Yazılar:
  • Ölüm Var!
  • Üç Yüz Yirmi Altı Adım
  • Hal Bu ki
  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince...
  • Ah Kılıcı - II
  • İlk Taşı Kim Atsın?
EdebiFikir logo
eylem bir kız ismi değildir!
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sokağın Nabzı
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Devrim
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sâdî Şirâzî
    • Sezai Karakoç
    • Sözlük
    • Vasiyetim
    • Yenilgi
    • 2119
    • 2050
  • Anasayfa
  • Racon
  • Sen de Yaz
  • Derin Yapılanma
  • İletişim
  • Kategoriler
    • Buz Gibi Ofsayt!
    • Deneme
    • Dergi
    • Edebifikir Haber Ajansı
    • Fikir
    • Günlük
    • Haber
    • Hatıra Saklama Ofisi
    • Haykırış
    • Hikâye
    • Hikmet
    • Karikatür
    • Mektup
    • Mısra Güzeli
    • Kitap
    • Nümayiş
    • Poetika
    • Portre
    • Söyleşi
    • Şiir
    • Sinema
    • Sokağın Nabzı
    • Sorgulama
    • Video
  • Dosyalar
    • Cemil Meriç
    • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
    • Devrim
    • İsmet Özel
    • Kitap Pusulası
    • Sâdî Şirâzî
    • Sezai Karakoç
    • Sözlük
    • Vasiyetim
    • Yenilgi
    • 2119
    • 2050

Zoraki Diplomat

EdebiFikir  |  09/01/2017  |  Kategori : Kitap   |  Okunma:

Künye: Yakup Kadri Karaosmanoğlu, İletişim yayınları 1. Baskı, 1984, 415 sayfa

***

Kitap, Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun 1934-1951 yılları arasında Tiran’da başlayıp Bern’de sona eren zorunlu diplomatlık görevine dair hatıralarından oluşuyor. Yazar, kendisinin çıkardığı Kadro dergisinin devlet erkânında rahatsızlık uyandırması üzerine Mustafa Kemal tarafından  diplomatik kariyerine başlatılıyor.

Kitabın başında yazarın 30 Kasım 1937 tarihli Mustafa Kemal’e gönderdiği bir mektup ve Mustafa Kemal’in bu mektuba verdiği cevap yer alıyor.

Kitabın ikinci bölümü “Diplomatlık Mesleğine Nasıl Girdim?” serlevhasının altında yazar, diplomatlığa dair bir takım görüşlerini ve bu mesleğin kendisi için ne kadar uygunsuz olduğunu açıklıyor.

Daha sonrasında kitap, yazarın sırasıyla görev yaptığı Tiran, Prag, La Haye, Bern ve Tahran kısımlarına ayrılıyor. Bu kısımlar haricinde “Elçiye zeval olmaz ama…” ve “Berlin Yoluyla Türkiye” kısımları da mevcut. Tahran’ın ardından tekrar döndüğü Bern için ayrı bir başlık açmıyor. Bu bölümlerde sıradan diplomat hatıratlarının aksine politik mes’eleleri, diplomatik başarıları değil, görev yaptığı şehrin içtimaî hayatından iktisadî yapısına kadar hemen bütün özelliklerine, bilhassa İkinci Dünya Savaşı’nın her bakımdan yıkıcı etkilerine dair görüşlerine geniş yer veriyor.

Kitabın son bölümüne yazar “Haşiye” ismini veriyor ve dünya diplomatik sisteminin rezilliğine değiniyor.

***

Abdülhamit sarayının eski silahşorlarından bir Arnavut mebusu, hiç sıkılmadan bana, diyecekti ki: “Sefir Hazretleri, Sefir Hazretleri, bizim aramızda satılık olmayan tek kişi yoktur. Kimimiz Sırp uşağıyız, kimimiz İtalyan kölesi. Hangi taraf fazla verirse oraya kapılanırız. Ama şimdi müzayede devri bitti artık. Şimdi, kralımızdan candarma çavuşuna kadar hepimiz ’makarnacıların’ emrindeyiz.” (Sayfa 90)

Churcill İkinci Dünya Savaşı esnasında başbakanlık koltuğuna geçer geçmez devlet radyosundan “Size yalnız kan, yalnız alın teri vadediyorum diyordu. (Sayfa 176)

