Yazılar:
  • Gölgeler Âlemi ve Yenilgi
  • "Başkalarının Talihsizlikleri Baldan Tatlıdır"
  • Müsâbaka
  • Yenmek(!) = Yenilmek(?)
  • Sabahattin Âli’yi Kimler Öldürdü?
  • Sermest Gezegeni Radyo Programı
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
    • Devrim
    • Yenilgi
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sezai Karakoç
    • Vasiyetim
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Sözlük
    • 2119
    • 2050
    • Devrim
    • Yenilgi

Türk Dinî Düşüncesinin Teşekkül Devri

Feyyaz Kandemir  |  31/08/2016  |  Kategori : Kitap   |  Okunma:2.377

Türk Dini Düşüncesinin Teşekkül Devri

Türklerin İslâmlaşma süreci, Türkçülük akımının neşvünema bulduğu 20. asrın başından itibaren, bilhassa cumhuriyet devrinde, en fazla tartışılan, kurgulanan ve çarpıtılan konulardan biri hâlini almıştır. Bu sahada söz söyleyenlerin ekseriyeti, ideolojik emelleri ve günün şartları doğrultusunda tarihî realiteyi tahrifâta uğratarak konuyu bulandırmışlardır.

Fatih Mehmet Şeker‘e göre, Türklerin İslâmlaşma süreci ile Türk dinî düşüncesinin teşekkül devri arasında çok sıkı bir bağ vardır. İslâmlaşma sürecine kendi şartları içerisinde vâkıf olmadan, Türk dinî düşüncesine nüfûz edebilmek mümkün değildir. Fatih Şeker’in “Türk Dinî Düşüncesinin Teşekkül Devri” adlı kitabı konuya alâka duyanlar için başvurulması gereken önemli bir kaynak.

İlk eseri 2007 yılında “Cumhuriyet İdeolojisinin Nakşibendîlik Tasavvuru” ismiyle neşredilen Fatih Şeker, o zamandan bugüne on bir kitap kaleme aldı. Dolaylı olarak katkı sağladığı başka kitaplar da bulunuyor. Henüz kırk bir yaşında olmasına rağmen velûd bir yazar. Fatih Bey’in dil, üslup ve fikriyatını şekillendirmede, derin bir ilgi ve sevgi duyduğu Ahmet Cevdet Paşa, İbnülemin, Fuad Köprülü, Yahya Kemal ve Tanpınar gibi isimlerin payı büyük. Kudretli bir dili var, Türkçeye olan vukûfiyeti tam.

Fatih Şeker, Türk dinî düşüncesinin teşekkül devrini incelerken öncelikle disiplinlerin mutlaklaştırılmasına itiraz ediyor ve bunu usulsüzlüğün başlangıcı olarak görüyor. Akademideki zihniyet darlığını tarih şuuru noksanlığına bağlıyor. (S: 17,18) İbn Haldûn üzerinden tarihi aktüel hâle getirecek bir tarih felsefesinin imkânlarını yokluyor ve Mukaddime‘nin Türkler için önemini şöyle ifade ediyor: “Vaziyeti olduğu gibi gören ve hakikî ufku Türkler olan İbn Haldûn’un Mukaddime’sinin maziden geçmiş bir şey gibi bahseden eserlerden farkı, tarihin arkasında işleyen zemberekleri çeşitli yüzleriyle ve zıtlıklarıyla ortaya koyarak yeni bir mânâya büründürmesidir. Bu bakımdan Türklerin İslâmlaşma tecrübesine vâkıf olan birisi için Mukaddime mücerret bilgiler yumağı değildir.” (S: 97)

Şeker, Türklerin İslâmlaşma tarihini Mukaddime üzerinden okurken, Kutadgu Bilig, Divan-ı Lügati’t-Türk ve Dede Korkut Hikayeleri’ne yaptığı atıflarla Türk-İslam tasavvurunun Türkistan’a mahsus hususiyetlerini ortaya çıkarıyor. Türkistan-Horasan hattında Yusuf Has Hacib ile İmam Gazâlî hazretlerini buluşturarak, bu iki büyük mütefekkirin fikrî müştereklerine ve birbirlerini tamamlayan yönlerine işaret ediyor. Birincil kaynaklara inip elindeki malzemeyi salâhiyetli bir değerlendirmeye tâbî tutmanın yanı sıra, konu üzerine fikir beyan etmiş kişilerin görüşlerini de eleştiri süzgecinden geçiriyor.

