Yazılar:
  • İlk Yapma Dil: Bâleybelen
  • Rahatınızı Kaçırmak İstiyoruz
  • 1. Ümraniye Kitap Fuarı
  • Duatepe
  • Mantık Atölyesi Ders Notları (11. Hafta)
  • sana kanayan yarasını ısmarlamış bir şarkı
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119

İsyan Ahlâkı

EdebiFikir  |  02/01/2016  |  Kategori : Kitap   |  Okunma:2.378

isyan-ahlaki20151114113305-horz

Künye: İsyan Ahlâkı, Nurettin Topçu, Dergâh Yayınları, Nisan 2014, İstanbul.

***

Evrensel nizamın dışında gerçek ahlâklılık yoktur. Bilim, vatan, sanayi, devletin selâmeti, bunların hepsi de ahlâkî bakımdan aynı derecede iyiliğe veya kötülüğe yol açabilirler. Hareketini evrensel ölçüye vurarak ve kendi hareketiyle evreni kucaklayarak orada kendi bilgisini araması, işte insanın ahlâkî davranışı bu şekilde olmalıdır. (Sf. 31)

Hareketi evrensel nizama iten, insanî endişedir. Tıpkı hareket gibi, düşünce de bu endişeden doğmaktadır. Bu evrensel sorumluluk, ruhî hayatımızı teşkil eden bir inanç hayatı içerisinde ortaya çıkmaktadır. Endişe ile beslenen ruhî hayat, kendisini doğuran endişeyi de daimî surette artırır. (Sf. 35)

Kavramcılara göre bilimin görevi, tabiatı düzenlemektir. Bu ifadeden zorunlu olarak şu çıkıyor: Aklî bir hakikati bilim yaratıyor. Fakat aklî olan tamamiyle ruhî değildir; tam anlamıyla gerçek de değildir. (Sf. 49)

Hürriyet tarifimizi engelleyen şey şudur: Onun bağlı olduğu sebepliliği bilemiyoruz ve sebepten sonuca geçişi kavrayamıyoruz. (Sf. 58)

Gerçekten, hürriyet bir güç ise, yöneleceği istikameti kendi belirlemesi gerekir. Yok eğer bir güç değilse makina hareketlerine indirgenir. (Sf. 64)

Bize göre, devlet gücünün artması, sosyal karmaşıklığın bir sonucudur. Devlet, sosyal yapı genişleyip daha karmaşık hâle geldikçe, o nispette hem bağımsız hem de baskıcı olur. (Sf. 87)

Kendi konusu ile özdeşleşen, bütünüyle kişiye ait oluşunun tasdikine ulaşmak için hareket hâline gelen bir düşünüş tarzı vardır. Bu, gerçek ve müşahhas varlık içerisinde evrensel olabilen bir düşünce tarzıdır. Biz buna “inanç” diyoruz. (Sf. 104)

İnanç, bir kaynaşmanın, zıddıdır. Fakat o, saf ve basit bir ayırt ediş de değildir. Bu başkasında yaşarken, aynı zamanda tamamiyle kendisi olmaktır, daha ziyade başka varlıkları bizzat kendisinde yaşatmaktır. O, varlıkların benlik de özümsenmesi, benlik tarafından benimsenmesi, o “birlik içinde ayrılık”tır. İnanç, somut ve birleştiricidir. O, faaldir ve ancak hareket ederken gerçekleşir; bu, bir hareket hâlindeki bilgidir. (Sf. 120)

Bizim inanç adını verdiğimiz gerçek bilgi, benliğin eşya ile temasında var oluşun delilidir. Bu, iradenin tabiat ve kendi mukadderatı önündeki imtihanıdır. (Sf. 132)

Eğer inanç iletilebilir olmasaydı ve doğduğu fertte ebediyen kapalı kalsaydı ne insan toplumu olurdu, ne de medeniyet. (Sf. 135)

Varlığın sahip olduğu bütün kuvvetlerle kendisinden başka birine kendini teslim etmesi anlamında îman, aşkla aynidir. (Sf. 142)