Yahya Kemal ilk defa Ankara’ya geldiği gün, oturduğu hanın penceresinden havada uçuşan kuşlara bakıp “Hey mübarek kuşlar” demiş; “biz buraya milletin emriyle gelmiş bulunuyoruz. Ya siz ne halt ettiniz de dünyanın nice güzel yerleri dururken şu çölün üstüne üşüştünüz?” (Sayfa 281)

Bu demokrasi diyarında (Avrupa) söz hürriyeti vardır, lâkin sözünüzü işittirmek ve ulaştırmak vasıtalarına malik olmanız kaydıyla. (…) İlkgençlik çağımdan beri hayranlık ve sevgiyle seyretmeğe alıştığım ve nurunu güneşin aydınlığı gibi bütün dünya malının sandığım Avrupa medeniyeti âlemi, bana kapıları garblılardan başka herkese kapalı sert, sımsıkı ve yalçın bir kale duvarı halinde görünmeye başladı. (…) İyilik, güzellik ve doğruluk namına ne varsa onlarındı ve onlardan başkasının olamazdı. (Sayfa 305)

Avrupalının bizim Şark telakimize göre en büyük kusuru nedir? Yalnız kendi menfaatine düşkünlüğüdür. Bu hal İsviçrelide milli bir karakter halini almıştır. “Pas d’argent pas de Suisse” (Paranın olmadığı yerde İsviçreli de olmaz) meseli boşuna çıkmış değildir. (Sayfa 314)

İsviçre’de kitapla hayat arasındaki ayrılıklardan hiç eser görülmez. İlim kadar san’at da ticarileşmiştir. (Sayfa 314)

İsviçre demokrasisinin tesviyeci silindiri, ta J. Jack Rousseau’dan beri hep sivrilen kafalar üstünden geçip durmaktadır. Zira bu cemiyeti en fazla ürküten ferd, gözlerinin içinde bir deha kıvılcımı parlayandır. Onlar için yüreğinde “Büyük adam” olma istidadını taşıyan her kişi Rousseau’nun yaptığı gibi daha genç yaşta iken göç yolunu tutmak ızdırarındadır. (…) Eski Atina Cumhuriyeti devirlerinden beri bütün direk demokrasilerde hep o tesviyeci silindirin merhametsizce işlediğini görürüz. (Sayfa 316)

Paul Valery’nin “Koca Asya’nın okyanusa uzanmış şu küçücük burnu” diye vasıflandırdığı Batı dünyası şimdi (İkinci Dünya Savaşının ertesinde) her vakitten daha küçük, daha zavallı bir coğrafi mefhum halini almıştı. Neden zavallı? Çünkü bu toprak darlığına rağmen onu yüzyıllarca bütün cihana hâkim kılan maddi ve manevi zenginliklerin yerinde şimdi yeller esiyordu. O artık sömürgecilikten sömürge şartları içine düşmek üzereydi ve yarın bu şartlar içinde şöyle böyle yaşayabilmek için ya Rus komünizminin vahşi nizamına boyun eğecek yahut da Amerikan kapitalizmine avuç açacaktı. (Sayfa 329)

Amerikan hükümeti hataların en büyüğünü milliyetçi Çin’i göz göre göre komünist salgınına terk etmekle işlemiştir. (Sayfa 339)

Bu kimin, neyin zaferiydi? Onun ardındaki ürkek sulh güneşi neden o kadar silik ve isli görünüyordu? Zira gerçekte bu doğan bir güneşin aydınlığı değil, batan bir âlemin son parıltıları idi ve o zafer, birbirine zıt iki hareket noktasından kuyruklu yıldız gibi uzamakta olan ve ne yapacakları, ne zaman çarpışacakları belli olmayan iki düşman kudretin zaferiydi. (Sayfa 342)

Büyük Rıza Şah’ın (İran’da) koyduğu laiklik prensipleri yavaş yavaş ortadan kalkıyordu. Bir vakitler-onun devrinde- başlarına sardıkları ipekli eşarplar bile polis tarafından çekilip alınan kadınlar, şimdi çarşafsız arka sokaklarda dolaşamaz olmuşlardı. (Sayfa 355)

Balkan Harbi sırasında İttihatçıların Kamil Paşa kabinesini devirmek için yaptığı baskın bir kısım okurların hatırında olsa gerektir. Bu baskın, birkaç şahsın ölümüne sebep olmuş İngiliz dostu ihtiyar vezir de hayli tartaklanıp dövülmüştü. Bu hadiseden birkaç ay evvel İstanbul Polis Teşkilatının başına getirilmiş olan ecnebi emniyet mütehassısına neden gafil avlandığı sorulunca zavallı adam demiş ki “Asla gafil avlanmadım! Ben o gün ve o saat bizzat vaka yerinde idim. Fakat sarıklı hocalarla Jön Türkleri bir arada görünce eski kafalarla yeni fikirler barışmışlar, mesele kalmadı öyle ise diye düşünmüştüm.” (Sayfa 370-71)

