Yazılar:
  • Yunus Emre Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar
  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır
  • Yenileyen Yenilgi
  • Gölgeler Âlemi ve Yenilgi
  • "Başkalarının Talihsizlikleri Baldan Tatlıdır"
  • Müsâbaka
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
    • Devrim
    • Yenilgi
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
    • Devrim
    • Yenilgi

Kahveniz Nasıl Olsun?

Muhammed Furkan Kâhya  |  29/08/2018  |  Kategori : Kitap   |  Okunma:1.336

1

Kahve, mevsimlerden etkilenmeden tüketilen içeceklerden biridir. Anadolu coğrafyasında tüketilmeye başlandığında insanları çoğu bu içecek hakkında pek de malumat sahibi değildi. Kahveyi ilk olarak tüketenler şüphesiz zadegânlar ve hacılar olmuştur. Halk arasında benimsenmesi 16. asrın ikinci çeyreğinin sonlarına isabet eder. Bir rivayete göre, zamanın şeyhülislamı Ebussuud Efendi kahve taşıyan gemilerin İstanbul’a geldiğini haber alınca gemilerin batırılması gerektiğini söylemiş ve bu isteği yerine getirilmiştir. Öyle ki kendisi kahvenin haram olduğu fetvasını bile vermiştir. Bu fetva bir dönem kahvenin, içkiden daha sıkı kontrollere tâbi tutulmasına sebep olmuştur.

Kahvehane isminin kıraathane ismine evrilmesini önceden beri anlamlandırmakta zorluk çekmiştim. Belleğimde bu iki ismi tasavvur ettiğimde kahvehaneler ile kıraathaneler arasında bir fark göremiyordum. Beşir Ayvazoğlu’nun “Kahveniz Nasıl Olsun?” kitabını okuduktan sonra kahvehanelerin aslında üdebanın ve fikir adamlarının buluştuğu, meczupların renk kattığı bir yer olduğunu gördüm. Kıraathane ise avamın salt siyasi sohbet yaptığı, işsiz kesimin vakit öldürdüğü bir yerdir. Kanımca kahvehanelerin manasının kaybolmasıyla o mekânlar bu isimleri kaldıramamış ve zamanla kıraathane adını almıştır.

Bazı kitaplar insanın ağzını tatlandırırmış. Bu durumu, bu kitapta yaşadım. Bazen kendimi kaptırıp çok kısa sürede kitabın birkaç bölümü aralıksız okudum. Bana göre beş dakikadan fazla olmamıştı ama akreple yelkovan yarım saati çoktan alın yazıma nakşetmişti. Kitabın sonuna geldiğimde çayın mecburiyet, kahvenin keyif içkisi olduğuna kanaat getirdim. Bu durum kahveye karşı saygımı biraz daha artırdı.

Ayvazoğlu’nun temiz Türkçesi ve kurduğu cümleler arasındaki insicam okurken şu sayfa geçse de bir sayfa daha okumuş olsam düşüncesine asla geçit vermiyor. Hatta bitmesine yakınken daha yavaş okumaya başlıyor ve üzülmeye başlıyorsunuz. Kahve ikramında esas olan kahvenin yandan çarklı olmasıdır. Yani sade kahvenin yanına lokum konularak ikram edilmesidir.

Kahvenin yanında su ikram edilmesinin sebebini bilmezdim. Kahveyi içen kişi ağzında başka bir tat kalmaması için en önce birkaç yudum su içermiş. Bu kahvenin tadını daha çok almak içinmiş. Eğer kahve içen kişi kahvesi bittikten sonra su içerse, bu durum kahveyi beğenmediğine, ağzında tadının kalmasını istemediğine delalet edermiş. Günümüz Türkiye’sinde, birkaç kuşaktan beri İstanbul’da yaşayan aileler müstesna, bu inceliğe önem verenlerin olduğunu söylemek maalesef pek de mümkün değil.

