LXXXV
Şiir, bir iç kale savaşıdır.
[şiir vurmak içindir. aklına geldiğinde yine tekrar ediyorsan ve sonra durup durup yine tekrar ediyorsan, aklına gelmişliğine yanıyorsan, bu nasıl bir şeydir diyorsan ve sarmal şiir hakkında beyninin dehlizlerinde bir yanıt arıyorsan bu şiir iyi bir şiirdir ve sen bu iyi şiirde bir daha vurulmuşsundur. bu kroşe leylayı eskitmez, taze bir gün gibi yeniden tazeler. şiir bu yüzden tazeler insanı. tozunu alır ve yeniden görmesine neden olur.]
LXXXVI
Bazı şiirler polyesterdendir. Kanaatimce yakınca kokusu da kötü olur bu şiirlerin. Vurmaz, sarmaz, acıtmaz, incitmez. Sadece yazılmak için yazılmıştır. Şairinin egosunu tatmin etmek için ortaya çıkmıştır. Bir niyet barındırmaz, bir vesilesi yoktur, araç değil amaçtır. Öyle olunması istenmiştir. Öyle de olmuştur. Bu tarz şiirler fabrikasyon şiirdir. Tatsız, tuzsuz, renksiz… Bu gibi şiirler bir sanat eseri değil bir fantezi ürünüdür.
LXXXVII
Her eser, yazarının niyetini taşır. Niyet her işin başı, her şeyin girişidir. Niyetle başlar tüm işler. Şiir de bir niyetin ürünü olarak ortaya konulur. Bir sanat eseri olarak sayılmasının temel nedenlerinden biri de onun bir niyet taşımasıdır.
İster niyet sanat için olsun, ister toplum için, ister hakikati bulmak için… Fakat okur bu niyeti tam olarak bilemeyebilir. Yazar belli etmemişse bu niyetini okuyan kendine göre bir çıkarımla niyeti okur. Eserin tahlili yapılınca ortaya kısmi de olsa ipuçları çıkar. Bu ipuçlarına göre yazarın incelenen eserde ne niyet taşıdığı gözlemlenebilir.
LXXXVIII
Şiir vurmak içindir diyorsak bu bir niyeti de içinde barındırıyor demektir. Ona bir amaç, bir neden, bir yol çizmek içindir. Vurmak diyorsak bu bilfiil yapılan bir eylem şeklinde değil, okuyanı etkileme, okuyanda bir ışık, bir ufuk açması içindir. Kimi zaman fark edilmeyeni fark etmek, okura hakikatten bir ışık sunmaktır.
İdeolojiler, fikirler, acıyan yanlara derman olacak sözler… Hepsi kelimelerle anlam kazanır, kavram dediğimiz şeyler cümlenin içinde genişler, büyür ve dimağlarda patlar. Şiir, eğretileme, yan-anlam bulma mıdır sadece? İnsan zihninde açan bir şekli vardır şiirin. İlkin “Bu ne diyor?” sorusuna cevap olur şiir.
LXXXVIV
Şiirin bir tarihi olduğuna inanıyorum. Devletler gibidir onlar. Ortaya çıkana kadar mücadele eder, debelenir, bir çıkış yolu bulmaya çalışır, kendi yolunu çizer, asidir, emek ister, çaba ister. Bir amacı, niyeti vardır. Buna ulaşıp onu aşmayı hedefler.
LXXXVV
Şiir vurmak içindir dedik, bir eylemi, devingenliği ve parıldamayı içinde barındırır. Şiir, bunu yaparak ortaya konulduğu dilin etkilerinden bağımsız değildir. Ona bağımlı olarak gelişir, büyür ve tesirini ortaya koyar. Dil ne kadar sağlam temeller üzerine oturmuşsa şiir de bu sağlam temellere yaslanarak tarihin eskiticiliğine karşı gelip yeniliğini korumaya devam eder.
LXXXVI
Heidegger “Özüne göre söz, bahşetmektir. Verdiği şey varlık’tır.” der. Sözün özünü bahşetmek için kollarını sıvayan şairler, vuruş kısmına dikkat etmeden -şiiri yaşamadan- ortaya eserlerini koyarsa bu eser varlığın anlamına dair kısmi bir söyleniş olarak yer edinecektir. Bu yüzden şiir vurmalı, şiir varlığı ve şeyleri gözümüze çarpa çarpa anlatmalı, aksi takdirde ne sözün bize bahşedeceği bir anlamı kalır ne de atıfta bulunduğu varlık’ın ya da şey’in bizde bir anlamı.
Dünyalıyız. Dünya kavramlarla algılanan bir yerdir. Pierre Bourdieu’un Habitüs’u gibi nice kavramı anlamak için yine çeşitli kavramlardan yararlanırız. Kendi özümüzün peşine düşmüş olan bizler, şiirin ana damarları üzerinden insanlığın yansımasını görmeye çalışırız. Bizi anlatmalı şiir, bize yabancı değil, bilakis bizden, içimizden çıkan, okuyunca “bu beni anlatıyor” diyen şiirlere ihtiyacımız var.
Biz tahayyüllerimizi, olan şeyler üzerinden şekillendiren varlıklarız. Tahayyül edemediğimiz şeyleri zaten bilemeyiz. Kavramlar, özü bulmak için bir araç, biz bu araçları kullanarak özü, hakikati elde edebiliriz.
LXXXVII
Bize sözün özünü bahşeden şairler özel şairlerdir.
Bilal Can
Resim: Reiji Hiramatsu
Son Yorumlar