İran’a gidip geldikten sonra Avrupa’nın bütün kızları bana birer genç erkek gibi görünmeye başlamıştı. (Sayfa 373)

Aktaran: Tacettin Aslan
Tweet

Bir cevap yazın Cancel reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Önceki Yazı

Edebifikir Söyleşileri

Sonraki Yazı

Çiçekli Elbise

İlgili Yazılar

  • Yapıştırma Bıyık

    EdebiFikir
    Künye: Salah Birsel, Yapıştırma...
  • Taşları Yemek Yasak

    EdebiFikir
    Künye: Taşları Yemek Yasak, İsmet...
  • Düşman Kazanmak Sanatı

    EdebiFikir
    Künye: Düşman Kazanmak Sanatı,...
  • Osmanlı İstanbul’unda Ramazan Kültürü ve Ramazan Sofraları

    EdebiFikir
    Künye: Osmanlı İstanbul’unda...
Facebook
Twitter
YouTube
Instagram

Son Yorumlar

  • Ufacık Tefecik İçi Dolu Öykücük için Tarık Günersel
  • Ölüm Var! için Serhad
  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince… için vefati
  • Üç Yüz Yirmi Altı Adım için Sağlık ocağı
  • Üç Yüz Yirmi Altı Adım için Birsen T.
  • Ankara Beni Bulsun! için General
  • Hal Bu ki için Biryolcu
  • Ah Kılıcı – II için serhat
  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince… için Peder bey
  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince… için Tahir Tarık

Yazarlar

  1. Abdullah Karaca
  2. Adem Suvağcı
  3. Bahadır Dadak
  4. Bilal Can
  5. Celal Kuru
  6. Cüneyt Dal
  7. Davut Bayraklı
  8. Feyyaz Kandemir
  9. İbrahim Halil Aslan
  10. İbrahim Orhun Kaplan
  11. Mehmet Emir
  12. Mehmet Erikli
  13. Mehmet Raşit Küçükkürtül
  14. Mücahit Emin Türk
  15. Muhammed Furkan Kâhya
  16. Muhammet Emin Oyar
  17. Ömer Ertürk
  18. Ömer Can Coşkun
  19. Şadiye Sare Kaplan
  20. Sizden Gelenler
  21. Süleyman Mete
  22. Sulhi Ceylan

Son Eklenenler

  • Ölüm Var!

    Tahir Tarık Balıkçı
    20.05.2022

  • Üç Yüz Yirmi Altı Adım

    Bilal Bahadır Kuzucuk
    19.05.2022

  • Hal Bu ki

    Ömer Can Coşkun
    18.05.2022

  • Sorgulama Dosyası: Ölüm deyince…

    EdebiFikir
    17.05.2022

  • Ah Kılıcı – II

    EdebiFikir
    15.05.2022

Kategoriler

  • 2050
  • 2119
  • Buz Gibi Ofsayt!
  • Cemil Meriç
  • Darbe Gecesi Ne Yaptınız?
  • Deneme
  • Dergi
  • Devrim
  • Dosyalar
  • Edebifikir Haber Ajansı
  • Fikir
  • Genel
  • Günlük
  • Haber
  • Hatıra Saklama Ofisi
  • Haykırış
  • Hikâye
  • Hikmet
  • İsmet Özel
  • Karikatür
  • Kitap
  • Kitap Pusulası
  • Mektup
  • Mısra Güzeli
  • Nümayiş
  • Orada Neler Oluyor?
  • Poetika
  • Portre
  • Sâdî Şirâzî
  • Sezai Karakoç
  • Şiir
  • Sinema
  • Sokağın Nabzı
  • Sorgulama
  • Söyleşi
  • Sözlük
  • Vasiyetim
  • Video
  • Yenilgi

Sayfalar

  • Ana Sayfa
  • Derin Yapılanma
  • Dosyalar
  • İletişim
  • Racon
  • Sen de Yaz

Seçmeler

  • Eflatun Sabah

    By İbrahim Hakkı Öztürk
    I. Kurak rüzgarlar gürültüyle...
  • Anasayfa
  • İletişim
Copyright 2017 - Tüm hakları Edebifikir.com'a aittir...