Kitapta kahveyle ilgili çok ilginç anekdotlar var. Bir haneye kız bakmak için gidildiğinde kahveleri evin görülmek istenen kızı yaparmış. Eğer olası gelin adayı kendisini görmeye gelen kişinin kahvesine tuz koymuşsa “Bu işin oluru yok, benim sizde ne gözüm ne gönlüm var!” manası çıkarılırmış. Günümüzde ise kız istemeye gidildiğinde damadın kahvesine tuz koymak adet halini almış. Bu bir çeşit nazlı kabul ve sevgi emaresi olarak kabul edilmekte.

Kitap sırasıyla “Kahve”, “Kahvehane” ve “Kahveden Çaya” olmak üzere üç bölümden oluşuyor. Her bölüm kendi içinde başlıklara ayrılmış. Her başlık altında, Ayvazoğlu okurunu hem doyuruyor hem de bir sonraki başlık için iştahını açıyor.

Her bölümün hemen hemen her başlığının altında beyitlere yer verilmiş. İlk okunduğunda anlaşılmayan beyitler için sadeleştirme yapılmış. Müellifin üdebaya ait sağlam ve doğru atıf yapma düsturundan vazgeçmediğini de eklemek istiyorum. Yer yer uzun ama genellikle kısa açıklamalarla okurda soru işareti bırakmayacak şekilde atıflar da cabası.

Kahve bulabilmek için türlü türlü bahaneler öne süren kişilerin ruh tahlilini yaparken, yazarın tariz etme amacı taşımaması, güldürmesi ve aynı esnada düşündürmesi kitabın değerine değer katıyor bence.

 

Muhammed Furkan Kâhya

 

 

 

Tweet

1 Yorum

  1. TURKISHLATTE 29.08.2018 14:51:09

    Kahveye haram fetvası verildiği bilgisini ulastirdiginiz için teşekkürler. Güzel yazı olmuş.

    Cevapla

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Harekesiz Sancılar

Sonraki Yazı

bu dünya sevenlere bir tuzaktır

İlgili Yazılar

  • Göğü Delen Adam

    EdebiFikir
    Künye: Göğü Delen Adam, Erich...
  • Felsefe, Bilim ve Hakikat

    EdebiFikir
    I. Bilginin Kaynağına İlişkin İki...
  • 1

    Konuşan Tarih 4

    Davut Bayraklı
    Yazarımız Davut Bayraklı'nın yeni...
  • 1

    Küreselleştikçe Batılılaşan Dünya

    EdebiFikir
    Künye: Küreselleştikçe...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Edebifikir Radyo

Son Yorumlar

  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır için Obsidyen
  • Gölgeler Âlemi ve Yenilgi için Periferi
  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır için Ömer asaf
  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır için okur
  • Sermest Gezegeni Radyo Programı için .
  • Sermest Gezegeni Radyo Programı için Feyza
  • Sermest Gezegeni Radyo Programı için Abdullah
  • Mihrinaz için buradayımhep
  • Yenmek(!) = Yenilmek(?) için genel okuyucu
  • Dut Ağacı için hayri pıtır

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi
  • “İyi de çocuk pencereden de düşebilir!”
  • Herkese Selam Sana Hasret
  • Genç Werther’in Acıları

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. Mehmet Erikli
  11. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  12. Mücahit Emin Türk
  13. Muhammed Furkan Kâhya
  14. Muhammet Emin Oyar
  15. Ömer Ertürk
  16. Ömer Can Coşkun
  17. Sizden Gelenler
  18. Süleyman Mete
  19. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Yunus Emre Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar

    Feyyaz Kandemir
    01.03.2021

  • Yenilgi Yenilgi Büyüyen Yıllar Vardır

    Celal Kuru
    27.02.2021

  • Yenileyen Yenilgi

    Mehmet Emir
    26.02.2021

  • Gölgeler Âlemi ve Yenilgi

    Davut Bayraklı
    25.02.2021

  • “Başkalarının Talihsizlikleri Baldan Tatlıdır”

    Sulhi Ceylan
    24.02.2021

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Derin Yapılanma
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Devrim
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video
  • Yenilgi

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 12

    Kitap Hediye Ediyoruz

    By EdebiFikir
      Canımız sıkıldı, biz de...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...