Dosttan Gelen Mektup

    Tahir Tarık Balıkçı
    28.06.2022

  • Kısa Bir Anın Fotoğrafı Yahut Modern Babil Efsanesi

    Mehmet Erikli
    27.06.2022

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Devrim
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Genel
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sâdî Şirâzî
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sokağın Nabzı
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video
  • Yenilgi

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 6

    Dünya Küçük

    By EdebiFikir
    Celal Kuru, Edebifikir ekibiyle...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...