Biz okuyucular veya dinleyiciler, bir tesadüfle karşılaştığımız bir sanat eseri karşısında titremekteyiz. Fakat sanatkâr, eserini yaratan heyecanı tesadüfen bulmuş değildir. Bu heyecan bu hâliyle onun tarafından istenmiş ve aranıp bulunmuştur; bu demektir ki, kendisinde sanattan önce gelen bazı şeyler, sanat aşkından önce bulunan bir aşk vardır. Buradan şu sonucu çıkarabiliriz: Sanat eşyada değil, insandadır. (Sf. 148)

Benliğin âlemin özünü teşkil ettiği ve dünyada geri kalan her şeyin ârızî olduğu anlayışı sebebiyle gururda benliğe tapınma vardır. Bu bir çeşit benlik dinine göre benliği kayıtlarla bağlayan sosyal hâl, bir gerileme, bir düşüştür. Zire benlikte hürriyet, toplumda esaret vardır. (Sf. 186)

İnsanın hareketini zamanın, etrafımızda cereyan eden olayların, geçici varlıkların, zâhirî âlemin dışına yerleştirmek lazımdır. (Sf. 201)

 

Aktaran: Muhammet Emin Oyar

 

 

Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Kısaca Rainer Maria Rilke

Sonraki Yazı

iddet günleri

İlgili Yazılar

  • 1

    İlk Yapma Dil: Bâleybelen

    Adem Suvağcı
    Batı dünyasında, Allah’ın,...
  • Yeni Kitaplar, Yeni Ufuklar

    EdebiFikir
    Ahlâk – Ömer Türker Bu kitap,...
  • İslam Tarih Felsefesi Bibliyografyası

    Sizden Gelenler
    Tarih felsefesi, tarihi süreçte rol...
  • 1

    Soruların Peşinde Bir Ömür

    Sizden Gelenler
    İhsan Fazlıoğlu’nu, ilk kez lise...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Son Yorumlar

  • Rahatınızı Kaçırmak İstiyoruz için Yazamayan okuyucu
  • Utansın için ALİ GÜNDEM
  • İbn Arabi’nin Fahreddin Razi’ye Gönderdiği Mektup için Yolcu
  • İlk Yapma Dil: Bâleybelen için Feyyaz Kandemir
  • Rahatınızı Kaçırmak İstiyoruz için Molla kasım
  • Rahatınızı Kaçırmak İstiyoruz için A.b
  • 1. Ümraniye Kitap Fuarı için celal kuru very very official & international fun club
  • Rahatınızı Kaçırmak İstiyoruz için Mücteba
  • Rahatınızı Kaçırmak İstiyoruz için Mualla Cazibeye Yanıt Veren Adam
  • 1. Ümraniye Kitap Fuarı için mualla cazibe

Çok Okunanlar

  • Türkçe Sözlükleri
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • “Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç” Romanında Kadın
  • Niçin Sevdiniz?
  • “İyi de çocuk pencereden de düşebilir!”
  • Herkese Selam Sana Hasret
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi

Yazarlar

  1. Adem Suvağcı
  2. Bahadır Dadak
  3. Bilal Can
  4. Celal Kuru
  5. Cüneyt Dal
  6. Davut Bayraklı
  7. Feyyaz Kandemir
  8. İbrahim Halil Aslan
  9. Mehmet Erikli
  10. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  11. Mücahit Emin Türk
  12. Muhammed Furkan Kâhya
  13. Muhammet Emin Oyar
  14. Ömer Ertürk
  15. Ömer Can Coşkun
  16. Sizden Gelenler
  17. Süleyman Mete
  18. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • İlk Yapma Dil: Bâleybelen

    Adem Suvağcı
    13.12.2019

  • Rahatınızı Kaçırmak İstiyoruz

    EdebiFikir
    12.12.2019

  • 1. Ümraniye Kitap Fuarı

    EdebiFikir
    12.12.2019

  • Duatepe

    Sulhi Ceylan
    11.12.2019

  • Mantık Atölyesi Ders Notları (11. Hafta)

    EdebiFikir
    10.12.2019

Çok Okunanlar

  • Türkçe Sözlükleri
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • İletişim
  • “Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç” Romanında Kadın
  • Niçin Sevdiniz?
  • “İyi de çocuk pencereden de düşebilir!”

Kategoriler

  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 1

    Karmaşık Serencam Öyküsü

    By Sizden Gelenler
      Ebabil'in kuşuyum filler...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...