15 Maddede Enis Batur

1. Enis Batur, 28 Haziran 1952 yılında Eskişehir’de dünyaya gözlerini açtı. Babasının adı Muhsin, annesi Leman’dır. Muhsin Batur, askeri eğitiminden sonra orgeneralliğe kadar yükselmiştir. 12 Mart Muhtırası’nda imzası olan 4 yüksek rütbeli askerden biridir. Enis Batur, ortaöğrenimini Saint-Joseph Fransız Lisesinde, yükseköğrenimini Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Paris’te tamamladı.

2. İlk yazısı 1970’te, ilk kitabı 1973’te yayımlandı. Bu süreçten sonra iflah olmaz bir arayış içerisine girişti. Şiir, kültür, felsefe, sanat, günlük, anlatı, siyaset, modernizm, doğu-batı izlekleri gibi konularda yazılar yazmıştır. Yazar, şair, eleştirmen, yayıncı, gezgin, akademisyen gibi etiketlerle anılabilecek bir isimdir. İnsan, onca işi ve eseri hayatına nasıl sığdırdığına ister istemez hayret ediyor. Bu durum kafa karışıklığına yol açmakta ve Umberto Eco gibi belirli bir kategoriye sığdırılamamasına sebebiyet vermektedir. Gerçi Enis Batur, yayım sayısı olarak Eco’yu da çok gerilerde bırakmıştır. Bir söyleşisinde aynı anda birkaç kitaba başladığını ve kitapların “biri bitip diğerine başlama metoduyla oluşmadığını” ifade etmiştir.

3. Yayınlanmış 25 şiir, 20 eleştiri, 8 ansiklopedi çalışması, 3 söyleşi, 23 deneme, 8 roman ve anlatı, 14 gezi, 10 antoloji, 18 de farklı farklı türlerden eserler olmak üzere toplamda tespit edebildiğimiz 129 kitabı mevcuttur. Daha fazla da olması muhtemeldir. Bu sayının, Enis Batur yaşadıkça katlanacağı kanaatindeyiz. Çünkü her sene en az 5 kitap yazdığı düşünülmektedir. Her sene çıkan kitaplarını bir bütün olarak okumanın kanaatimizce mümkün olmadığı bir gerçektir. Bu bakımdan Enis Batur, üretkenlikte insanüstü bir çaba sergilemektedir. Bu durumu saygıyla ve kıskançlıkla karşılıyoruz. Yazmak için konu bulamayan yazar ve şairlerin Enis Batur’u örnek almalarını öneriyoruz. Enis Batur için kitap sayısı artık “140 küsurdür” bu konuda da bir kitap yazacağını tahmin ediyoruz.

4. Enis Batur’un kitapları çok farklı yayınevleri tarafından basıldığından dolayı takibi zordur. Bazı yayınevlerinin Enis Batur’un eski kitaplarını yeni olarak okura dikta etme durumu da söz konusudur.

5. Eserlerini sadece kendi ismiyle değil, müstear isimlerle de kaleme almıştır. Bilinen müstearları: Leman Batur, Hakkı Aksulu, İdris Kantörün, Yenisey, Sarp Yenisey, Salim Kantörün, Reşit İmrahor, Fakir İdris.

6. Enis Batur, bir tür deneyicidir. Eserlerinde ortaya koyduğu düşünceler sesli düşünmenin vermiş olduğu bir durum olabilir. Düşüncelerin sayısız gelgitlerinde bir konu hakkında ısrarla durup onu bir “eser” olarak ortaya koymak Enis Batur’un “sui generis” yaklaşımıdır.

7. Eserleri 12 farklı dile çevrilmiştir. Posta Kutusu Dergisi, Gönderen Enis Batur isimli bir söyleşi gerçekleştirmiştir. Bu söyleşide Enis Batur, ilkgençlik çağında yoğun olarak mektuplar yazdığını bildirmiştir. Ortaya koyduğu eserlerin genelinde de bu mektup biçimi devam etmiştir.

