Yunus Emre’de Aşk-Yaratılış-Kendi Olma

Künye: Yunus Emre’de Aşk-Yaratılış-Kendi Olma, Metin Yasa, Ankara Okulu Yayınları, Ankara, 2008.

***

Aşk, “her iyi olanı ve bizi mutlu edeni arzulamaktır” ya da “iyinin her zaman bizim için olmasını istemektir.”  (Eflatun) (Sayfa 9)

Aşkın, genelde, tanrısal, platonik ve beşeri gibi üç özgün kategori halinde ifade edildiği bilinmektedir. Bunlardan, “imanla başlayan, vahdete götüren”i en üstün olanıdır. (Sayfa 10)

Yunus’a göre insan ancak aşk ile
i. Nefsin kötülüklerini yener,
ii. Hiçliğin neden olduğu karanlıktan kurtulur,
iii. Mutlak Güzel’e, Tanrısal Öz’e ulaşır.

“İnsanın vazifesi Allah’ın güzelliğini, kudretini en saf ve en yüce şekli ile bilmektir, idrak etmektir; öyleyse insanın Allah ile böyle b ir ilgi ve sevgi içine girmesi, kendi varlık yapısının ve ilahi aşkının yardımıyla olacaktır. (S. Hayri Bolay) (Sayfa 26)

Nitekim Yunus Emre’ye göre insan, âşık olmaya yatkın kuvve halinde bir özle de yaratılır. (Sayfa 31)

‘Neden âşık oluruz?’ sorusunun cevabı, bizi ötelere iletecek bir Yaratıcı ile bağlantı kurmamızı sağlayan ve öz benliğimizi kazanmamıza, kendimiz olmamıza yardımcı olan yüce aşk duygularında gizlidir. (Sayfa 31)

Sübjektif olarak deneyimlenen bu aşk sayesinde insan, kendine göre,

1. Huzur ve mutluluğu en üst noktada bulur, tadar ve yaşar,
2. Her an acı çekmeyle yüzyüze kalma endişesini bir kenara bırakır,
3. Yaşadığı hayatı daha anlamlı kılmaya çalışır,
4. Kendine verilen olağanüstü güç ve yetenekleri keşfeder, geliştirir ve olumlu yönde kullanır,
5. Ölümlü olmanın verdiği azaptan kurtulur. (Sayfa 34)

“Bütün canlıların yaratılması işinde sevginin payını kim inkâr edebilir? Onun marifetiyle doğup gelişmiyor mu bütün canlılar?” (Eflatun) (Sayfa 41)

Aşk, varlıkları birbirine bağlar, varoluşlarına anlam katar ve onların gerçek amaçları konusunda bize bilgi verir. (Sayfa 50)

Çünkü, anlamlı olanı arayan insan zihni, ancak bu sayede belirsizlikten kurtulabilir. (Sayfa 56)

Tarih, her şeyiyle sınırlı bir varlık olan insanın, yaptığı her şeyle, kendi olma isteminin kavgasını verdiğine tanıklık eder. (Sayfa 67)

Yunus’un orjinalitesi, öyle sanıyoruz ki, kendi olmaya ilişkin görüşlerinde nereden bakılırsa bakılsın sonunda en önemli olanın tanrısal aşk olduğu gerçeğine ulaşmasında yatmaktadır. (Sayfa 74)

 

Aktaran: Serdar Kocabaş