Modern dönemde İmam Mâturîdî’ye gösterilen aşırı alâka üzerine şu mühim tespitte bulunuyor: “Mâturîdî eksenli düşünceler, modern dönemde dinî sahada savunulan düşüncelere paralel neticeler doğurmuştur. İslâmcıların kaynaklara, Asr-ı Saadete dönüşü; Türk Müslümanlığı fikrini savunanlarda Mâturîdî’ye dönme şeklinde kendini gösterir. İbn Teymiyye her iki kesimde de gizli veya açık başvurulan ana kaynaktır.” (s: 222)

Konuyu işlerken kurduğu cümlelerde sıklıkla “intikal” ve “medcezir” gibi hareket ifade eden kelimeleri kullandığını müşahede ettiğim Fatih Bey, insanı hayrette bırakan bir zihnî tempo ile, İslâmlaşma sürecinden modern döneme sürekli gidip geliyor ve onlarca mütefekkirimizi birbiriyle mürtebit kılmayı başarıyor. Bu kelimeleri kullanması, dinamik şuurunun bir nevi tezâhürü olsa gerek.

Fatih Şeker’in külliyâtına giriş yapmak isteyenler için “Türk Dinî Düşüncesinin Teşekkül Devri” ideal bir kitap olacaktır. İlmî ve fikrî mirasımıza ilgisi olan, dinî ve millî hüviyetimiz üzerine kafa yoran herkese bu kitabı dikkat ve rikkatle okumalarını tavsiye ederim.

 

Feyyaz Kandemir

 

 

Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Madde Madde Yeraltından Notlar

Sonraki Yazı

Tıraş

İlgili Yazılar

  • Göğü Delen Adam

    EdebiFikir
    Künye: Göğü Delen Adam, Erich...
  • Felsefe, Bilim ve Hakikat

    EdebiFikir
    I. Bilginin Kaynağına İlişkin İki...
  • 1

    Konuşan Tarih 4

    Davut Bayraklı
    Yazarımız Davut Bayraklı'nın yeni...
  • 1

    Küreselleştikçe Batılılaşan Dünya

    EdebiFikir
    Künye: Küreselleştikçe...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Edebifikir Radyo

Son Yorumlar

  • Mihrinaz için buradayımhep
  • Yenmek(!) = Yenilmek(?) için genel okuyucu
  • Dut Ağacı için hayri pıtır
  • Yenmek(!) = Yenilmek(?) için Cüneyd Dal'ı Okur
  • Yenmek(!) = Yenilmek(?) için Sühan perver
  • Yenmek(!) = Yenilmek(?) için Feyyaz Kandemir
  • Yenmek(!) = Yenilmek(?) için Celâl Kuru
  • Dut Ağacı için Eksi Beş Karış Miyop
  • Sermest Gezegeni Radyo Programı için sıkı can iyidir
  • Sermest Gezegeni Radyo Programı için EdebiFikir

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi
  • “İyi de çocuk pencereden de düşebilir!”
  • Herkese Selam Sana Hasret
  • Genç Werther’in Acıları

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. Mehmet Erikli
  11. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  12. Mücahit Emin Türk
  13. Muhammed Furkan Kâhya
  14. Muhammet Emin Oyar
  15. Ömer Ertürk
  16. Ömer Can Coşkun
  17. Sizden Gelenler
  18. Süleyman Mete
  19. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Gölgeler Âlemi ve Yenilgi

    Davut Bayraklı
    25.02.2021

  • “Başkalarının Talihsizlikleri Baldan Tatlıdır”

    Sulhi Ceylan
    24.02.2021

  • Müsâbaka

    Ömer Can Coşkun
    23.02.2021

  • Yenmek(!) = Yenilmek(?)

    Cüneyt Dal
    22.02.2021

  • Sabahattin Âli’yi Kimler Öldürdü?

    Davut Bayraklı
    20.02.2021

Çok Okunanlar

  • Ayrılık Sevdaya Dahil
  • Doğruluk ve Gerçeklik
  • Türkçe Sözlükleri
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Poetika Kelimesinin Tanımı ve Mahiyeti
  • Derin Yapılanma
  • Niçin Sevdiniz?
  • Suyum Unum Buğdayım
  • Ölüm Risalesi

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Devrim
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video
  • Yenilgi

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • 1

    Tarih ve İnsan

    By Feyza Yapıcı
    Tarih akar, insan da “tarih”...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...