8. Hayatına dair anlatısını Mürekkep Zaman’da anlatmıştır. Bu bir tür otobiyografik eserdir.

9. Milli Eğitim Bakanlığı Yayın Dairesi Başkanlığı, Milliyet Gazetesi Kültür-Sanat bölümü yöneticiliği, Milliyet Gazetesi Büyük Ansiklopedisi Yürütücülüğü, Dönemli Yayıncılık’ın yayın yönetmenliği, Yapı Kredi yayın yönetmenliği gibi görevler üstlendi. Pek çok dergi çıkarttı.

10. TRT’nin hazırladığı “Güzergâh Edebiyat” programında doğduğu şehir olan Eskişehir’i ve hayatını anlatmıştır. Haydar Ergülen’in direktörlüğünde 10-13 Mayıs 2013 tarihinde Eskişehir Tepebaşı Belediyesi II. Uluslararası Eskişehir Şiir Buluşması’nın onur konuğu Enis Batur oldu. Enis Batur’un şiiri hakkında uzun ve derinlikli konuşmalarla oturumlar yapıldı. Bu oturumların herhangi bir yayın yapılıp yapılmadığı tespit edilemedi.

11. “belkienisbatur” ismiyle Cem Akaş tarafından bir kitap yayınlanmıştır.

12. Hakkında yazılmış herhangi bir yüksek lisans tezine rastlanılmamıştır. Bu da edebiyatın ayıbı olarak anılmalıdır.

13. edebifikir.com, Enis Batur’un kasasında olup da çıkmayı bekleyen muhtemel isimleri şu şekilde sıralamıştır:

• Hilmi Beni Seviyo
• Telefon Kayıtları (1995-2000)
• Mesaj Kayıtları (1995 – 1996)
• Tülün’le Gündelik Konuşmalar (1995 – 2005)
• Wats App Yazışmaları (2011 – 2012)
• Bana Gelen Elektronik Mektuplar (2001 – 2002)
• Benim Gönderdiğim Elektronik Mektuplar (2001 – 2002)
• Kendi Kendime Konuşmalarım (2001 – 2003)
• Alan Enis Batur
• Tasavvufta Vücud Kavramı
• Ali Payrazoğlu ile Tiyatro Sohbetleri
• Vizesiz İmgesiz
• Domates
• Tomtom Kaptan Sokağı
• Başkalaşımlar LL
• Bukağı
• Guernica
• Bu Kalem Tülin
• Kalküta Notları
• Küll – Upuzun Metinler
• Tefsir Güncesi

14. Pervasız Pertavsız 2000-2008 adlı eserinin giriş kısmı şöyledir:

“Ölçek

Yazı’nın bir uzantısı olarak Söz, baştan beri açılımları üzerinde düşündüğüm bir alan oldu: Söyleşi, sözel deneme, jam-session, seminer, ‘seans’ ve benzeri terimlerin altında açılan başlıkların, apayrı olanaklar getirdiğin düşündüm. “Diyalog”, bunlardan biri: İki kişinin, belli bir merkeze, diyelim seçilmiş ya da dayatılmış olmasa bile öne sürülmüş bir konuya, eşit mesafelerden, karşılıklı yaklaşmalarında, tehlikeli ama çekici bir boyutun devreye girdiği göze çarpıyor” (s.5)

15. Ece Ayhan’ın dört kolla, İlhan Berk’in ise iki elle yazdığını söylediği şair ve yazar vs. Enis Batur bugün 65 yaşında ve hâlâ yazıyor.

Bilal Can

Enis Batur ile ilgili sitemizdeki diğer yazılar:

* Enis Batur’dan Özür Diliyoruz
* Enis Batur: Kırk Yayınevi
* Enis Batur’un Kasasında Olup da Çıkmayı Bekleyen Kitapların Muhtemel İsimleri
* Kırk Yıl: 140 Küsur Kitap